ΤΖΟΥΛΙΑ

Παρουσίαση

«Έχω αλλάξει τα περισσότερα ονόματα σ' αυτή την αφήγηση. Δεν ξέρω αν έχει πια σημασία αυτό, μετά από τόσα χρόνια, αλλά είναι πολύ πιθανό, η σωματώδης κοπέλα που είχα γνωρίσει στο τρένο να ζει ακόμη κάπου στην Κολωνία, και δεν είμαι σίγουρη κατά πόσο οι Γερμανοί συμπαθούν, ακόμη και τώρα, τους πρώτους αντιφασίστες. Το πιο σημαντικό: η μητέρα της Τζούλια ζει ακόμη και ίσως κι η κόρη της. Όσο για τον πατέρα της, είναι σχεδόν βέβαιο ότι ζει στο Σαν Φραντσίσκο. Το 1937, όταν είχα τελειώσει την "Ώρα των παιδιών" και τις "Μέρες που θα 'ρθουν", έλαβα μια πρόσκληση για ένα θεατρικό φεστιβάλ στη Μόσχα. Όποτε αναφέρθηκα σ' αυτό το ταξίδι, απέφυγα να πω ότι είχα πάει μέσω Βερολίνου, και ο λόγος ήταν ότι δεν ένιωθα έτοιμη να μιλήσω για την Τζούλια.» ΛΙΛΙΑΝ ΧΕΛΜΑΝ (1907-1984)
Σκεπτικισμός και ειρωνεία, τόλμη και δύναμη: όταν η Λίλιαν Χέλμαν στήνει χαρακτήρες κι εκείνες τις σύντομες, αποσβολωτικές σκηνές που της χάρισαν τη φήμη της, το αμερικανικό θέατρο ζει μια από τις κορυφαίες στιγμές του. Είτε τα έργα της αναλύουν τον αδίστακτο πόθο για εξουσία (Μικρές αλεπούδες, 1939) είτε τις δηλητηριώδεις επιπτώσεις του ευρωπαϊκού φασισμού [Σκοπιά στο Ρήνο, 1941) είτε τις προκαταλήψεις, που οδηγούν σε καχυποψία και κοινωνικό ρατσισμό (Η ώρα των παιδιών, 1934), η Χέλμαν παραμένει οξυδερκής, ευαίσθητη και, κυρίως, σπουδαία δραματουργός. Τις συμβάσεις του Μπροντγουέη τις χρησιμοποίησε - ούτε τις ανέτρεψε ούτε τις άφησε, όμως, να την καταβροχθίσουν. Και στην αναμέτρησή της μ' ένα χώρο παραδοσιακά ανδροκρατούμενο -τον κόσμο των μάνατζερ, των παραγωγών, των σκηνοθετών- εκείνη ήταν η νικήτρια.
Η Χέλμαν γεννήθηκε στους κόλπους μιας εβραϊκής οικογένειας της Νέας Ορλεάνης, αλλά μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη, όπου είχε καταφύγει ο πατέρας της, αναζητώντας καλύτερη τύχη, μετά την κατάρρευση της μικρής του επιχείρησης. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, παντρεύτηκε το συγγραφέα Άρθουρ Κόμπερ και εργάστηκε επιμελήτρια εκδόσεων στον οίκο Horace Liveright, αναγνώστρια θεατρικών έργων στη Νέα Υόρκη και σεναρίων στο Χόλυγουντ. [...] Με τον Κόμπερ η Χέλμαν έζησε επτά χρόνια, στις αρχές της δεκαετίας του '30 συνάντησε το συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων Ντάσιελ Χάμετ και συνδέθηκε μαζί του με μια φλογερή σχέση που θα διαρκούσε ώς το θάνατο του Χάμετ, το 1961. Εκείνος την ενθάρρυνε να ολοκληρώσει το πρώτο της θεατρικό έργο, την Ώρα των παιδιών -που αποτέλεσε, παρά το τολμηρό θέμα του, τεράστια επιτυχία- και να συνεχίσει με τις Μέρες που θα 'ρθουν (1936). Και η Χέλμαν και ο Χάμετ ανέπτυξαν αντιφασιστική δράση κατά τη διάρκεια του ισπανικού Εμφυλίου και του Β' Παγκοσμίου πολέμου, μπήκαν στη μαύρη λίστα την περίοδο του Μακαρθισμού και κλήθηκαν να καταθέσουν στην Επιτροπή Αντιαμερικανικών Υποθέσεων. "Είμαι πρόθυμη να εξηγήσω τις απόψεις μου, αλλά δεν πρόκειται να δώσω καμιά πληροφορία για κανέναν - δεν θέλω να κατηγορήσω αθώους ανθρώπους για να σώσω τον εαυτό μου", είπε τότε χαρακτηριστικά η Χέλμαν. "Κάτι τέτοιο είναι, κατά τη γνώμη μου, απάνθρωπο, αναξιοπρεπές και ατιμωτικό". [...]. Μετά το θάνατο του Χάμετ, άρχισε να διδάσκει σε διάφορα πανεπιστήμια και ασχολήθηκε με την έκδοση των απομνημονευμάτων της. Στο έργο της Ημιτελής γυναίκα, το οποίο απέσπασε το Εθνικό Βραβείο Γραμμάτων και Τεχνών, η Χέλμαν περιγράφει τα παιδικά και νεανικά της χρόνια- στο Πεντιμέντο (1973) δίνει πορτρέτα συγγενών της, φίλων και συνεργατών της και ιδιαίτερα της Τζούλια, της τραγικής παιδικής της φίλης. (Από την έκδοση)