Η ΑΡΧΑΙΑ ΜΕΣΣΗΝΗ

Παρουσίαση

Είκοσι οκτώ χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από το 1986, την έναρξη του νέου προγράμματος ανασκαφικών εργασιών της Αρχαιολογικής Εταιρείας στην αρχαία Μεσσήνη, και 119 χρόνια από την πρώτη έρευνα του Θεμιστοκλή Σοφούλη, το 1895, στο Εκκλησιαστήριο του Ασκληπιείου (εικ 1). Μέσα στο χρονικό αυτό διάστημα, εκτός από το Ασκληπιείο, του οποίου η ανασκαφή δεν είχε ολοκληρωθεί από τον Σοφούλη και τους συνεχιστές του, Γεώργιο Οικονόμο και Αναστάσιο Ορλάνδο, ήλθε στο φως μεγάλος αριθμός οικοδομημάτων και λύθηκαν προβλήματα των διαδοχικών φάσεων και της χρονολόγησής τους Το πλούσιο νομισματικό και επιγραφικό υλικό φώτισε άγνωστες πτυχές των ιστορικών γεγονότων της περιόδου των διαδόχων, του μακεδονικού βασιλείου, της Αχαϊκής Συμπολιτείας του Κοινού των Αρκάδων και των Αιτωλών και της ανάμειξης της Ρώμης στα ελληνικά πράγματα. Έγινε κατανοητός ο χαρακτήρας των επιτευγμάτων του περιφερειακού αυτού κέντρου της δυτικής Πελοποννήσου στους τομείς της αρχιτεκτονικής, της γλυπτικής, της κεραμικής και της μικροτεχνίας κατά την ελληνιστική περίοδο. Η ελληνιστική αρχιτεκτονική και γλυπτική της Μεσσήνης μπορούν να παραβληθούν mutatis mutandis με τα σύγχρονα επιτεύγματα της Περγάμου των Ατταλιδών. Αμφότερες οι πόλεις, Μεσσήνη και Πέργαμος, παρά τα διαφορετικά καθεστώτα και κίνητρα, δημιούργησαν ανεξάρτητα η μια από την άλλη, στο πλαίσιο πολιτικών προγραμμάτων, μνημειακές αρχιτεκτονικές μορφές και συνθέσεις με ενσωματωμένα ή ελεύθερα μεγαλειώδη έργα γλυπτικής, τα οποία στάθηκαν πρότυπο για ανάλογες δημιουργίες στη Ρώμη.
Η Μεσσήνη είναι μια από τις σημαντικές σε μέγεθος, μορφή και διατήρηση πόλεις της αρχαιότητας, που έχει ακόμη πολλά να προσφέρει. Δεν διαθέτει μόνον ιερά και δημόσια οικοδομήματα, αλλά και οχυρώσεις επιβλητικές και κατοικίες και ταφικά μνημεία. Διαθέτει, εκτός των άλλων, το σπάνιο προνόμιο να μην έχει καταστραφεί ή καλυφθεί από νεότερους οικισμούς και να βρίσκεται σε ένα κατεξοχήν μεσογειακό αλώβητο φυσικό περιβάλλον. Το φυσικό αυτό περιβάλλον συνδυάζει την ορεινή μεγαλοπρέπεια των Δελφών και τη χαμηλή παραποτάμια γαλήνη της Ολυμπίας με το δεσπόζοντα γυμνό ασβεστολιθικό όγκο της Ιθώμης, όπου η ακρόπολη, και τη χαμηλή εύφορη κοιλάδα γύρω από την αρχαία πόλη. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ
Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΗΣ. ΤΟ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Ο ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ
ΟΙ ΟΧΥΡΩΣΕΙΣ
ΤΑ ΤΑΦΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΑΡΚΑΔΙΚΗΣ ΠΥΛΗΣ
ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ
Η ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΗΣ
Η πορεία του Παυσανία
Τα ιερά της Αγοράς
Ακρωτήριο Δαμοφώντα
Τα δικαστικά ψηφίσματα
Τα βάθρα των αυτοκρατόρων
Ο Θησαυρός
Το ενεπίγραφο βάθρο των ιππέων
Η ΚΡΗΝΗ ΑΡΣΙΝΟΗ
ΤΟ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ
Το ανατολικό Πρόπυλο
Το Εκκλησιαστήριο
Το Βουλευτήριο
Το Αρχείο του Γραμματέως των Συνέδρων
Το Αρτεμίσιο (Οίκος Κ)
Οι Οίκοι της δυτικής πτέρυγας
Οίκος Η
Το Σεβάστειο
Χρόνοι κατασκευής του Ασκληπιείου
Το πρωιμότερο Ασκληπιείο
Η υστερορρωμαϊκή στοά
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΙΕΡΟ ΤΗΣ ΟΡΘΙΑΣ
ΤΟ ΙΕΡΟ ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΙΟΣΚΟΥΡΩΝ
ΤΟ ΒΑΛΑΝΕΙΟ
ΤΟ ΗΡΩΟ Δ
ΑΙΘΟΥΣΑ ΜΕ ΜΑΡΜΑΡΟΘΕΤΗΜΑΤΑ
Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΟΔΟΣ
Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ
Ο ΤΑΦΙΚΟΣ ΠΕΡΙΒΟΛΟΣ
ΤΟ ΙΕΡΟΘΥΣΙΟ
ΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ
Ιερό ήρωος στο Γυμνάσιο
ΤΟ ΜΑΥΣΩΛΕΙΟ ΤΩΝ ΣΑΙΘΙΔΩΝ
Η ΚΡΗΝΗ ΚΛΕΨΥΔΡΑ
ΤΟ ΙΕΡΟ ΤΗΣ ΛΙΜΝΑΤΙΔΟΣ
ΝΑΪΣΚΟΣ ΣΤΗΝ ΙΘΩΜΗ
ΤΟ ΙΕΡΟ ΤΟΥ ΔΙΟΣ ΙΘΩΜΑΤΑ
Η ΜΟΝΗ ΒΟΥΛΚΑΝΟΥ
ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΑΝΕΓΕΡΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
ΤΑ ΕΚΘΕΜΑΤΑ
ΑΙΘΟΥΣΑ Α
ΑΙΘΟΥΣΑ Β
ΑΙΘΟΥΣΑ Γ
ΕΞΩΣΤΕΣ ΚΑΙ ΑΙΘΡΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ