ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΚΑΙ ΗΠΕΙΡΟΣ

Παρουσίαση

Ο Φιλολογικός, Ιστορικός, Λογοτεχνικός Σύνδεσμος (Φ.Ι.ΛΟ.Σ.) Τρικάλων έχει επιδείξει μέχρι σήμερα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την μελέτη και ανάδειξη της ιστορίας και των μνημείων της Θεσσαλίας. Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής έχει εκδώσει αρκετά αυτοτελή βιβλία, Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, στην σειρά "Κείμενα και Μελέτες", ενώ στο περιοδικό του "ΤΡΙΚΑΛΙΝΑ" έχει συμπεριλάβει πολλές σχετικές μελέτες.
Ένα από τα σημαντικότερα βιβλία που αναφέρονται στη Θεσσαλία και στην Ήπειρο, αλλά από άλλη ματιά, είναι αυτό που έγραψε και εξέδωσε το 1897 ο διαπρεπής Γερμανός γεωγράφος και γεωλόγος Alfred Philippson με τον τίτλο "Thessalien und Epirus. Reisen und Forschungen im Nordlichen Griechenland" [= Θεσσαλία και Ήπειρος. Ταξίδια και Εξερευνήσεις στην Βόρεια Ελλάδα], Βερολίνο 1897.
Το βιβλίο αυτό, αν και πολύ σημαντικό και αξεπέραστο μέχρι σήμερα, έμεινε αμετάφραστο. Μόνο προσφάτως ένα κεφάλαιό του, αυτό που αναφέρεται στην περιοχή Χασίων του Ν. Τρικάλων, μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "Τρικαλινά" . Ο Alfred Philippson, σε συνθήκες πολύ δύσκολες, το 1893, επισκέφτηκε σχεδόν κάθε γωνιά της ορεινής Δυτικής Θεσσαλίας και ολόκληρης της Ηπείρου, τις οποίες εξερεύνησε και μελέτησε με εξαιρετική σχολαστικότητα. Τις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματά του κατέγραφε λεπτομερώς στο εν λόγω έργο.
Λόγω της σπουδαιότητας και μοναδικότητας του βιβλίου αυτού, το Διοικητικό Συμβούλιο του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. αποφάσισε να προβεί σε μια υπεύθυνη έκδοσή του στην ελληνική γλώσσα, ώστε να είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου ο πλούτος των πληροφοριών που περιέχει. Άλλωστε στο έργο αυτό στηρίχτηκαν οι νεότερες γεωλογικές και γεωγραφικές μελέτες για τις περιοχές αυτές.
Η παρούσα ελληνική έκδοση εμπλουτίζεται με εκτενή Εισαγωγή, Σχόλια και Γλωσσάριο Γεωλογικών Όρων, ώστε ο αναγνώστης να κατανοήσει καλύτερα το κείμενο του Alfred Philippson. Προστίθεται επίσης κατατοπιστικός Πρόλογος της δρος κ. Astrid Mehmel, καθώς και φωτογραφίες που δεν περιλαμβάνονταν στην γερμανική έκδοση του βιβλίου. (Από τον πρόλογο στην ελληνική έκδοση)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ALFRED PHILIPPSON της Astrid Mehmel
ΕΠΙΣΤΟΛΗ του ALFRED PHILIPPSON, εγγονού του Συγγραφέα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ή Η Συμβολή του ALFRED PHILIPPSON στην γεωγραφική και γεωλογική μελέτη της Θεσσαλίας και της Ηπείρου
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ι. ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΑΠΟ ΑΘΗΝΑ ΠΡΟΣ ΛΑΜΙΑ
1. Αθήνα-Θήβα, μέσω Φυλής, Παρνασσού και Κρώρων
2. Από την Σκριπού, στην λίμνη Κωπαΐδα, μέσω Δαδιού στην Λαμία
II. Η ΟΡΟΣΕΙΡΑ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ
Περιγραφές ή πραγματοποιημένα δρομολόγια στην περιοχή της Όθρυος
1. Λαμία
2. Από Λαμία μέσω Λιμογαρδίου και Γκούρας προς Αλμυρό
3. Από τον Αλμυρό μέσω Βρύναινας - Μύλων - Εχίνου - Στυλίδας στην Λαμία
4. Από την Λαμία μέσω Δομοκού στα Φάρσαλα
5. Από τα Φάρσαλα μέσω της Κάτω Αγόριανης - Δερελί - πέρασμα Μοχλούκας στην Βαρυμπόμη, στην κοιλάδα του Σπερχειού
Περίληψη σχετικά με την οροσειρά της Όθρυος
1. Στρωματογραφία
2. Ορεογραφία και Τεκτονική
3. Χλωρίδα, Καλλιέργειες και Πληθυσμός
III. Η ΟΡΟΣΕΙΡΑ ΤΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ
Περιγραφόμενες ή πραγματοποιημένες διαδρομές στην οροσειρά των Ανατολικών Αγράφων
1. Βαρυμπόπη [Μακρακώμη] - Ροβολιάρι - Ρεντίνα - Λουτρά Σμοκόβου
2. Ρεντίνα - Φουρνά - Σπινάσα [Νεράιδα] - Μεγάλη Κερασιά - Ρούσο - Καρδίτσα
3. Καρδίτσα - Φανάρι - Βουνέσι [Μορφοβούνι] - Μουζάκι - Πόρτα [Πύλη]- Τρίκαλα
IV. ΤΑ ΟΡΗ ΤΩΝ ΤΡΙΚΑΛΩΝ. ΤΑ ΧΑΣΙΑ
Περιγραφές ή αποτυπώσεις ταξιδιωτικών οδών στα Χάσια και στα Όρη των Τρικάλων
1. Τρίκαλα
2. Τρίκαλα - Ζαβλάνια [Παλαιόπυργος] - Λιόπρασο - Νέα Σμόλια [Κουμαριά] - Συνοριακό φυλάκιο Βροντισμένης - Σ.Φ. Φλάμπουρο - Νέα Σμόλια - Σπαθάδες - Σκλάταινα [Ρίζωμα] - Ράξα - Τρίκαλα
3. Τρίκαλα - Βοϊβόδα [Βασιλική] - Καλαμπάκα. Τα Μετέωρα
4. Καλαμπάκα - Φλαμπουρέσι - Γερακάρι - Μαυρέλι
5. Μαυρέλι - Σίνου Κερασιά [Κερασούλα] - Ασπροκκλησιά - Βελεμίστι [Αγιόφυλλο]
6. Βελεμίστι [Αγιόφυλλο] - Οστροβός [Αγναντιά] - Χάνι Μουργκάνι - Καλαμπάκα
Περίληψη σχετικά με τα βουνά των Τρικάλων και τα Χάσια
1. Στρωματογραφία
2. Τεκτονική και Ορεογραφία
3. Βλάστηση, Καλλιέργειες και Πληθυσμός
V. Η ΔΙΕΛΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΖΥΓΟΥ (ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ)
Περιγραφόμενα ή και πραγματοποιηθέντα δρομολόγια στην Πίνδο - Περιγραφές χωρίς δρομολόγια
1. Καλαμπάκα - Μαλακάσι
2. Μαλακάσι - Ζυγός - Μέτσοβο
3. Μέτσοβο - Χάνι Μπαλντούμα - Ιωάννινα
VI. ΗΠΕΙΡΟΣ
Περιγραφόμενα ή πραγματοποιηθέντα δρομολόγια στην Ήπειρο (Ανατολικά έως τον ποταμό της Άρτας και το Μέτσοβο, βόρεια έως τον Αώο)
Α. Ιωάννινα. Περιήγηση της Δυτικής Ηπείρου
1. Ιωάννινα
2. Ιωάννινα - Ζαροβίνα [Λιβάδι] - Γαρδικάκι - Δέλβινο - Άγιοι Σαράντα
3. Άγιοι Σαράντα - Μουρζί - Σαγιάδα - Φιλιάτες - Παραμυθιά
4. Παραμυθιά - Ιωάννινα
Β. Νότια Ήπειρος
1. Ιωάννινα - Κοντοβράκι [Δαφνούλα] - Συρράκο, επιστροφή στο Κοντοβράκι, Κουτσουλιό [Κουτσελιό]
2. Χάνι Κουτσουλιό - Χάνι Μπιζανίου. Δρόμος προς Φιλιππιάδα. Από την Φιλιππιάδα στην Άρτα
Σύνοψη για την Ήπειρο
1. Στρωματογραφία
2. Τεκτονική και Ορεογραφία
3. Κλίμα, Βλάστηση, Καλλιέργειες και Πληθυσμός
ΥΠ. Η ΘΕΣΣΑΛΙΚΗ - ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΠΙΝΔΟΣ
1. Άρτα
2. Άρτα - Καλεντίνη - Μηλιανά - Γέφυρα Κοράκου - Λιάσκοβο [Πετρωτό]
3. Λιάσκοβο [Πετρωτό] - Κνίσοβο [Αργιθέα] - Μουζάκι
4. Μουζάκι - Σερμενίκο [Φυλακτή] - Πετρίλο - Λιάσκοβο [Πετρωτό]
5. Λιάσκοβο [Πετρωτό]- Μολεντσικό [Καλή Κώμη] - Βιτσίστα [Μεσοχώρα]
6. Βιτσίστα [Μεσοχώρα] - κορυφή Αυγό - Πύρρα
7. Πύρρα - Περτούλι - Αΐβάν [Αηδόνα] - Βλαχοκαστανιά [Καστανιά]
8. Βλαχοκαστανιά - Κρανιά - Δραγοβίστι [Πολυθέα]
9. Δραγοβίστι [Πολυθέα] - Χαλίκι - Καλαρρύτες
10. Καλαρρύτες - Ματσούκι - Πράμαντα
11. Πράμαντα - Γαρδίκι - Γρεβενά [Νεράιδα] - Θεοδώριανα - Βουργαρέλι
12. Βουργαρέλι - Σχωρέτσιανα [Καταρράκτης] - Όρος Καστρί
13. Σχωρέτσιανα [Καταρράκτης] - Κρυονέρι - Άρτα
VIII. Η ΑΙΤΩΛΙΚΗ ΠΙΝΔΟΣ
1. Άρτα - Πατιόπουλον (Σύντεκνο) - Πηγάδια - Γρανίτσα
2. Γρανίτσα - Μοναστηράκι - Άγραφα
3. Άγραφα - Μιρύσι [Μιρύκη] - Στένωμα - Καρπενήσι
IX. ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ ΣΤΗΝ ΒΙΤΡΙΝΙΤΣΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟ ΚΟΛΠΟ
1. Καρπενήσι - Γαρδίκι - Αρτοτίνα
2. Αρτοτίνα - Λιδωρίκι - Βι