ΤΟ ΕΓΩ-ΔΕΡΜΑ

Παρουσίαση

To 1974, o Ντιντιέ Ανζιέ δημοσίευσε στο περιοδικό "Nouvelle Revue de Psychanalyse" ένα άρθρο, με τίτλο «Το Εγώ-δέρμα», του οποίου η επιρροή στον κόσμο των πανεπιστημιακών δασκάλων και όσων ασχολούνται με την κλινική πράξη υπήρξε έκτοτε καθοριστική. Το 1985 εκδόθηκε ένα βιβλίο με τον ίδιο τίτλο, όπου ο συγγραφέας παρουσίασε το σύνολο των ερευνών του και πρότεινε μια θεωρητικοποίηση των λειτουργιών του Εγώ-δέρματος. Η παρούσα έκδοση είναι αναθεωρημένη και εμπλουτισμένη.
Το δέρμα είναι το περίβλημα του σώματος, όπως ακριβώς και το Εγώ τείνει να περιβάλλει το ψυχικό όργανο. Από αυτή την άποψη, οι δομές και οι λειτουργίες του δέρματος μπορούν να προσφέρουν στους ψυχαναλυτές και τους ψυχολόγους γόνιμες αναλογίες, οι οποίες θα κατευθύνουν τη σκέψη τους και τις τεχνικές τους.
Το Εγώ-δέρμα εμφανίζεται ως μια λειτουργική έννοια σύμφωνα με την οποία το Εγώ έχει ως έρεισμα το δέρμα και προϋποθέτει ότι υπάρχει συνάρθρωση μεταξύ των λειτουργιών του Εγώ και του σωματικού μας περιβλήματος (καθορίζω τα όρια, περιέχω, οργανώνω). Θεωρώντας ότι το Εγώ, όπως και το δέρμα, δομείται ως διαχωριστική επιφάνεια, μπορούμε να εμπλουτίσουμε τις έννοιες σχετικά με τα σύνορα, τα όρια, τα περιέχοντα, στο πλαίσιο μιας ψυχαναλυτικής προοπτικής. Επιπλέον, ο εννοιολογικός πλούτος της έννοιας Εγώ-δέρμα μάς επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα μια περίπλοκη κλινική πραγματικότητα: πέρα από τις σχέσεις μεταξύ δερματολογικών παθήσεων και ψυχικών διαταραχών, ο συγγραφέας δείχνει ότι η υπερεπένδυση ή η ανεπάρκεια της τάδε ή δείνα λειτουργίας του Εγώ-δέρματος εξηγεί κυρίως το διεστραμμένο μαζοχισμό, τον υστερικό πυρήνα της νεύρωσης ή τη διάκριση μεταξύ ναρκισσιστικών και οριακών προσωπικοτήτων. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος της Catherine Chabert για την ελληνική έκδοση: Didier Anzieu: Μια ζωή, ένα έργο
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ
ΚΕΦ.1 ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ
Ορισμένες γενικές αρχές (1. Εγκέφαλος ή δέρμα, 2. Γένεση ή δομή, 3. Λογική ανάπτυξη ή μεταφορική άνθηση, 4. Ο πολιτισμός, σύγχρονη πηγή δυστυχίας, 5. Φλοιός ή πυρήνας, 6. Περιέχον ή περιεχόμενο)
Το απτικό και δερματικό σύμπαν (1. Γλωσσολογική προσέγγιση, 2. Προσέγγιση από τη σκοπιά της φυσιολογίας, 3. Εξελικτική προσέγγιση, 4. Ιστολογική προσέγγιση, 5. Ψυχοφυσιολογική προσέγγιση, 6. Προσέγγιση σύμφωνα με τη θεωρία της αλληλεπίδρασης, 7. Ψυχαναλυτική προσέγγιση)
ΚΕΦ.2 ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΣΕΙΡΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Ηθολογικά δεδομένα
Δεδομένα από ανθρώπινες ομάδες
Δεδομένα από τις προβολικές δοκιμασίες (τεστ)
Δερματολογικά δεδομένα
ΚΕΦ.3 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΕΓΩ-ΔΕΡΜΑΤΟΣ
Μαστός-στόμα και μαστός-δέρμα
Η ιδέα του Εγώ-δέρματος
Η φαντασίωση ενός κοινού δέρματος και οι ναρκισσιστικές και μαζοχιστικές εκφάνσεις της
ΚΕΦ.4 Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΜΑΡΣΥΑ
Κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο
Πρώτο μέρος του μύθου
Δεύτερο μέρος: τα οκτώ μαθήματα
ΚΕΦ.5 ΤΟ ΕΓΩ-ΔΕΡΜΑ: ΨΥΧΟΓΕΝΕΣΗ
Η διπλή ανάδραση στο δυαδικό σύστημα μητέρα-βρέφος
Διάσταση απόψεων μεταξύ γνωστικής ψυχολογίας και ψυχανάλυσης
Οι ιδιαιτερότητες του Εγώ-δέρματος ως επιφάνειας διεπαφών
Δύο κλινικά παραδείγματα:
Παρατήρηση του Χουανίτο, του αγοριού με τα κολλημένα χαρτιά
Παρατήρηση της Ελεονώρας, του κοριτσιού με το κεφάλι-σουρωτήρι
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΔΟΜΗ, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ, ΥΠΕΡΒΑΣΗ
ΚΕΦ.6: Freud, Federn: δύο πρόδρομοι του Εγώ-δέρματος
Ο Freud και η τοπογραφική δομή του Εγώ
Το γλωσσικό όργανο
Το ψυχικό όργανο
Οι φραγμοί επαφής
Το Εγώ ως επιφάνεια διεπαφών
Βελτιώσεις του τοπογραφικού σχήματος του ψυχικού οργάνου
Federn: αισθήματα του Εγώ, αισθήματα διακύμανσης των συνόρων του Εγώ
Καινοτομία του Federn
Τα αισθήματα του Εγώ
Η αίσθηση των συνόρων του Εγώ
Παρατήρηση του Έντγκαρ, ή μία συγχυτική κατάσταση κατά την αφύπνιση
Η αίσθηση της διακύμανσης των συνόρων του Εγώ
Απώθηση των καταστάσεων του Εγώ
ΚΕΦ.7 ΤΟ ΕΓΩ-ΔΕΡΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ
Οι οκτώ λειτουργίες του Εγώ-δέρματος (1. Συγκράτηση, 2. Περίεξη, 3. Αλεξιδιεγερτικό σύστημα, 4. Εξατομίκευση, 5. Διαισθητηριακότητα, 6. Στήριξη της σεξουαλικής διέγεργερσης, 7. Λιβιδινική επαναφόρτιση, 8. Εγγραφή των ιχνών)
Οι επιθέσεις ενάντια στο Εγώ-δέρμα
Άλλες λειτουργίες
Μια περίπτωση διεστραμμένου μαζοχισμού (Παρατήρηση του Κυρίου Μ.)
Το υγρό περίβλημα
ΚΕΦ.8 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΟ-ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ
Σχετικά με την αναπνευστική σύγχυση του πλήρους και του κενού (Παρατήρηση της Πανδώρας)
ΚΕΦ.9 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΟΜΗΣ ΤΟΥ ΕΓΩ-ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΣΤΙΣ ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΟΡΙΑΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Δομική διαφορά μεταξύ ναρκισσιστικής προσωπικότητας και οριακής κατάστασης
Ένα παράδειγμα ναρκισσιστικής προσωπικότητας από τη λογοτεχνία (Η εφεύρεση του Μορέλ του Bioy Casares)
Η φαντασίωση ενός διπλού τοιχώματος
Διαστρέβλωση της πίστης και οριακή κατάσταση
Παρατήρηση της Σεμπαστιέν
ΚΕΦ.10 Η ΔΙΠΛΗ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΑΦΗΣ, ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΕΓΩ-ΔΕΡΜΑΤΟΣ
Μια έμμεση απαγόρευση της αφής στον Freud
Η ρητή απαγόρευση του Χριστού
Τρεις προβληματικές σχετικά με την αφή
Οι απαγορεύσεις και η τετραπλή τους δυφυΐα [...]
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΕΓΩ-ΔΕΡΜΑΤΟΣ
ΚΕΦ.11 ΤΟ ΗΧΗΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΛΗΜΑ
ΚΕΦ.12 ΤΟ ΘΕΡΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΛΗΜΑ
ΚΕΦ.13 ΤΟ ΟΣΦΡΗΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΛΗΜΑ
ΚΕΦ.14 Η ΣΥΓΧΥΣΗ ΤΩΝ ΓΕΥΣΤΙΚΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΩΝ
ΚΕΦ.15 ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΥΪΚΟ ΔΕΡΜΑ
ΚΕΦ.16 ΤΟ ΠΕΡΙΒΛΗΜΑ ΟΔΥΝΗΣ
ΚΕΦ.17 Η ΜΕΜΒΡΑΝΗ-ΦΙΛΜ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ
ΚΕΦ.18 ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΙΣ
ΕΠΙΜΕΤΡΟ: ΤΟ ΕΓΩ ΔΕΡΜΑ ΔΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ, της Evelyne Sechaud
ΒΑΣΙΚΗ ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ DIDIER ANΖΙΕU
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΩΝ