ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΤΕΤΡΑΠΛΗΣ ΡΙΖΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΧΡΩΝΤΟΣ ΛΟΓΟΥ

Παρουσίαση

Η πραγματεία "Περί της τετραπλής ρίζας του αποχρώντος λόγου" αποτελεί στη βασική της μορφή τη διδακτορική διατριβή του Άρθουρ Σοπενχάουερ, την οποία επεξεργάστηκε ο ίδιος ο φιλόσοφος αργότερα. Όπως ομολογεί ο ίδιος, το έργο αυτό έγινε το υπόβαθρο όλου του φιλοσοφικού του συστήματος.
Βασικό θέμα του έργου αποτελεί η λεγόμενη "αρχή του αποχρώντος (ή επαρκούς) λόγου", σύμφωνα με την οποία όλα τα πράγματα μέσα στον κόσμο έχουν κάποια επαρκή αιτία που δικαιολογεί την ύπαρξή τους με απολύτως κατανοητό τρόπο. Έτσι η αρχή του αποχρώντος λόγου γίνεται η βάση όλων των επιστημών. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζεται η "τετραπλή ρίζα", δηλαδή η μορφή και η λειτουργία της αρχής αυτής στις τέσσερις βασικές κατηγορίες στις οποίες διαιρεί ο φιλόσοφος τα πράγματα: φυσικά φαινόμενα, έννοιες, μαθηματικά θεωρήματα, αντικείμενα της βούλησης. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Σημείωμα του μεταφραστή
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΤΕΤΡΑΠΛΗΣ ΡΙΖΑΣ ΤΟY ΑΠΟΧΡΩΝΤΟΣ ΛΟΓΟY - ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ
Πρόλογος
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η μέθοδος
Η χρησιμοποίησή της στην περίπτωση που εξετάζουμε
Οφέλη της έρευνας
Η σπουδαιότητα της αρχής του αποχρώντος λόγου
Η ίδια η αρχή
ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΔΙΑΤΥΠΩΘΕΙ ΜΕΧΡΙ ΤΩΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΑΠΟΧΡΩΝΤΟΣ ΛΟΓΟΥ
Πρώτη παρουσίαση της αρχής και διάκριση δύο σημασιών της
Καρτέσιος
Σπινόζα
Λάιμπνιτς
Βολφ
Φιλόσοφοι ανάμεσα στον Βολφ και τον Καντ
Χιουμ (Hume)
Ο Καντ και η σχολή του
Οι αποδείξεις της αρχής του αποχρώντος λόγου
ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΧΡΙ ΤΩΡΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ
Περιπτώσεις που δεν συμπεριλαμβάνονται στις σημασίες της αρχής του αποχρώντος λόγου που παρουσιάστηκαν μέχρι τώρα
Οι ρίζες της αρχής του αποχρώντος λόγου
Η ΠΡΩΤΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ Η ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟΧΡΩΝΤΟΣ ΛΟΓΟΥ ΠΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΕΙ ΣΕ ΑΥΤΗΝ
Γενική εξήγηση αυτής της κατηγορίας των αντικειμένων
Περίγραμμα μιας υπερβατικής ανάλυσης της εμπειρικής πραγματικότητας
Άμεσο παρόν των παραστάσεων
Η αρχή του αποχρώντος λόγου του γίγνεσθαι
Το a priori του νόμου της αιτιότητας
Η διανοητικότητα της εμπειρικής παρατήρησης
Ο νους
Το άμεσο αντικείμενο
Αμφισβήτηση της απόδειξης που διατύπωσε ο Καντ σχετικά με το a priori του νόμου της αιτιότητας
Η κακή χρήση του νόμου της αιτιότητας
Ο χρόνος της μεταβολής
Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ Η ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟΧΡΩΝΤΟΣ ΛΟΓΟΥ ΠΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΕΙ ΣΕ ΑΥΤΗΝ
Εξήγηση αυτής της κατηγορίας των αντικειμένων
Η χρησιμότητα των εννοιών
Εκπροσωπήσεις των εννοιών
Η ικανότητα κρίσης
Η αρχή του αποχρώντος λόγου της γνώσης
Λογική αλήθεια
Εμπειρική αλήθεια
Υπερβατική αλήθεια
Μεταλογική αλήθεια
Η λογική
Η ΤΡΙΤΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ Η ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟΧΡΩΝΤΟΣ ΛΟΓΟΥ ΠΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΕΙ ΣΕ ΑΥΤΗΝ
Εξήγηση αυτής της κατηγορίας των αντικειμένων
Η αρχή του αποχρώντος λόγου του είναι
Ο αποχρών λόγος του είναι στον χώρο
Ο αποχρών λόγος του είναι στον χρόνο.
Αριθμητική
Γεωμετρία
Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ Η ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟΧΡΩΝΤΟΣ ΛΟΓΟΥ ΠΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΕΙ ΣΕ ΑΥΤΗΝ
Γενική εξήγηση
Υποκείμενο της αντίληψης και αντικείμενο
Υποκείμενο της βούλησης
Η βούληση. Νόμος του κινήτρου
Επίδραση της βούλησης στην αντίληψη
Η μνήμη
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Η συστηματική σειρά
Η σχέση του χρόνου μεταξύ αιτίας και συνέπειας
Αλληλεξάρτηση των αιτιών
Η αναγκαιότητα
Σειρές των αιτιών και συνεπειών
Κάθε επιστήμη έχει σαν οδηγό μια από τις μορφές του αποχρώντος λόγου πριν από τις άλλες
Δυο κύρια αποτελέσματα