ΤΟ ΚΡΥΦΤΟ

Παρουσίαση

Πλήρης Ιστορία της Κρητικής Αντίστασης στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής δεν έχει γραφτεί ακόμη. Θα ήταν ευχάριστο και τιμητικό έργο μια ολοκληρωμένη περιγραφή του πιο πρόσφατου δείγματος ηρωισμού αυτού του ακατάβλητου έθνους. Τώρα που το χέρι της στρατιωτικής λογοκρισίας δεν μπορεί πια να μετατρέψει σε σκουπίδια το κάθε τι που αγγίζει, εμφανίστηκαν πράγματι ένα δύο έργα που περιγράφουν μερικές όψεις της πολεμικής δραστηριότητας στην Κρήτη εκείνη την εποχή. Αλλά αυτές οι καταγραφές, όσο αξιοθαύμαστες και αν είναι, παραμένουν προσωπικές εντυπώσεις που περιορίζονται σε μία συγκεκριμένη φάση της Κατοχής ή σε μία συγκεκριμένη περιοχή του νησιού. Και αυτή η αφήγησή μου δεν έχει περισσότερες αξιώσεις. Όταν την άρχισα, το 1953, ήλπιζα σε ένα έργο ευρύτερης προοπτικής, σωστά τεκμηριωμένο και στηριγμένο σε σύγχρονα αποδεικτικά στοιχεία - ένα έργο, εν ολίγοις, που να ήταν αντάξιο του θέματός του. Το απαραίτητο υλικό υπήρχε, και εξακολουθεί να υπάρχει. Έχει τη μορφή αναφορών που οι συνάδελφοι αξιωματικοί και εγώ υποβάλλαμε καθ' όλη τη διάρκεια της υπηρεσίας μας στην Κρήτη από το 1941 ως το 1945. Αλλά οι αναφορές αυτές παραμένουν απροσπέλαστες, όχι, όπως με διαβεβαιώνουν, λόγω κάποιας ξεπερασμένης διαταγής του νόμου περί κρατικών μυστικών, αλλά απλούστατα επειδή δεν υπάρχει διαθέσιμο προσωπικό να τις ξεθάψει από τα αρχεία του βρεταννικού υπουργείου Πολέμου. Μοιραία, λοιπόν, η μοναδική έγκυρη πηγή που θα μπορούσα να συμβουλευτώ ήταν η μνήμη μου, και το βιβλίο που σχεδίαζα περιέπεσε στην κατηγορία των "πολεμικών αναμνήσεων" - σε ένα έργο ομολογουμένως ατελές και ανεπαρκές, προτιθέμενο όμως, παρά ταύτα, να είναι ένας φόρος τιμής σε όλους εκείνους τους συμπολεμιστές μου των οποίων η αξία αναγνωριζόταν επισήμως μόνον όσο διήρκεσε ο πόλεμος, και μια υπόμνηση ορισμένων ανθρώπινων αξιών που έπαψαν να είναι της μόδας με την έλευση της ειρήνης. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)