ΜΙΚΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΤΗΣ ΣΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ

Παρουσίαση

"Συμμετοχική δημοκρατία", "δημοκρατία των πολιτών", εκδημοκρατισμός του αραβικού κόσμου: η σκέψη γύρω από αυτό το πολιτικό σύστημα είναι εντονότερη από ποτέ. Η δημοκρατία βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη, από τον πόλεμο στο Ιράκ ως τις διαδηλώσεις στην Κωνσταντινούπολη και τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη. Πολιτικοί, πανεπιστημιακοί, δημοσιογράφοι συζητούν για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της δημοκρατίας.
Αυτή τη λέξη, αυτό το πολίτευμα, δεν το ανακαλύψαμε εμείς οι άνθρωποι του 20ού και 21ου αιώνα: έχει ηλικία 2.500 ετών. Επιστρέφουμε λοιπόν στην πρωταρχική σημασία του όρου, στο πώς επινοήθηκε το δημοκρατικό σύστημα, πώς εξελίχθηκε και πώς έγινε αντιληπτό στην πορεία της ιστορίας: στην ελληνική αρχαιότητα, στην Αναγέννηση, στην εποχή της Γαλλικής Επανάστασης ή στη διάρκεια του "αμερικανικού αιώνα".
Στο βιβλίο αυτό, η Claude Mosse αφηγείται την περιπέτεια της δημοκρατίας μέσα από τα μάτια εχθρών και φίλων του πολιτεύματος, τις διακυμάνσεις της δημοτικότητάς του, τις παραμορφώσεις, τις παγίδες, τους θριάμβους και τις αποτυχίες του. Μέσα από την εξέλιξη της δημοκρατίας και τις ποικίλες ιδέες γύρω από αυτή, η Claude Mosse φωτίζει την πολιτική καταγωγή μας, καταδεικνύοντας πως οι αρετές και τα ελαττώματα του σύγχρονου κόσμου οφείλονται στην πορεία της ιστορίας, πιθανώς μάλιστα στην ίδια την ανθρώπινη φύση. Πολιτική φαυλότητα, αρχομανία, δημαγωγία, πελατειακό κράτος, πραξικοπήματα, κοινωνικός αποκλεισμός, ιδεολογικές συγκρούσεις, κίνδυνος αναρχίας, κίνδυνος τυραννίας: τίποτα δεν είναι όσο καινούριο φαίνεται. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή: Δημοκρατία του χθες και δημοκρατία του σήμερα
- Η επινόηση της δημοκρατίας
Οι σταθμοί: Σόλων, Κλεισθένης, Εφιάλτης, Περικλής
Ελευθερία, ισότητα
Η λειτουργία της αθηναϊκής δημοκρατίας
- Η απόρριψη της δημοκρατίας
Οι δυο ολιγαρχικές επαναστάσεις στο τέλος του 5ου αιώνα
Η αμφισβήτηση της δημοκρατίας από τους θεωρητικούς
- Το πέρασμα της δημοκρατίας στη λήθη
Η ελληνιστική Αθήνα: ο Πολύβιος
Ρωμαϊκό πολίτευμα και αθηναϊκή δημοκρατία: η κριτική του Κικέρωνα
Η αυτοκρατορική περίοδος: ο Πλούταρχος
- Από την Αναγέννηση στον Διαφωτισμό
Το κοινοτικό κίνημα στην Ιταλία
Η Γαλλία της Αναγέννησης και η ελισαβετιανή Αγγλία. Ο 18ος αιώνας. Ο Διαφωτισμός
Δύο "αναγνώσεις" της δημοκρατικής Αθήνας: Μπαρτελεμύ και ντε Πάου
- Η εποχή των επαναστάσεων
Η Αμερικανική Επανάσταση
Οι αρχές της Επανάστασης: η Συντακτική και η Νομοθετική
Η Πρώτη Δημοκρατία
Η Τρομοκρατία
Η θερμιδωριανή αντίδραση
- Η άνοδος της "αστικής" Αθήνας
Μια άλλη ανάγνωση των αρχαίων: από τον Μπενζαμέν Κονστάν στον Φυστέλ ντε Κουλάνζ και τον Μαξ Βέμπερ
Από τη φιλοσοφική σκέψη στην Ιστορία. Γκρόουτ και Ντρόυζεν
Η γαλλική Αθήνα του Βικτόρ Ντυρί και του Γκυστάβ Γκλοτζ
- Η "στιγμή" του Φίνλεϋ: μια αναθεώρηση της βουλγκάτας. Από τον Μόζες Φινκελστάιν στον Μόζες Φίνλεϋ
Μια προσωπική ανάλυση της αρχαίας οικονομίας
Αρχαία και νεότερη δημοκρατία
Το πρόβλημα της δουλείας
- Η αθηναϊκή δημοκρατία σήμερα
Η υποδοχή του φινλεϊκού μοντέλου
Η συζήτηση στις ΗΠΑ
Η αρχαία οικονομία: η απόρριψη της "ορθοδοξίας" του Φίνλεϋ
Η αμφισβήτηση του δημοκρατικού μοντέλου
Συμπέρασμα
Σημειώσεις
Επιλεκτική βιβλιογραφία