ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

Παρουσίαση

«Δικαιώματα του παιδιού». Μια φράση που χαρακτηρίζεται από ιδεολογική φόρτιση, η οποία οφείλεται στη δυσκολία απόδοσης δικαιωμάτων στα παιδιά τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Παρόλο που η ιδέα ότι τα παιδιά έχουν δικαιώματα είναι πολύ πρόσφατη, καθώς τα δικαιώματα του παιδιού ως έννοια βρίσκονται στο επίκεντρο για μόλις έναν αιώνα περίπου, η φράση "δικαιώματα του παιδιού" έχει κατακλύσει τον δημόσιο και ιδιωτικό λόγο, και ιδιαίτερα τον εκπαιδευτικό και πολιτικό, ως μέσο απόδειξης σεβασμού και αξίας στο παιδί. Απλοί προβληματισμοί, όπως "γιατί τα δικαιώματα που αποδίδονται στο παιδί είναι περιορισμένα σε σχέση με αυτά που αποδίδονται στους ενήλικες;" ή "γιατί καθίσταται δύσκολη η εφαρμογή και το κοινωνικό έρεισμα των δικαιωμάτων του παιδιού;", δεν είναι δυνατόν να απαντηθούν εύκολα. Οι απαντήσεις στα παραπάνω θεμελιώδη ερωτήματα προϋποθέτουν την εξέταση του θεωρητικού πλαισίου για τα δικαιώματα του παιδιού, το οποίο αποτελεί το κεντρικό σημείο ενασχόλησης του παρόντος έργου. Ειδικότερα, εξετάζεται η ιστορική διάσταση των δικαιωμάτων του παιδιού, η σύγχρονη εξέλιξη του θεωρητικού τους πλαισίου και ο τρόπος με τον οποίο οι θεωρητικές παραδοχές μετουσιώνονται σε θεσμικές προβλέψεις στο περιεχόμενο της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Μέρος 1ο: Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
Η διαμόρφωση της ιδεολογίας για τα δικαιώματα του παιδιού: Το παιδί από ιδιοκτησία σε ανθρώπινο ον και αντικείμενο προστασίας
1: Η ιστορική διάσταση της παιδικής ηλικίας
Η παιδική ηλικία ως αντικείμενο ιστορικής μελέτης
Η "νέα ιστορία της παιδικής ηλικίας"
Τα σημαντικότερα έργα των ιστορικών της παιδικής ηλικίας
Η σημασία του έργου του Aries (1960)
Το έργο του De Mause (1974)
Έργα μεταγενέστερων ιστορικών της παιδικής ηλικίας
2: Η ανάπτυξη της σύγχρονης σύλληψης της παιδικής ηλικίας
Αρχαιότητα
Μεσαίωνας
Αναγέννηση - Μεταρρύθμιση - Πουριτανισμός
Διαφωτισμός
Η συμβολή του John Locke
Η συμβολή του Jean-Jacques Rousseau
Βιομηχανική Επανάσταση
Ρομαντισμός
Ο "αιώνας του παιδιού"
3: Η κρατική παρέμβαση για τη σωτηρία των παιδιών
Η απαγόρευση παιδικής εργασίας
Η θέσπιση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης
Η προσφορά αρωγής στα παιδιά
Το κίνημα "Σωτηρίας των Παιδιών"
Η κρατική ανησυχία για τα δικαιώματα των παιδιών
4: Η πρώιμη θεσμοθέτηση των δικαιωμάτων του παιδιού: Μια φαινομενική αλλά συμβολικής σημασίας αναγνώριση των δικαιωμάτων του
Η ίδρυση του "Ταμείου για τη Σωτηρία των Παιδιών" και της "Διεθνούς Ένωσης για τη Σωτηρία των Παιδιών"
Η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Παιδιού (Διακήρυξη της Γενεύης) (1924)
Η Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Παιδιού (1959)
Μέρος 2ο: Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
Το παιδί από παθητικό αντικείμενο προστασίας σε δρων υποκείμενο και φορέας δικαιωμάτων αυτονομίας
Εισαγωγικά: Η προβληματική για τα δικαιώματα του παιδιού
1: Το θεωρητικό πλαίσιο απόδοσης δικαιωμάτων στο παιδί
Οι θεωρίες της επιλογής και του συμφέροντος
Εναλλακτικές θεωρίες
Αναγνωρίζοντας την ανθρώπινη οντότητα του παιδιού
2: Η αμφισβήτηση της ανεπάρκειας του παιδιού ως φορέα δικαιωμάτων
Η (αν)επάρκεια του παιδιού ως φορέα δικαιωμάτων
Η αυθαιρεσία του κριτηρίου της ηλικίας και η προσαπτόμενη ανεπάρκεια κατοχής δικαιωμάτων
3: Ο ρόλος της έννοιας της αυτονομίας στη σύγχρονη εξέλιξη των δικαιωμάτων του παιδιού
Αυτονομία, πατερναλισμός και παιδί
Το δίλημμα ανάμεσα σε αυτονομία ή προστασία
Η αυτονομία του παιδιού στο επίκεντρο: Το κίνημα της "απελευθέρωσης των παιδιών"
Τα όρια της αυτονομίας του παιδιού και η θεωρία του φιλελευθέρου πατερναλισμού
Η σύγχρονη διάσταση της αυτονομίας του παιδιού
4: Η κοινωνιολογία της παιδικής ηλικίας και η συμβολή της στη σύγχρονη θεωρητική εξέλιξη των δικαιωμάτων του παιδιού
Η δημιουργία του "κυρίαρχου πλαισίου" ανάπτυξης του παιδιού και η αποδόμησή του
Η αναπτυξιακή θεωρία
Οι θεωρίες κοινωνικοποίησης
Η κοινωνιολογία της παιδικής ηλικίας: Η εννοιολογική αναγέννηση της παιδικής ηλικίας
Η συμβολή της κοινωνιολογίας της παιδικής ηλικίας στη σύγχρονη θεωρητική εξέλιξη των δικαιωμάτων του παιδιού
Μέρος 3ο: Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
1: Οι θεσμικές προβλέψεις της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού
Η υιοθέτηση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού
Μια κατηγοριοποίηση των δικαιωμάτων του παιδιού συμβατή με τη σύγχρονη θεωρητική τους εξέλιξη
Δικαιώματα επιβίωσης
Δικαίωμα στη ζωή
Επιβίωση και ανάπτυξη
Ανατροφή και καθοδήγηση από τους γονείς
Δικαιώματα μέλους σε μια ευρύτερη ομάδα
Μη διάκριση
Όνομα, ιθαγένεια και διατήρηση της ταυτότητας
Οικογένεια και εναλλακτική επιμέλεια
Δικαιώματα προστασίας
Εκμετάλλευση
Σεξουαλική εκμετάλλευση
Οικονομική εκμετάλλευση
Άλλες μορφές εκμετάλλευσης
Διακίνηση, απαγωγή, εμπόριο και πώληση παιδιών
Συμμετοχή σε ένοπλη σύρραξη
Στέρηση της ελευθερίας και ποινική μεταχείριση
Ειδικές κατηγορίες παιδιών
Παιδιά πρόσφυγες
Παιδιά με αναπηρίες
Δικαιώματα ενδυνάμωσης
Διατύπωση απόψεων, ελευθερία έκφρασης και πληροφόρηση [...]
2: Θεωρητική ανάλυση των κατευθυντήριων αρχών της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού
3: Η οικουμενικότητα των δικαιωμάτων του παιδιού και η εισαγωγή της στη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού
4: Αποτίμηση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού