ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Παρουσίαση

Η ευθύνη των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για παραβάσεις του κοινοτικού δίκαιου που διαπράττουν τα εθνικά κρατικά όργανα είναι απόρροια της ιδιαίτερης φύσης και της κανονιστικής εμβέλειας της κοινοτικής έννομης τάξης. Η ανάλυση της θεωρητικής θεμελίωσης της ευθύνης του Δημοσίου σε αυτές τις περιπτώσεις είναι καίρια και παρουσιάζει πολύπλευρο επιστημονικό ενδιαφέρον, γιατί αγγίζει τον πυρήνα των σχέσεων των κρατών μελών με το κανονιστικό σύστημα του κοινοτικού δικαίου.
Μέχρι πρότινος, αντικείμενο επιστημονικής συζήτησης και διερεύνησης αποτελούσε η ευθύνη του Δημοσίου λόγω παραβάσεων των διοικητικών και των νομοθετικών οργάνων των κρατών μελών. Μπορεί όμως και αποφάσεις των εθνικών δικαστηρίων, ιδίως των ανωτάτων, να οδηγήσουν στη θεμελίωση αστικής ευθύνης του Δημοσίου, όταν έρχονται σε αντίθεση με επιταγές του κοινοτικού δικαίου; Η καταφατική απάντηση που έδωσε πρόσφατα το ΔΕΚ σε αυτό το ερώτημα δικαιολογεί την ανάγκη για μια διεξοδικότερη προσέγγιση των ιδιαιτεροτήτων της θεωρητικής θεμελίωσης της ευθύνης. Απαιτείται όμως και η αποτίμηση των επιχειρημάτων που διατυπώνονται ενάντια στην επέκταση της αρχής που θεμελίωσε το ΔΕΚ στην περίφημη απόφαση Francovich και στις περιπτώσεις δικαστικών παραβιάσεων του κοινοτικού δικαίου. Στην παρούσα μελέτη επιδιώκεται η κριτική ανάλυση των παραπάνω ζητημάτων και, μέσω αυτής, η διεύρυνση του συναφούς επιστημονικού διαλόγου στον ελληνικό νομικό χώρο. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Ευχαριστίες
Βασικές συντομογραφίες
Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
II. ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΚΑΝΟΝΩΝ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
1. Περιεχόμενο και εύρος της αρχής
2. Βάσεις θεωρητικής θεμελίωσης
α. Η αρχή της ευθύνης του κράτους μέλους ως δογματική συνέχεια και απόρροια της ιδιαίτερης φύσης της κοινοτικής έννομης τάξης
β. Οι ειδικότερες δογματικές καταβολές της αρχής
3. Προϋποθέσεις θεμελίωσης της ευθύνης του Δημοσίου
III. Η ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ: ΕΥΘΥΝΗ ΚΡΑΤΟΥΣ ΜΕΛΟΥΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΚΑΝΟΝΩΝ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΑΠΟ ΑΝΩΤΑΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ
1. Πραγματικά περιστατικά και καταγραφή της επιχειρηματολογίας του ΔΕΚ στην απόφαση Kobler
2. Ιδιαιτερότητες της θεωρητικής θεμελίωσης της ευθύνης των κρατών μελών για παραβάσεις του κοινοτικού δικαίου από ανώτατα εθνικά δικαστήρια
α. Βάσεις θεωρητικής θεμελίωσης
β. Επιχειρήματα υπέρ της θεμελίωσης της αρχής
3. Θεωρητική αντίκρουση των προβαλλόμενων αντεπιχειρημάτων
α. Η αρχή της δικαστικής ανεξαρτησίας
β. Η αρχή του ουσιαστικού δεδικασμένου
4. Εξειδίκευση των προϋποθέσεων θεμελίωσης της ευθύνης του Δημοσίου
α. Διαφοροποίηση έναντι των παραβάσεων οργάνων της νομοθετικής ή εκτελεστικής εξουσίας;
β. Κριτήρια ελέγχου του "κατάφωρου" χαρακτήρα της παράβασης
5. Ευθύνη κράτους μέλους επί παράβασης της υποχρέωσης υποβολής προδικαστικού ερωτήματος κατά το άρθρο 234 ΕΚ
IV. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ελληνική
Ξενόγλωσση
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΑΡΑΠΕΜΠΟΜΕΝΗΣ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΣ
Α. Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
Β. Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων Ανθρώπου