Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ

Παρουσίαση

Το βιβλίο αυτό εξιστορεί τη διαδικασία συγκρότησης της Ελεύθερης Ελλάδας και των διαφόρων μορφών εξουσίας του ΕΑΜ την περίοδο της Κατοχής, με αποκορύφωμα τη δημιουργία της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) την άνοιξη του 1944, που θα αποτελούσε την πραγματική κυβέρνηση ενός μεγάλου μέρους της Ελλάδας μέχρι την αυτοδιάλυση της, ένα μήνα πριν τα Δεκεμβριανά.
Δεν πρόκειται όμως απλώς για μια πολιτική ιστορία. Λαμβάνει υπόψη τους οικονομικούς όρους και τις προϋποθέσεις του εγχειρήματος, καθώς και την κοινωνική του απήχηση. Η ανάγκη υπεράσπισης της αγροτικής παραγωγής από τη λεηλασία των κατακτητών και των συνεργατών τους, η διαίρεση της χώρας με τον αποκλεισμό των εξεγερμένων περιοχών από τη διανομή της διεθνούς βοήθειας, η οικονομική λειτουργία της απελευθερωμένης επικράτειας με την κυριαρχία του αντιπραγματισμού και τη δράση των συνεταιρισμών, η δράση της λαϊκής αυτοδιοίκησης, όλα αυτά οδήγησαν στη συγκρότηση ενός ιδιόμορφου οικονομικού και κοινωνικού πλέγματος στις ελεύθερες περιοχές. Το ΕΑΜ, από εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα μετεξελίχτηκε σε μια ιδιότυπη μορφή κοινωνικής συγκρότησης με κρατικά χαρακτηριστικά.
70 χρόνια μετά την ίδρυση της ΠΕΕΑ, στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται η συναρπαστική, πλην ατελέσφορη, πορεία του ΕΑΜ προς την εξουσία, μέσα από πληθώρα αδημοσίευτων ντοκουμέντων και συγκεντρωμένων μαρτυριών, πινάκων και εικονογραφικού υλικού. Στο παράρτημα παρατίθενται, για πρώτη φορά συγκεντρωμένα, βιογραφικά των μελών του Εθνικού Συμβουλίου, που συνήλθε στα βουνά της Ελεύθερης Ελλάδας τον Μάιο του 1944. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος του συγγραφέα
Εισαγωγικό σημείωμα (Γ. Μαργαρίτης)
ΜΕΡΟΣ Ι: Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΕΛΛΑΔΑ ΥΠΟ ΚΑΤΟΧΗ.
Ι. Το πολιτικό κενό.
ΙΙ. Στόχοι και μέσα της βρετανικής πολιτικής.
III. Οικονομικές συνθήκες λεηλασίας.
IV. Εκτιμήσεις για την αγροτική παραγωγή .
V. Διεθνής βοήθεια
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. Η ΕΝΟΠΛΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
Ι. Η σύγκρουση για τη συγκέντρωση της παραγωγής.
ΙΙ. Σύνθεση του αντάρτικου
III. Οι συγκρούσεις με τους Ιταλούς και το κενό εξουσίας.
IV. Η εξέγερση της Δυτικής Μακεδονίας - σχηματίζεται η Ελεύθερη Ελλάδα.
V. Η στρατιωτικοποίηση του ΕΛΑΣ.
VI. Η κατάρρευση της Ιταλίας και οι συγκρούσεις ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3.Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ.
Ι. Χώρος και άνθρωποι
ΙΙ. Απελευθερωμένοι θύλακες
III. Αντιπραγματισμός.
IV. Νόμισμα, αγορά, αποθησαύριση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΕΑΜ.
Ι. Από τον Κώδικα Ποσειδώνα στο Κοινό Γενικό Στρατηγείο
ΙΙ. Η ενιαία διοίκηση της Ελεύθερης Ελλάδας.
III. Η ιταλική κατάρρευση
IV. Το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ αναλαμβάνει τη διοίκηση.
V. Η δράση της αυτοδιοίκησης
VI. Προς μια μορφή πολιτικής εξουσίας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥ
Ι. Τα πρώτα βήματα του αντάρτικου
II. Η συγκρότηση και λειτουργία της ΕΤΑ
III. Στρατιωτικοποίηση και ζητήματα τροφοδοσίας
IV. Κοινό Γενικό Στρατηγείο και βρετανική βοήθεια
V. Η διακοπή της βρετανικής βοήθειας και οι συνέπειες της
VI. Εισαγωγή της υποχρεωτικής εισφοράς στην παραγωγή και του παρακρατήματος στο εμπόριο
VII. Όρια συστήματος φορολογίας ΕΛΑΣ
VIII. Συγκεντρωτικά στοιχεία για την τροφοδοσία του ΕΛΑΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ.
Ι. Η μεθοδευμένη καταστροφή της παραγωγικής βάσης του αντάρτικου.
II. Επιπτώσεις στην οικονομία της Ελεύθερης Ελλάδας.
III. Η αντεπίθεση της κυβέρνησης Ράλλη
IV. Βρετανική προσπάθεια ελέγχου των δικτύων της οικονομίας της Ελεύθερης Ελλάδας
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΠΕΕΑ (1944)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ.
Ι. Η συμφωνία της Πλάκας και η "κυβέρνηση ορέων".
II. Το ζήτημα της εθνικής ενότητας και της χωριστής κυβέρνησης.
III. Η 10η ολομέλεια του ΚΚΕ και η απόφαση για τη δημιουργία κυβέρνησης στην Ελεύθερη Ελλάδα.
IV. Ίδρυση και ανασχηματισμός της ΠΕΕΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΘΕΣΜΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ.
Ι. Οι Εθνοσύμβουλοι
II. Πολιτικές δυνάμεις στο Εθνικό Συμβούλιο.
III. Ο διοικητικός μηχανισμός της ΠΕΕΑ
IV. Πολιτική διοίκηση της ΠΕΕΑ.
V. Οι εαμικές δομές για την αυτοδιοίκηση
VI. Η αυτοδιοίκηση υπό την ΠΕΕΑ.
VII. Λαϊκή δικαιοσύνη.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. ΟΙΚΟΔΟΜΩΝΤΑΣ ΚΡΑΤΟΣ.
Ι. Ο αποκλεισμός της Ελεύθερης Ελλάδας από τη διεθνή βοήθεια.
II. Η δημοσιονομική πολιτική της ΠΕΕΑ
III. Η έκδοση των Εθνικών Ομολόγων.
IV. Αναδιανομή πόρων και κοινωνική πολιτική.
V. Στέγαση και προγραμματισμός ανασυγκρότησης
VI. Προστασία της παραγωγής και της εργασίας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10. Η ΑΔΥΝΑΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Ι. Μέση Ανατολή - Λίβανος
II. Ο Γεώργιος Παπανδρέου.
III. Το Συνέδριο του Λιβάνου.
IV. Το Εθνικό Συμβούλιο και οι πρώτες αντιδράσεις.
V. Η πολιτική της ΠΕΕΑ μετά τον Λίβανο
VI. Ο κρίσιμος Ιούλιος του 1944
VII. Ο κύβος ερρίφθη.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11. ΟΙΚΟΔΟΜΩΝΤΑΣ ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ
Ι. Το ζήτημα του στρατού και των σωμάτων ασφαλείας
ΙΙ. Ο ρόλος των συνεταιρισμών.
III. Η προσπάθεια κατοχύρωσης των αυτοδιοικητικών θεσμών.
IV. Βάσεις για μια "λαϊκή Παιδεία".
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12. ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ.
Ι. Η επικράτεια της ΠΕΕΑ επεκτείνεται στις πόλεις.
ΙΙ. Ο "Τρίτος Δρόμος"
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ - ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΜΕΛΩΝ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ.
ΠΗΓΕΣ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ.