ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ

Παρουσίαση

Με ποιο τρόπο μπορεί η ψυχανάλυση να φωτίσει το έργο του εκπαιδευτικού; Αποστολή του δασκάλου είναι να μεταδίδει ήδη υπάρχουσες γνώσεις στην κατεύθυνση ενός οργανωμένου μέλλοντος. Η στάση ακρόασης του αναλυτή επιτρέπει την ανάδυση μιας ασυνείδητης γνώσης και διασώζει το άνοιγμα στο μέλλον, μέσα από την επιστροφή του παρελθόντος. Εγχειρήματα φαινομενικά σε αντιπαράθεση τέμνονται σε βασικά τους σημεία. Η μεταβίβαση στο πρόσωπο του δασκάλου φέρνει στην επιφάνεια τις σχέσεις του υποκειμένου με τον άλλο. Οι αντιμεταβιβαστικές κινήσεις του δασκάλου απαντούν εν αγνοία του. Αγάπη, μίσος, βία, απόρριψη, έρχονται στο προσκήνιο της παιδαγωγικής σχέσης. Το παιχνίδι της επιθυμίας των εταίρων της παιδαγωγικής σχέσης δείχνει να επηρεάζει ως υπόγειο ποτάμι τα όσα συμβαίνουν στο πεδίο της μάθησης, γεννώντας επιθυμία ή άρνηση γι' αυτή. Τέλος, ο εκπαιδευτικός έχει να κάνει με τη δυναμική της ομάδας - τάξης, ενίοτε εκρηκτική, την οποία οφείλει να χειριστεί, λαμβάνοντας υπόψη του προβολές, ταυτίσεις και εξιδανικεύσεις και αποφεύγοντας το σκόπελο μιας κυριαρχικής σχέσης εξουσίας. Ξεκινώντας από αυτό που μπορούμε να γνωρίσουμε πάνω στο παιχνίδι των επιθυμιών, στα μεταβιβαστικά φαινόμενα και στις σχέσεις ισχύος στην τάξη, μήπως γίνεται δυνατό να κατανοήσουμε και να διαχειριστούμε καλύτερα τις δυσκολίες τις οποίες αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί στην τάξη; Τα κείμενα που παρατίθενται αποτελούν τη βάση μιας επιμορφωτικής εργασίας για εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Παιδαγωγική και "παιδαγωγικό πεδίο"
Ψυχανάλυση;
Ποια εφαρμογή;
Έμπνευση πρακτικών ή ανάγνωση του παιδαγωγικού πεδίου;
Ιστορικά σημεία αναφοράς
ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΩΝ ΕΠΙΘΥΜΙΩΝ
Η επιθυμία του ειδέναι
Περί της επιθυμίας τού διδάσκειν
Μια συγκρουσιακή σχέση;
Η ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ
Ο δάσκαλος, αντικείμενο μεταβιβάσεων
Τι κάνουμε με τις μεταβιβάσεις;
ΕΞΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ
Δάσκαλος - καθοδηγητής;
Ομάδα - τάξη και δάσκαλος
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ
ΚΕΙΜΕΝΑ
ΠΕΡΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΟΥ
1. Claude Rabant, Ορισμός του παιδαγωγικού πεδίου
2. Willy Kuendig, Δεν μπορούμε να ασκήσουμε την ψυχανάλυση στο σχολείο
3. Jacques Natanson, Να αναλάβουμε την ευθύνη μιας ψυχαναλυτικής προσέγγισης του παιδαγωγικού
ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΓΙΑ ΤΟ ΔΑΣΚΑΛΟ
4. Georges Mauco, Για το ασυνείδητο του δασκάλου
5. Siegfried Bernfeld, Ο παιδαγωγός βρίσκεται αντιμέτωπος με δύο παιδιά
6. Janine Filloux, Σχετικά με την εικόνα του εαυτού - μαθητή
ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΓΙΑ ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ
7. Sigmund Freud, Επιθυμία για γνώση και παιδική σεξουαλική έρευνα
8. Georges Mauco, Το παιδί έρχεται στο σχολείο. Το ζήτημα της ταύτισης με το δάσκαλο
9. Sigmund Freud, Περί της ψυχολογίας του μαθητή λυκείου
10. Hans Zulliger, Ο τρόμος του δεσμού
ΠΕΡΙ ΕΠΙΡΡΟΗΣ
11. Donald Winnicott, Η άσκηση επιρροής και το αποτέλεσμά της
12. Gaston Bachelard, Μήπως υπάρχει στο δάσκαλο το "σύμπλεγμα της Κασσάνδρας";
13. Octave Mannoni, Η παιδαγωγική εκτυλίσσεται σαν δράμα
14. Peter Furstenau, Μια ψυχαναλυτική ανάγνωση των τελετουργικών του σχολείου
15. Janine Filloux, Η "παιδαγωγική συμφωνία" βασίζεται σε ένα παράδοξο συμβόλαιο
ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
16. Hans Zulliger, Ψυχανάλυση και καθοδήγηση στο σχολείο
17. Janine Filloux, Περί του "εκπαιδευτικού - καθοδηγητή" σύμφωνα με τον Zulliger
18. Marie - Claude Baietto, Επιρροή και μη κατευθυντικότητα
19. Catherine Pouchet, Fernand Oury, Jean Oury, Και η συνεργατική τάξη;
Συμπληρωματική βιβλιογραφία