ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Παρουσίαση

Η έμπνευση από πολιτικές παραδόσεις της αρχαιότητας, η αμφιλεγόμενη εμπειρία των μεγάλων επαναστάσεων της νεότερης εποχής (της Γαλλικής, της Αμερικανικής, της Ρωσικής) και η ριζική επανεξέταση κρίσιμων φαινομένων του σύγχρονου κόσμου - όπως η σχέση πολέμου και επανάστασης, το «κοινωνικό ζήτημα» σε συνάρτηση με την πολιτική, η διάκριση μεταξύ απελευθέρωσης και ελευθερίας - συνθέτουν το κλασικό αυτό έργο, που υπογράφεται από τη σημαντικότερη πολιτική φιλόσοφο του 20ού αιώνα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Στη μελέτη της "Για την επανάσταση", η Χάννα Άρεντ υπέβαλε τη φιλελεύθερη-δημοκρατική και τη μαρξιστική παράδοση, δηλαδή τις δύο κυρίαρχες πολιτικές παραδόσεις των τελευταίων εκατόν πενήντα χρόνων, σε ένα είδος επανεκτίμησης. Ούτε οι φιλελεύθεροι δημοκράτες ούτε οι μαρξιστές -αυτή είναι η βασική της θέση- κατανόησαν το δράμα των επαναστάσεων των νεότερων χρόνων, γιατί κανένας τους δεν κατάλαβε ότι το αυθεντικά επαναστατικό στοιχείο τους ήταν η διαρκώς αποτυγχάνουσα προσπάθεια μιας constitutio libertatis - η προσπάθεια συγκρότησης ενός πολιτικού χώρου δημόσιας ελευθερίας, όπου οι άνθρωποι θα έπαιρναν στα χέρια τους τις κοινές τους υποθέσεις ως ελεύθεροι και ίσοι πολίτες. Τόσο οι φιλελεύθεροι όσο και οι μαρξιστές παρέμειναν εγκλωβισμένοι σε μια αντίληψη του πολιτικού σύμφωνα με την οποία ο τελικός σκοπός της πολιτικής είναι κάτι πέρα από την πολιτική - είτε πρόκειται για την ανεμπόδιστη επιδίωξη των εκάστοτε ατομικών συμφερόντων, είτε για την ιδιωτική ευημερία των πολιτών, είτε για την εγκαθίδρυση μιας αταξικής κοινωνίας. Σε ό,τι αφορά τους μαρξιστές, η κριτική της Άρεντ έχει γίνει πλέον κλασικός τόπος και δεν απαιτεί παραπέρα θεμελίωση. Από τη σημερινή σκοπιά, πιο προκλητική φαίνεται η κριτική στη φιλελεύθερη και κοινωνική δημοκρατία των νεωτερικών βιομηχανικών κοινωνιών...
Εκείνο που είναι συναρπαστικό είναι ότι ξεκινάει την κριτική της στη λήθη της πολιτικής κατά τη νεωτερικότητα από δύο διαφορετικά άκρα της ιστορίας της φιλοσοφίας. Τα σημαντικότερα σημεία αναφοράς της είναι ο Αριστοτέλης και ο Χάιντεγγερ, παρ' όλο που μόνο ο πρώτος εμφανίζεται ρητά. Ίσως θα ήταν καλύτερα να πει κανείς ότι το σημαντικότερο σημείο αναφοράς της είναι ένας Αριστοτέλης αναγνωσμένος μαζί με τον Χάιντεγγερ και ενάντιά του...
Η επανερμηνεία της νεότερης ιστορίας των επαναστάσεων και η κριτική που ασκεί στη λήθη της ελευθερίας και της πολιτικής εντός της φιλελεύθερης-δημοκρατικής παράδοσης είναι ριζική και με τη φιλοσοφική έννοια. Η Άρεντ θέτει στους συγχρόνους της την αξίωση μιας ριζικής ρήξης σε ό,τι αφορά τις κεντρικές κατηγορίες με βάση τις οποίες αρθρώθηκαν πολιτικά οι νεωτερικές κοινωνίες. (ALBRECHT WELLMER, από το κείμενό του "Η Χάννα Άρεντ και η επανάσταση", που περιλαμβάνεται στο βιβλίο του "Η ελευθερία στο νεωτερικό κόσμο", Αλεξάνδρεια, μτφρ. Κ. Καβουλάκος)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Πόλεμος και επανάσταση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑ
Το νόημα της επανάστασης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΥΟ
Το κοινωνικό ζήτημα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑ
Η επιδίωξη της ευτυχίας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΣΣΕΡΑ
Θεμέλιο Ι: Constitutio Libertatis
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΝΤΕ
Θεμέλιο ΙΙ: Novus Ordo Saeclorum
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΞΙ
Η επαναστατική παράδοση και ο χαμένος θησαυρός της
Σημειώσεις
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο