Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ - ΚΡΑΤΗ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)

Παρουσίαση

Η οικονομία της αρχαίας Ελλάδας είναι ένα παραδοσιακό πεδίο αντιπαραθέσεων. Συχνά εκλαμβάνεται ως αντιπροσωπευτική όλων των κοινωνιών που προηγήθηκαν του σύγχρονου καπιταλισμού και υποστηρίζεται ότι μόνο μια πολιτισμική και κοινωνιολογική προσέγγιση θα μπορούσε να εξηγήσει επαρκώς τα δεδομένα που αφορούν την παραγωγή, την κατανάλωση και τις εμπορικές συναλλαγές. Ο Alain Bresson επιχειρεί να αντικρούσει την άποψη αυτή. Αξιοποιώντας τις νεοθεσμικές θεωρίες και επανεκτιμώντας τα ιστορικά και αρχαιολογικά δεδομένα, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η οικονομία στην αρχαία Ελλάδα διέθετε μια δική της λογική.
Στον τόμο αυτό παρουσιάζεται το θεωρητικό υπόβαθρο της μελέτης και εξετάζονται διεξοδικά οι θεσμοί των πόλεων-κρατών που διαμόρφωσαν τις δομές της αγοράς και αποτέλεσαν τη βάση της οικονομικής ανάπτυξης της Ελλάδας. Έτσι κατανοούμε πώς ο ελληνικός κόσμος μπόρεσε να επωφεληθεί κατά το μέγιστο δυνατόν από το φυσικό περιβάλλον και από τον δυναμισμό του πληθυσμού. Στη συνέχεια ο συγγραφέας αναλύει την αγροτική και βιοτεχνική παραγωγή και προτείνει μια απάντηση στο πάντα αιχμηρό ερώτημα της υποτιθέμενης "αποτυχίας της αρχαίας οικονομίας να περάσει στον καπιταλισμό".
Η εξαιρετική και πρωτοποριακή αυτή έρευνα αποτελεί σταθμό στη μελέτη της αρχαίας Ελλάδας. Απευθύνεται τόσο σε ιστορικούς όσο και σε οικονομολόγους. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ-ΚΡΑΤΩΝ: ΕΝΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΣ ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ
Ο κόσμος της οικονομικής θεωρίας
Πριμιτιβισμός ή μοντερνισμός;
Η ιστορική σχολή της εθνικής οικονομίας
Οι κλασικοί και οι νεοκλασικοί οικονομολόγοι
Οικονομία και επιστημονικός λόγος
Moses I. Finley και Max Weber
Η κληρονομιά της θεσμικής σχολής και ο Karl Polanyi
Η αρχαία οικονομία μετά τον Μ. I. Finley
Για μια νεοθεσμική προσέγγιση της αρχαίας οικονομίας
Ο homo oeconomicus μόνος, αντιμέτωπος με τις κριτικές του
Η νεοθεσμική θεωρία και η θεωρία του κόστους των συναλλαγών
Επιλογές υπό περιορισμό, περιορισμένη ορθολογικότητα και οικονομική απόδοση
Γένεση και εξέλιξη των θεσμών
Συμπέρασμα
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥΣ
Το περιβάλλον
Οι περιορισμοί του αναγλύφου και του εδάφους
Το ανάγλυφο
Οι κλιματικοί περιορισμοί
Ποικιλότητα του κλίματος και της βλάστησης
Το δημογραφικό μοντέλο της Αρχαίας Ελλάδας
Η γονιμότητα
Η θνησιμότητα
Δημογραφικές δομές και αναπτυξιακό δυναμικό
Ανισορροπία των φύλων, έλεγχος των γεννήσεων και παιδοκτονία
Η δυναμική του πληθυσμού
Ο πληθυσμός σε αριθμούς
Η πληθυσμιακή εξέλιξη
Φυσικό περιβάλλον και πληθυσμός
Ποικιλότητα του κλίματος
Δημογραφικές κρίσεις και λιμός
ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΟΣΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ
Η λογική της ενέργειας
Οι πηγές θερμότητας
Το κόστος της ενέργειας και η μοίρα της ατμομηχανής
Άνεμος, συνδεσιμότητα και κόστη μεταφοράς
Οι δρόμοι και οι χερσαίες μεταφορές
Θαλάσσιες οδοί και πλοία
Οι μεταφορές μέσω υδάτινων δρόμων και τα λιμάνια
Τεχνικές ναυσιπλοΐας και λιμάνια
Απόπειρες διάνοιξης διωρύγων και δίοδοι μεταφοράς
Η ΠΟΛΗ-ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Η κρίση της Εποχής του Χαλκού και η ανάκαμψη της Αρχαϊκής περιόδου
Ποσοστά φορολογίας, αγορά και καθεστώς της γης στην Αρχαία Ελλάδα
Τα υποχρεωτικά ποσοστά φορολογίας
Γη βασιλική και γη πολιτική
Η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Η μεσογειακή τριλογία
Τα σιτηρά
Το αμπέλι
Η ελιά
Τα συμπληρωματικά προϊόντα
Η κτηνοτροφία
Οι δυσχέρειες
Οι τύποι κτηνοτροφίας κατά περιοχές
Οι διαδρομές
Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Οι δομές της εγγείου ιδιοκτησίας
Η κατανομή της ιδιοκτησίας
Η εξέλιξη του μεγέθους των κτημάτων
Δικαίωμα στη γη και συστήματα εκμετάλλευσης
Σταθερές, κίνδυνοι και μεταβολές
Αβεβαιότητα, κίνδυνοι και επιλογές παραγωγής
Παράδοση και καινοτομία στη γεωργία και την κτηνοτροφία
Η αύξηση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων
Οικονομικές επιλογές και αύξηση των αποδόσεων
Οι μεταβολές στη γεωργία και η αγορά
ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ
Η αλιεία
Η βιοτεχνία
Η ποικιλία των επαγγελμάτων
Η περίπτωση της υφαντουργίας
Κεφάλαιο και καινοτομία
Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Ιδιοκατανάλωση και ανάπτυξη
Ιδιοκατανάλωση και αγορά
Το ζήτημα της ανάπτυξης
Το πρόβλημα της "αποτυχίας του αρχαίου πολιτισμού"
Η καινοτομία
Ρυθμός και διάδοση της καινοτομίας
Η προσφορά, η ζήτηση και ο χρόνος της καινοτομίας
Νεωτερικότητα ή φάσεις προόδου;
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Μονάδες μέτρησης
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΕΝΝΟΙΩΝ