Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ

Παρουσίαση

Την οικονομική ανισότητα και τις πολιτικές για την αντιμετώπισή της διερευνά το σύντομο, αλλά εξαιρετικά περιεκτικό βιβλίο του Γάλλου οικονομολόγου Thomas Piketty.
Η ανισότητα, με το αίτημα της αναδιανομής που γεννά, βρίσκεται στην καρδιά της πολιτικής διαμάχης πάνω από έναν αιώνα τώρα. Ο Piketty την περιγράφει, παραθέτοντας και ερμηνεύοντας στατιστικά στοιχεία από τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα ως τις μέρες μας, στις προηγμένες βιομηχανικές οικονομίες ιδίως, τόσο ως προς τη σχέση κεφαλαίου/εργασίας, όσο και μεταξύ των εργαζομένων. Αναλύει τις διαφορετικές πολιτικές που ακολουθήθηκαν στο πλαίσιο συγκρουόμενων οικονομικών θεωριών για να ελέγξει τα αποτελέσματά τους με τα διαθέσιμα εμπειρικά δεδομένα. Οδηγείται έτσι σε ενδιαφέρουσες διαπιστώσεις, όπως το ότι η κατανομή του εισοδήματος μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, παρά κάποιες έντονες μεσοχρόνιες διακυμάνσεις, διατηρείται σταθερή σε μια μακρά περίοδο 130 ετών, όμοια στην Αμερική και στην Ευρώπη. ΄Η ότι οι εργοδοτικές κοινωνικές εισφορές, ενώ επιβλήθηκαν σε μια λογική αναδιανομής, εντέλει βαρύνουν τους μισθωτούς. Με εκτεταμένες αναφορές στην πλούσια διεθνή βιβλιογραφία, ο συγγραφέας εξετάζει τον ρόλο των αγορών και τις πηγές της ανισότητας: την επιλεκτική χρηματοδότηση, το "ανθρώπινο κεφάλαιο", τις γνώσεις, δηλαδή, που αποκτούν οι εργαζόμενοι, όπου καθοριστική αναδεικνύεται η σημασία της παιδείας, τις διακρίσεις και την πρόοδο στην καταπολέμησή τους, τη σχέση του επιπέδου των μισθών με το επίπεδο της απασχόλησης.
Χωρίς εκπτώσεις στη θεωρία, ο συγγραφέας εξηγεί κριτικά τις διαφορετικές επιστημονικές προσεγγίσεις στο πρόβλημα με τρόπο διαφωτιστικό, και κατανοητό και σε μη οικονομολόγους. Αντιπαραθέτοντας τα επιχειρήματά τους, καταλήγει σε μια σύνθεση που αναγνωρίζει τη σημασία, αλλά και τα όρια της αγοράς, για να εντοπίσει τα εργαλεία της δημόσιας παρέμβασης που θα μπορούσαν να φέρουν τα καλύτερα αποτελέσματα για την άμβλυνση των ανισοτήτων. Ως κεντρικό για την αναδιανομή του εισοδήματος προτείνει τον μηχανισμό της φορολογίας, όχι μόνον υπέρ των ανέργων, των ηλικιωμένων και άλλων κατηγοριών που βρίσκονται εκτός της παραγωγικής διαδικασίας, όπως έχει επικρατήσει, αλλά και υπέρ των χαμηλόμισθων εργαζομένων. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
1
Η ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΟYΣ
Οι διάφοροι τύποι εισοδήματος
Η ανισότητα των μισθών
Διεθνείς συγκρίσεις
Η ανισότητα των εισοδημάτων
Διεθνείς συγκρίσεις
Οι ανισότητες στον χώρο και στον χρόνο
Η ιστορική εξέλιξη της ανισότητας
Από τους μεγάλους ιστορικούς νόμους στις αβεβαιότητες
Από τους μισθούς στα εισοδήματα
Η ανισότητα απέναντι στην απασχόληση
2
Η ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ/ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Το μερίδιο του κεφαλαίου στο συνολικό εισόδημα
Το ζήτημα της υποκατάστασης κεφαλαίου/εργασίας
Ένας συμβιβασμός μεταξύ βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων θεωριών;
Η δυναμική της κατανομής του κεφαλαίου
Η θεωρία της τέλειας πίστωσης και της σύγκλισης
Το πρόβλημα της ατέλειας της αγοράς κεφαλαίου
3
Η ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ανισότητα των μισθών και ανισότητα του ανθρώπινου κεφαλαίου
Η ερμηνευτική ικανότητα της θεωρίας του ανθρώπινου κεφαλαίου
Πώς να αναδιανείμουμε τους μισθούς;
Ποια είναι η πηγή της ανισότητας του ανθρώπινου κεφαλαίου;
Οι κοινωνικοί προσδιορισμοί της ανισότητας των μισθών
Ο ρόλος των συνδικάτων στη διαμόρφωση των μισθών
Η μονοψωνιακή δύναμη των εργοδοτών
Μισθοί αποτελεσματικότητας και δίκαιοι μισθοί
4
ΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΔΙΑΝΟΜΗΣ
Η αμιγής αναδιανομή
Οι μέσοι και οριακοί συντελεστές της αναδιανομής
Η δίκαιη δημοσιονομική αναδιανομή
Οι αποτελεσματικές αναδιανομές
Αναδιανομή και κοινωνικές ασφαλίσεις
Αναδιανομή και ζήτηση
Βιβλιογραφία