ΣΕΝΜΠΕΡΓΚ

Παρουσίαση

Για πολλούς, σήμερα, ο Σένμπεργκ είναι ένας "κλασικός" συνθέτης, για άλλους αποτελεί την πέτρα του σκανδάλου της ατονικής μουσικής. Ο Ρενέ Λεϊμποβίτς - διευθυντής ορχήστρας, συνθέτης και συγγραφέας σημαντικών δοκιμίων για τη μουσική - σ' αυτό το βιβλίο ερευνά και τις δύο εκδοχές μέσα από την ανάλυση του σενμπεργκικού έργου. Ενός έργου που ήταν η πραγματική αιτία ενός διαρκούς σκανδάλου, σε όλη σχεδόν τη διάρκεια του εικοστού αιώνα, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Δεν γνωρίζω πόσοι ακούνε σήμερα Σένμπεργκ - με εξαίρεση ίσως τον συγκλονιστικό "Φεγγαρίσιο πιερότο" του ωστόσο το έργο του, αν δεν συνιστά πια το "σκάνδαλο" που αποτέλεσε την εποχή της δημιουργίας του, εξακολουθεί να διεκδικεί τον χαρακτηρισμό "επαναστατικό", αφού αμφισβήτησε οριακά νόμους και κληροδοτημένα μουσικά συστήματα και όχι μόνο στόχευσε σε μια νέα, διαφορετική σχέση με το ηχητικό φαινόμενο, αλλά, όπως σημειώνει ο Θωμάς Σλιώμης στον πρόλογό του, συντέλεσε "στη διεύρυνση της ανθρώπινης αντίληψης για το καλλιτεχνικό έργο και την έννοια της δημιουργίας συνολικά". Ο Αρνολντ Σένμπεργκ υπήρξε ο πατέρας του δωδεκαφθογγισμού, ο δημιουργός ενός μεγάλου και σύνθετου μουσικού έργου που άλλαξε την πορεία της μουσικής, ο θεωρητικός που ενέπνευσε, μεταξύ άλλων, και τον Αντόρνο, ο δάσκαλος πολλών σπουδαίων μουσικών - ανάμεσά τους και του δικού μας Νίκου Σκαλκώτα. Το βιβλίο του μαθητή του Ρενέ Λεϊμποβίτς είναι μια χειρονομία αγάπης προς τον δάσκαλο, μια απόπειρα αποκατάστασης των παρεξηγήσεων που σκίασαν την προσφορά του - ένα εγχείρημα, με δυο λόγια, που φωτίζει τον αγώνα του μουσουργού τόσο για τη διατήρηση του συστήματος μέσα στο οποίο γεννήθηκε και διαμορφώθηκε ο ίδιος, όσο και για τη διαρκή αμφισβήτηση αυτού του συστήματος, τη συνεχώς ανανεούμενη προσπάθεια εξόδου από αυτό. "Γιατί μιλάμε τόσο γι' αυτή τη μουσική αντί να την παίζουμε συχνότερα;" είναι το ακροτελεύτιο ερώτημα του Λεϊμποβίτς. Ισως, διαβάζοντας αυτό το ωραίο βιβλίο, να θελήσουμε, επιτέλους, να ξαναγευθούμε την παράξενη ομορφιά της μουσικής του Αρνολντ Σένμπεργκ. (ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΧΙΝΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ, 09/05/2008)