ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΣΤΙΚΟ ΚΩΔΙΚΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ-ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)

Παρουσίαση

Το ανά χείρας συλλογικό έργο αποτελεί τον πρώτο τόμο της σειράς που πραγματεύεται τις ενστάσεις οι οποίες μπορούν να προταθούν στο πλαίσιο διαφορών ιδιωτικού δικαίου. Σε αντίθεση με τις "δικονομικές" ή "διαδικαστικές" ενστάσεις, οι οποίες θεμελιώνονται σε κανόνες του δικονομικού δικαίου και αποτελούν το αντικείμενο του δεύτερου τόμου της εν λόγω σειράς, ο παρών τόμος είναι αφιερωμένος στις "ουσιαστικές" ενστάσεις ή ενστάσεις του ουσιαστικού δικαίου, δηλ. στις ενστάσεις που θεμελιώνονται σε κανόνες του ουσιαστικού δικαίου και ειδικότερα σε διατάξεις του Αστικού Κώδικα.
Με αφετηρία τις διάφορες αξιώσεις που απορρέουν από διατάξεις αστικού δικαίου και των οποίων η ικανοποίηση μπορεί να επιδιωχθεί με την άσκηση αγωγής, το παρόν έργο παρουσιάζει τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα που παρέχουν ένσταση κατά της ασκούμενης αξίωσης και, περαιτέρω, επιχειρεί ανάλυση των στοιχείων που απαιτείται να επικαλεστεί ο καθ' ου η αξίωση για το ορισμένο της ενστάσεώς του, ενώ ιδιαίτερο βάρος δίδεται και στον χαρακτηρισμό της ένστασης ως καταχρηστικής ή γνήσιας (αυτοτελούς ή μη αυτοτελούς), ο οποίος έχει πρακτική σημασία όχι μόνο για τη δικονομική μεταχείριση της ένστασης, αλλά και για θέματα ουσιαστικού δικαίου, όπως είναι κυρίως η δυνατότητα παραιτήσεως από αυτήν.
Βασικός στόχος των συντακτών είναι να βοηθήσουν τον εφαρμοστή του δικαίου στην έρευνα της ύλης του αστικού δικαίου από την οπτική γωνία της ένστασης. Αν τούτος ο στόχος επιτευχθεί, η ομάδα των συναδέλφων και νέων επιστημόνων που επιμελήθηκαν τη συγγραφή των επιμέρους τμημάτων και ο έχων την εποπτεία του παρόντος έργου ελπίζουμε όχι αυτό θα αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο για το νομικό της πράξης. Αθήνα, Οκτώβριος 2011, Ελευθέριος Καστρήσιος (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ι. Η αφετηρία της αναλύσεως
ΙΙ. Οι ουσιαστικές ενστάσεις
Α. Γνήσιες ενστάσεις
Αναβλητικές και ανατρεπτικές ενστάσεις
Πραγματοπαγείς και προσωποπαγείς ενστάσεις
Αυτοτελείς και μη αυτοτελείς ενστάσεις
Καταχρηστικές ενστάσεις
Η απάντηση στην ένσταση
Η διάκριση των ενστάσεων και η σημασία της
III. Οι δικονομικές ενστάσεις
IV. Η λειτουργία της ενστάσεως
Η ένσταση ως διαδικαστική πράξη
Οι έννομες συνέπειες της ενστάσεως
Το απαράγραπτο των ενστάσεων
Διάκριση της ενστάσεως από την άρνηση της αγωγής
V. Ειδικότερα ζητήματα
Ενστάσεις ιδιωτικού / δικονομικού δικαίου
Ιδιωτικό διεθνές δίκαιο των ενστάσεων
Αναιρετικός έλεγχος
Α' ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ
[1] ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ (Άρθρο 57 ΑΚ)
Εισαγωγικά
Ένσταση άσκησης υπέρτερου δικαιώματος του προσβάλλοντος. Ιδίως το δικαιολογημένο ενδιαφέρον του κοινού για πληροφόρηση
Ένσταση ύπαρξης συναίνεσης του προσβληθέντος
[2] ΕΝΣΤΑΣΗ ΑΚΥΡΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΠΡΑΞΙΑΣ ΛΟΓΩ ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ Ή ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΣ ΔΙΚΑΙΟΠΡΑΞΙΑ (Άρθρα 127-137 και 170-172 ΑΚ)
Ι. Έννοια - Νομικό πλαίσιο
ΙΙ. Νομική φύση
III. Στοιχεία της ένστασης
Ανικανότητα προς δικαιοπραξία
Περιορισμένη ικανότητα προς δικαιοπραξία
Προϋποθέσεις ορισμένου
ΙV. Βάρος απόδειξης
V. Χρόνος προβολής
VI. Άσκηση ένστασης από τρίτο
VII. Αποτελέσματα
[3] ΕΝΣΤΑΣΗ ΕΙΚΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ (Άρθρα 138 και 139 ΑΚ)
Ι. Εισαγωγικά
Αξιολογήσεις του νομοθέτη - Σκοπός των ρυθμίσεων του ΑΚ - Ιστορικά στοιχεία και συγκριτικό δίκαιο
Ειδικές ρυθμίσεις
ΙΙ. Ένσταση εικονικότητας
Προϋποθέσεις εικονικότητας - Περιπτώσεις εικονικών δικαιοπραξιών
Η έννομη συνέπεια της ακυρότητας
ΙΙΙ. Καλυπτόμενη δικαιοπραξία (Προϋποθέσεις εγκυρότητας)
IV. Προστασία τρίτων (Αρνητική μορφή και θετική μορφή προστασίας)
V. Διάκριση από συναφείς προβληματικές που μπορούν να θεμελιώσουν άλλου είδους ενστάσεις
[4] ΑΚΥΡΩΣΙΜΗ ΔΙΚΑΙΟΠΡΑΞΙΑ ΛΟΓΩ ΠΛΑΝΗΣ (Άρθρα 140 επ. ΑΚ)
Ι. Εισαγωγικά - Προϋποθέσεις
ΙΙ. Ένσταση ότι η δικαιοπραξία είναι ακυρώσιμη λόγω πλάνης
ΙΙΙ. Επιμέρους στοιχεία της ένστασης
IV. Αποκλεισμός της ακυρωσίας λόγω πλάνης με βάση το 144 ΑΚ
[5] ΑΚΥΡΩΣΙΜΗ ΔΙΚΑΙΟΠΡΑΞΙΑ ΛΟΓΩ ΑΠΑΤΗΣ - ΑΠΕΙΛΗΣ (Άρθρα 147-153 ΑΚ)
Ι. Η ένσταση ότι η δικαιοπραξία είναι ακυρώσιμη λόγω απάτης
Έννοια
Προϋποθέσεις
Παραπλάνηση του δηλούντος
Η παραπλάνηση να είναι δόλια
Αιτιώδης συνάφεια μεταξύ παραπλάνησης και δήλωσης βούλησης
Απάτη τρίτου
Ειδικές περιπτώσεις απάτης από τη νομολογία
Συνέπειες
Στοιχεία της ένστασης ακύρωσης λόγω απάτης - Απόδειξη
Αποκλεισμός της ακύρωσης λόγω απάτης
Η απάτη ως αδικοπραξία
ΙΙ. Η ένσταση ότι η δικαιοπραξία είναι ακυρώσιμη λόγω απειλής
Έννοια
Προϋποθέσεις
Απειλή τρίτου
Ειδικές περιπτώσεις απειλής κατά τον ΑΚ
Συνέπειες
Στοιχεία της ένστασης ακύρωσης λόγω απειλής - Απόδειξη
Η απειλή ως αδικοπραξία
[6] ΑΚΥΡΩΣΗ ΔΙΚΑΙΟΠΡΑΞΙΑΣ ΚΑΤ' ΕΝΣΤΑΣΗ (Άρθρα 154-157 και 184 ΑΚ)
Ι. Το δικαίωμα ακύρωσης - Νομική φύση
II. Άσκηση του δικαιώματος ακύρωσης με ένσταση
III. Ποιος νομιμοποιείται να προτείνει την ένσταση ακύρωσης;
IV. Απώλεια του δικαιώματος ακύρωσης
Παραίτηση
Αποσβεστική προθεσμία
V. Συνέπειες ακύρωσης
[7] ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΠΡΑΞΙΑΣ (Άρθρα 158-165 ΑΚ)
Ι. Ένσταση ακυρότητας τυπικής δικαιοπραξίας λόγω μη τηρήσεως νόμιμου συστατικού τύπου [...]
Β' ΕΝΟΧΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Γ' ΕΜΠΡΑΓΜΑΤΟ ΔΙΚΑΙΟ
Δ' ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Ε' ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Συνεργάτες έργου:
Βασιλοπούλου Βασιλική
Βαφειάδου Παναγιώτα
Βούλγαρη Κατερίνα
Βρεττού Χριστίνα
Δαβράδος Νικόλαος
Δουβίτσας Περικλής
Θεράπου Σοφία
Καλογριδάκης Ιωάννης
Καραγιάννη Ελένη
Καραγιάννης Κων/νος
Καστρήσιος Ελευθέριος
Κόμνιος Κομνηνός
Κουμάνης Σταμάτης
Κωνσταντινίδης Μανόλης
Μασούρος Παύλος
Μαυρομιχάλης Μιχάλης
Μητσοπούλου-Κάντα Κων/να
Πιτσιρίκος Ιωάννης
Πλεύρη Άννα
Ρήγας Κων/νος
Ρόκας Α. Κων/νος
Σπινέλλης Ευάγγελος
Σταματόπουλος Βασίλειος
Σταυρουλάκη Αργυρώ
Ταραντίλης Νικόλαος
Τζιώτης Γεώργιος
Τριανταφυλλίδης Χρήστος
Τσίρου Π. Σπυριδούλα - Σίσσυ
Τσολακίδης Ζαφείρης
Φωτέας Σωτήρης
Χατζηκωνσταντή Γ. Κυριακή
Χελιδόνης Απόστολος
Χριστιανοπούλου Ελευθερία