ΝΑΜΑΤΑ

Παρουσίαση

Πριν από τρία χρόνια συνάδελφοι και συνεργάτες του Δημητρίου Παντερμαλή, ομότιμου καθηγητή Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, πήραμε την πρωτοβουλία να ετοιμάσουμε έναν τόμο με πρωτότυπες αρχαιολογικές μελέτες προς τιμήν του. Αφορμή στάθηκε η αποχώρησή του από το Πανεπιστήμιο, στο οποίο υπηρέτησε επί τριάντα οκτώ χρόνια. Στην πρόσκλησή μας ανταποκρίθηκαν διακεκριμένοι αρχαιολόγοι, καθηγητές Πανεπιστημίου και αρχαιολόγοι του Υπουργείου Πολιτισμού, πολλοί από τους οποίους υπήρξαν μαθητές του. Η συμπλήρωση εβδομήντα χρόνων ζωής θεωρήθηκε μια ευκαιρία για να του επιδοθεί ο τόμος αυτός, που είναι δείγμα αναγνώρισης της προσφοράς του και αποτελεί προϊόν αγάπης και ευγνωμοσύνης προς τον δάσκαλο, τον φίλο και τον συνεργάτη.
Ο Δημήτριος Παντερμαλής γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1940, σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία και στη συνέχεια Γερμανική Γλώσσα και Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Freiburg της Γερμανίας, όπου έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα το 1968. Τον επόμενο χρόνο, με απόφαση της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, τοποθετήθηκε στη θέση του επιμελητή του Μουσείου Εκμαγείων. Αργότερα εκλέχτηκε επίκουρος καθηγητής και το 1979 καθηγητής της Κλασικής Αρχαιολογίας. Από το 1973 είναι Διευθυντής της ανασκαφής του Πανεπιστημίου στο Δίον. Διετέλεσε Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας και Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής. Υπήρξε επί σειρά ετών Πρόεδρος του Τελλογλείου Ιδρύματος Τεχνών. Είναι μέλος της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας και του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Βερολίνου. Το 1992 βραβεύτηκε με το βραβείο εξαίρετης πανεπιστημιακής διδασκαλίας Βασίλη Ξανθοπούλου - Στεφάνου Πνευματικού. Αποχώρησε αυτοδίκαια από την υπηρεσία στις 31.8.2007 ολοκληρώνοντας μια μακρά πορεία ως δάσκαλος και ως δραστήριο μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Το διδακτικό έργο του Δημήτριου Παντερμαλή ξεκίνησε το 1966 στη Γερμανία, όπου με εντολή της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Freiburg δίδαξε επί τρία χρόνια ελληνική γλώσσα και πολιτισμό. Στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης δίδαξε από το 1969. Τα μαθήματά του αναφέρονταν στους περισσότερους τομείς της Κλασικής Αρχαιολογίας: Αρχιτεκτονική, Γλυπτική, Ζωγραφική, Επιγραφική, Δημόσιο και Ιδιωτικό βίο. Η αγάπη του για τη διδασκαλία και η μετάδοση της επιστημονικής του εμπειρίας δεν περιορίστηκε στις αίθουσες διδασκαλίας. Επιπλέον, πολύ συχνά διοργάνωνε εκπαιδευτικές εκδρομές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και πραγματοποιούσε μαθήματα σε Μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Δημοσιεύματα του Δ. Παντερμαλή
Σχεδιαστική απόδοση σφραγιδολίθου με παράσταση Έρωτα
Γιώργος Μιλτσακάκης
Το ιερό του Απόλλωνα στο Δαφνί
Γιώργος Δεσπίνης
Γαίαν παμμήτειραν αείσομαι ηϋθέμελον
Άγγελος Δεληβορριάς
Hercules dracones strangulans
Κατερίνα Τζαναβάρη
Στοιχεία από τη λατρεία των αιγυπτιακών θεοτήτων στην Αμφίπολη
Σταυρούλα Σαμαρτζίδου-Ορκοπούλου
Εκαταίο των ρωμαϊκών χρόνων από τη Θεσσαλονίκη
Ελένη Τρακοσοπούλου-Σαλακίδου
Διονυσιακό πολυπρόσωπο σύνταγμα
Μπάρμπαρα Σμιτ-Δούνα
Μαρμάρινο αγαλμάτιο Άρτεμης από την αρχαία Κασσάνδρεια
Βασιλική Μισαηλίδου-Δεσποτίδου
Zum Bildnis eines alteren Mannes aus Koroneia in Theben
Klaus Fittschen
Die Statuengruppe der iulisch-claudischen Dynastie im olympischen Metroon
Renate und Peter Bol
Ο Τραϊανός της Θεσσαλονίκης
Θεοδοσία Στεφανίδου-Τιβερίου
Πορτρέτο εις διπλούν
Εμμανουήλ Βουτυράς
Sulla scultura in porfido dell'Egitto Greco-Romano
Nicola Bonacasa
Η στήλη της Φιλοτέρας και του Κασσάνδρου από τη νότια νεκρόπολη της Βέροιας
Βικτώρια Αλλαμανή-Σουρή
Δύο ταφικές στήλες από την Πιερία
Πολυξένη Αδάμ-Βελένη
Αναθηματικό ανάγλυφο από τη Συλλογή της Βιβλιοθήκης του Αδριανού στην Αθήνα
Άλκηστις Χωρέμη-Σπετσιέρη
Επιστροφή στα ανάγλυφα φατνώματα του προνάου του Ιερού της Σαμοθράκης
Αλέξανδρος Μάντης
Μια νέα αναθηματική επιγραφή από το Δίον
Σεμέλη Πινγιάτογλου
Ανάθημα στον Διόνυσο από την αρχαία πόλη των Φερών
Αργυρούλα Δουλγέρη-Ιντζεσίλογλου
Ανάθημα στη Μουνιχία Άρτεμη από τον Ωρωπό
Λυδία Παλαιοκρασσά
Τα μαρμάρινα από τη θόλο του ανακτόρου των Αιγών
Ι. Τα ενεπίγραφα θραύσματα
Χρυσούλα Σαατσόγλου-Παλιαδέλη
Κοινόν τεχνιτών στην Αμφίπολη
Χάιδω Κουκούλη-Χρυσανθάκη
Μια ξακουστή γιατρός στο αρχαίο Δίον
Πάρις Παπαγεωργίου
Δεκαοκτώ σκύφοι με χαμηλή βάση και κρεμάμενα ημικύκλια. Από τα νεκροταφεία τύμβων του Μακεδονικού Ολύμπου
Ευτυχία Πουλάκη-Παντερμαλή
Κρατήρας με παράσταση κυνηγιού ελαφιών από το Καραμπουρνάκι και η απεικόνιση του θέματος στην πρώιμη αρχαϊκή τέχνη
Ελένη Μανακίδου
Δήμητρα και Δαναΐδες
Μιχάλης Τιβέριος
Αττική ερυθρόμορφη πελίκη από την Τράγιλο
Μαρία Νικολάί'δου-Πατέρα
Θασίων Μεγακλείδης στην Πέλλα
Ιωάννης Ακαμάτης
Εν Αφροδίτης σχήματι. Πήλινη γυναικεία κεφαλή της Μητρός των Θεών από το Μητρώον των Αιγών
Στέλλα Δρούγου
Κτερίσματα και νεκρικές δοξασίες. Οι μαρτυρίες των τάφων της Σίνδου
Αικατερίνη Δεσποίνη
Μικρογραφικό κράνος από το ιερό του Διός στην Ολυμπία
Αλίκη Μουστάκα
Άγιος Αθανάσιος, Μακεδόνικος τάφος III. Ο οπλισμός του ευγενούς νεκρού
Μαρία Τσιμπίδου-Αυλωνίτη
Προτομή Σάραπι σε φτερωτό πόδι
Περικλής Χριστοδούλου
Ψηφιδωτά δάπεδα με εικονιστικό διάκοσμο στη Θεσσαλονίκη κατά τη ρωμαϊκή αυτοκρατορική περίοδο
Παναγιώτα Ασημακοπούλου-Ατζακά
Λουτρικές εγκαταστάσεις στην Πέλλα
Μαρία Λιλιμπάκη-Ακαμάτη
Μετρολογικές παρατηρήσεις και γεωμετρικές χαράξεις στο ωδείο των Μεγάλων Θερμών του Δίου
Γιώργος Καραδέδος
Η νησίδα της Επισκοπικής Βασιλικής και οι δρόμοι του Δίου
Αριστοτέλης Μέντζος
Τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία του δήμου Δίου
Ευτέρπη Μαρκή
Τυφλός άνήρ, οικεί δε Χίω ένι παιπαλοέσση
Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά
Κατάλογος πινάκων
Πίνακες