ΠΕΡΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΔΑΙΜΟΝΙΩΝ

Παρουσίαση

"ΤΑ ΛΙΓΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΞΕΡΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΗ ΒΑΣΙΛΙΚΟ":
Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ δεν χρειάζεται συστάσεις. Κοσμοπολίτης συγγραφέας και πληθωρική προσωπικότητα με πυρετώδη πολιτική συνείδηση σε διαρκή εγρήγορση, έχει σημαδέψει με τη συγγραφική δραστηριότητά του την ιστορία του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα σε Ελλάδα και Ευρώπη.
"Συγγραφέας", λοιπόν, και με την πολύπαθη στις μέρες μας αυτή λέξη εμείς αντιλαμβανόμαστε αυτόν για τον οποίο η γραφή, ειλικρινά (ηθική κρίση που δεν είναι άμοιρη ενδιαφέροντος για τη φιλολογία) και άσχετα με τα όποια αποτελέσματα, έχει αναχθεί σε συστατική της ύπαρξής του. Η γραφή είναι η ύπαρξή του, ή, με απλούστερα λόγια, ονομάζουμε "συγγραφέα" αυτόν που "γράφει έστω και βαδίζοντας". Τέτοια είναι η περίπτωση του Βασίλη Βασιλικού.
Το αποδεικνύουν οι δεκάδες βαλίτσες, γεμάτες με σημειώσεις, ιδέες, πυρήνες διηγημάτων και ολόκληρα μυθιστορήματα σε αλλεπάλληλες εκδοχές, που κρυφά και σφραγισμένες ταξίδεψαν στο εξωτερικό στις αρχές της δεκαετίας του '70. Σήμερα, 30 κουτές ή 45 κυβικά μέτρα αποτελούν τη "Συλλογή Βασίλη Βασιλικού", η οποία φιλοξενείται στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης.
Κατά παρόμοιο τρόπο, αυτό δείχνουν οι εκατοντάδες σελίδες μικρών και μεγάλων χρονογραφημάτων, άρθρων και συνεργασιών του που βρίσκονται ακόμα διάσπαρτες σε ελληνικά και διεθνή έντυπα, τα δεκάδες χειρόγραφα μπλοκάκια που ξεχειλίζουν από τους φακέλους του αρχείου του που έμεινε στην Ελλάδα, γραμμένα γρήγορα και στο πόδι, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού με το τρένο με προορισμό το Βερολίνο, για παράδειγμα, ή μέσα σ' ένα cafe στην πολύβουη Πιάτσα ντι Σπάνια της Ρώμης. Αυτό αντικατοπτρίζουν οι εκατοντάδες σελίδες απομαγνητοφωνημένων συνεντεύξεων, με τον θόρυβο των μηχανημάτων να καλύπτει τις πονεμένες ιστορίες των Ελλήνων μεταναστών, ή τα ντοκουμέντα και οι έρευνες για τους λαϊκούς ανθρώπους και τα είδωλά τους, όλα φανερώματα ενός αδιαμεσολάβητου λόγου και τεκμήρια μιας εποχής που τόσο γοήτευε ανέκαθεν τον συγγραφέα. Αυτό το υλικό, μαζί με επιστολές, φωτογραφίες και άλλα τεκμήρια, φυλάσσεται σήμερα στο αρχείο του Βασίλη Βασιλικού στη Γεννάδειο.
Για να μη μακρηγορούμε, αυτό αποδεικνύουν, τέλος, και οι χιλιάδες, ανέκδοτες ακόμα σελίδες ενός αποσπασματικού ημερολογίου που ξεκίνησε να γράφεται στην πολύβουη ησυχία μιας σοφίτας κάπου στο Παρίσι, και συνεχίζεται μέχρι σήμερα κατακλύζοντας τα ερμάρια του γραφείου του συγγραφέα, αποτέλεσμα μιας μοναχικής συνομιλίας με τη γραφομηχανή του, αυτήν με το γνωστό ελάττωμα στο γράμμα /α/, που προκάλεσε κάποτε την εμπλοκή του σε σκοτεινές υποθέσεις.
Αποτέλεσμα αυτής της απόλυτης συγγραφικής ιδιοσυγκρασίας, που αγγίζει τα όρια της εμμονής με τη γραφή και τον ήχο της γραφίδας στο χαρτί [...] είναι ο τεράστιος όγκος του συγγραφικού έργου του Βασίλη Βασιλικού. [...] (Από την έκδοση)

Περιεχόμενα

Θανάσης Αγάθος, Αριστοτέλης Σαΐνης, "Τα λίγα πράγματα που ξέρουμε για τον Βασίλη Βασιλικό"
1. Βασίλης Βασιλικός, "Ο ποιητής και ο πεζογράφος. Ένα νεανικό κείμενο του Βασίλη Βασιλικού (1952)", περ. Το Δέντρο, τχ. 86-87, Μάρτιος-Απρίλιος 1995, σσ. 22-28
2. Βασίλης Βασιλικός, "Ψηφίδες" (1952)
3. Βασίλης Βασιλικός, "Andre Gide (1869-1951)" (1952), περ. Υπόστεγο, τχ. 7, Άνοιξη 1995, σσ. 31-32
4. Βασίλης Βασιλικός, "Ο Γιώργος Θεοτοκάς και η Ευρωπαϊκή ιδέα", περ. Υπόστεγο, τχ. 7, Άνοιξη 1995, σσ. 25-30 [διάλεξη 10/3/1955]
5. Βασίλης Βασιλικός, "Οι μπήτνικς της Αμερικής", περ. Θερμοπύλες, τχ. 2, Φεβρουάριος 1962, σσ. 94-96
6. Βαγγέλης Ψυρράκης, "Μια συνέντευξη" στο Βασίλης Βασιλικός, 25ετία, Παπαζήσης, Αθήνα 1976, σσ. 37-42 [= περ. Ταχυδρόμος, 10/3/1962]
7. Δημήτρης Ραυτόπουλος, "Ένας "άλλος": ο Βασίλης Βασιλικός", στο (ιδ.), Οι ιδέες και τα έργα. Δοκίμια, Δίφρος, Αθήνα 1965, σσ. 257-265 [= περ. Επιθεώρηση Τέχνης, τόμ. ΙΕ, τχ. 90, Ιούνιος 1962, σσ. 672-676]
8. Βασίλης Βασιλικός, "Ο Τζων Στάινμπεκ και το έργο του", περ. Νέα Εστία, τόμ. 72, τχ. 849, 15/11/1962, σσ. 1674-1675
9. "Μια έρευνα μεταξύ των συγγραφέων και των ποιητών. Μιλήστε για το έργο σας και για τα μελλοντικά σχέδιά σας. Βασίλης Βασιλικός: Η νουβέλα κι η μαρτυρία -να τα δύο είδη πεζού λόγου που μπορούν στην Ελλάδα ν' αποδώσουν καρπούς", εφ. Η Αυγή, 4/9/1964
10. Δημήτρης Γκιώνης, "Στον καιρό του Ζ", στο (ιδ.), Καλύτερα στον τυπογράφο παρά στον ψυχίατρο, 18 συνομιλίες, σε τριάντα χρόνια με τον Βασίλη Βασιλικό, Καστανιώτης, Αθήνα 1996, σσ. 19-26 [= εφ. Δημοκρατική Αλλαγή, 19/12/1966]
11. Βασίλης Βασιλικός, "Το Κιβώτιο του Άρη Αλεξάνδρου. Εισήγηση στον εκδοτικό οίκο Gallimard (1973)", στο (ιδ.) Βασίλης Βασιλικός, 25ετία, Παπαζήσης, Αθήνα 1978, σσ. 259-263
12. Βασίλης Βασιλικός, "Εγώ αυτός", περ. Τραμ, 1976, β' διαδρομή, τχ. 1, σσ. 75-77
13. Βασίλης Βασιλικός, "Τρεις νέες ποιήτριες", περ. Καινούργια Εποχή, Χειμώνας 1976, σσ. 134-137
14. Βασίλης Βασιλικός, "Ο άλλος Λόρκα", Χρονογραφήματα, Μπαρμπουνάκης, Θεσσαλονίκη 1982, σσ. 18-22 [= εφ. Τα Νέα, 28/12/1976]
15. Βασίλης Βασιλικός, "Γράμμα στον Ισμαήλ Κανταρέ", Χρονογραφήματα, Μπαρμπουνάκης, Θεσσαλονίκη 1982, σσ. 10-12 [= εφ. Τα Νέα, 20/7/1977]
16. Βασίλης Βασιλικός, "Η θνησιμότητα μιας λέξης", εφ. Η Καθημερινή, 22/6/1978
17. Άντεια Φραντζή, "Βίωμα αποστασιοποιημένο είναι βίωμα ξεχασμένο. Τριάντα χρόνια από την έκδοση της Διήγησης του Ιάσονα", περ. Αντί, περίοδος Β', τχ. 248, 8/12/1983
18. Βασίλης Βασιλικός, Μάνος Χατζιδάκις, "Από τις ραδιοφωνικές συνομιλίες του Μάνου Χατζιδάκι με τον Βασίλη Βασιλικό" (1979), περ. Πολιορκία, περίοδος Β', τόμ. Β', τχ. 20, Ιανουάριος 1984, σσ. 42-50
19. Μιχαήλ Μήτρας, "Ό Βασίλης Βασιλικός συνομιλεί με τον Μιχαήλ Μήτρα για τη λογοτεχνία", περ. Το Δέντρο, τχ. 6, Μάρτιος-Απρίλιος 1984, σσ. 13-22
20. Βασίλης Βασιλικός, "Το χρονικό μιας οδοιπορίας", περ. Η Λέξη, τχ. 35, Ιούνιος 1984, σσ. 402-406
21. Βασίλης Βασιλικός, "Ο συγγραφέας στην Ελλάδα" (1983), στο Θέματα Ελληνικού Πολιτισμού, Συνέδριο στο Αιγαίο Κέντρο Ελληνικής Φιλοσοφίας (Απέρι Καρπάθου), τόμ. 1, Αθήνα 1985, σσ. 37-41
22. Βασίλης Βασιλικός, "Αντρέας Καραντώνης. Ο τελευταίος κριτικός πριν την εμφάνιση της σημειολογίας", περ. Δώμα, τχ. 8, Φθινόπωρο 1986, σσ. 12-15
23. Βασίλης Βασιλικός, "Αυτό δεν είναι πορτραίτο του Κώστα Ταχτσή", περ. Η Λέξη, τχ. 77, Σεπτέμβριος 1988, σσ. 636-638
24. Βασίλης Βασιλικός, "Πώς έγραψα ποίηση", περ. Η Λέξη, τχ. 93, Μάρτιος-Απρίλιος 1990, σσ. 204-206
25. Βασίλης Βασιλικός, "Κάθε τέχνη έχει τη γλώσσα της. Λογοτεχνία και κινηματογράφος", περ. Η Λέξη, τχ. 96, Ιούλιος-Αύγουστος 1990, σσ. 470-472
26. Βασίλης Βασιλικός, "Λογοτεχνία: η δημοσιογραφία της επόμενης μέρας", περ. Η Λέξη, τχ. 104, Ιούλιος-Αύγουστος 1991, σσ. 490-491
27. Τάσος Γουδέλης, "Ο συγγραφέας πρέπει να αποδίδει την εποχή του (Ο Βασίλης Βασιλικός μιλάει στο Δέντρο για τη ζωή και το έργο του)", περ. Το Δέντρο, τχ. 71-72, Σεπτ.-Οκτ. 1992, σσ. 5-32
28. Βασίλης Βασιλικός, "Ο μεγάλος Ρίτσος" (2001), περ. Η Λέξη, τχ.182 [...]