ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ-ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)

Παρουσίαση

[...] Όταν ο Κωνσταντίνος Γαρδίκας υπέβαλε το 1939 προς τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών την υποψηφιότητά του για να γίνει τακτικός καθηγητής, έκλεισε το σχετικό υπόμνημά του με μια διαβεβαίωση και μιαν υπόσχεση. Συγκεκριμένα έγραψε: «Κατά τα εννέα έτη της εκτάκτου καθηγεσίας μου σκοπόν του βίου αποκλειστικόν έσχον την καλλιεργίαν της επιστήμης, την ακαδημαϊκήν διδασκαλίαν και την εν τη πράξει εφαρμογήν των διδαγμάτων αυτής. Το έργον δε τούτο ήσκησα μετά αληθούς και μεγάλης αγάπης... μετά του αυτού δε έρωτος και αφοοιώσεως θα διανύσω και το υπόλοιπον του βίου». Πράγματι, δε, όταν μετά 45 χρόνια ο σπουδαίος αυτός διδάσκαλος έφυγε για το μεγάλο ταξίδι της αιωνιότητας, άφησε πίσω του ένα έργο που σημαδεύεται, ακριβώς, από αληθινό έρωτα και αφοσίωση στην επιστήμη.
Η ποσότητα του έργου αυτού είναι, βέβαια, το πρώτο που εντυπωσιάζει. Μόνον οι τρεις τόμοι του βασικού του επιστημονικού συγγράμματος, της γνωστής σε όλους μας «Εγκληματολογίας», υπερβαίνουν αθροιστικά τις 2.450 σελίδες.
Σε αυτές θα πρέπει να προστεθούν άλλες 1.730 περίπου σελίδες 12 ακόμη βιβλίων και 32 βασικών εργασιών του, που συνθέτουν το υπόλοιπο
πρωτότυπο συγγραφικό του έργο.
Αλλ' η ογκώδης αυτή ποσότητα των σελίδων γίνεται ακόμη περισσότερο εντυπωσιακή αν λάβει κανείς υπόψη του το γεγονός ότι ο Κωνσταντίνος Γαρδίκας δεν συνήθιζε στα βιβλία του να φλυαρεί. Αντιθέτως είχε πάντοτε λόγο δωρικό και συγκροτημένο. Υπήρχε δηλαδή στις αναπτύξεις του κατά κανόνα μία συγκεκριμένη αρχιτεκτονική διάρθρωση που περιελάμβανε με λογική αλληλουχία στοιχεία όπως: η ακριβής έννοια του υπό εξέταση φαινομένου, επισκόπηση της περιπτωσιολογίας του σε συσχετισμό με την υπάρχουσα νομική του ρύθμιση και τις ρυθμίσεις άλλων χωρών, αναζήτηση της βαθύτερης αιτιολογίας του και, τέλος, παράθεση συγκεκριμένων ρεαλιστικών προτάσεων για την καλύτερη αντιμετώπισή του.
Όμως το ποιοτικό επίπεδο του έργου του δεν εκδηλώνεται μόνο στην αρχιτεκτονημένη, πλήρη και λιτή του δομή. Υπάρχει ακόμη διάσπαρτη σε κάθε σημείο του έργου αυτού μία πνοή ευρύτητας αντιλήψεων και γνώσεων που αγγίζει, πιστεύω, τα όρια του κλασσικού. Έντονη και επίμονη είναι, έτσι, στο έργο του Κωνσταντίνου Γαρδίκα η προσπάθειά του να διεξέλθει βιβλιογραφικά και να αγκαλιάσει όλες τις διιστάμενες γνώμες ή θεωρίες που έχουν εκφρασθεί για ένα θέμα, να τις ζυγίσει μία προς μία, χωρίς παρωπίδες και προκαταλήψεις, με μόνο κριτήριο το ηθικό τους βάρος και την ωφελιμότητά τους για το κοινό καλό, και να τις εντάξει μέσα στο γενικότερο πλαίσιο μιας εκλεκτικής θεωρίας, θεμελιωμένης στα κλασσικά ιδεώδη του αρχαίου ελληνισμού. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟΝ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Α΄. Η εμφάνισις και η ανέλιξις των εννοιών του εγκλήματος και της ποινής
Β΄. Αι περί εγκλήματος και ποινής διιστάμεναι θεωρίαι
Γ΄. Γένεσις της εγκληματολογίας και ανασκόπησις των κυρίων αυτής θεμάτων
Δ΄. Η εγκληματολογική στατιστική
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΝ
ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΑΙΤΙΑ ΤΩΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ
Ε΄. Η ώρα του έτους και το κλίμα
ς'. Τόπος της τελέσεως του εγκλήματος
Ζ΄. Η φυλή
Η΄. Η θρησκεία
Θ΄. Πόλις και ύπαιθρος χώρα
Ι΄. Το επάγγελμα
ΙΑ΄. Το οινόπνευμα
ΙΒ΄. Τα ναρκωτικά
ΙΓ΄. Ο εταιρισμός
ΙΔ΄. Άσεμνος τέχνη και λογοτεχνία
ΙΕ΄. Τυχηρά παίγνια
ΙΣΤ΄. Η δεισιδαιμονία
ΙΖ΄. Οχλοκρατία
ΙΗ΄. Η επίδρασις των οικονομικών όρων επί την εγκληματικότητα
ΙΘ΄. Η επίδρασις του πολέμου επί την εγκληματικότητα
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟΝ
ΤΑ ΑΤΟΜΙΚΑ ΑΙΤΙΑ ΤΩΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ
Κ΄. Η αγωγή και η καταγωγή
ΚΑ΄. Η παιδεία
ΚΒ΄. Η ηλικία
ΚΓ΄. Το φύλον
ΚΔ΄. Η οικογενειακή κατάστασις
ΚΕ΄. Αι σωματικαί ιδιότητες των εγκληματιών
ΚΣΤ΄. Αι ψυχικαί ιδιότητες των εγκληματιών
ΚΖ΄. Η ολιγοφρένεια
ΚΗ΄. Αι ψυχικαί ανωμαλίαι
ΚΘ΄. Αι ψυχικαί νόσοι
Λ΄. Η στείρωσις και ο ευνουχισμός προς καταπολέμησιν των εγκλημάτων
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΝ
ΑΙ ΔΙΑΦΟΡΑΙ ΤΩΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΩΝ ΚΑΓΗΓΟΡΙΑΙ ΚΑΙ Η ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ
ΛΑ΄. Η διαίρεσις των εγκληματιών εις κατηγορίας
ΛΒ΄. Η ποινική ευθύνη
ΛΓ΄. Επισκόπησις της εν Ελλάδι εγκληματικότητος