ΟΙ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ

Παρουσίαση

Σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να παρουσιάσει μια ερμηνεία της ιστορίας της Δύσης, και πιο συγκεκριμένα μια πολιτική ερμηνεία της διαρκούς επανάστασης, που ήταν το χαρακτηριστικό της γνώρισμα.
Η θέση μου είναι η εξής: η πόλις είναι η βασική πηγή της δυτικής ανάπτυξης. Πριν από την επινόησή της, οι άνθρωποι ζούσαν σύμφωνα με τη σχεδόν αμετάβλητη τάξη των οικογενειών, που επιβιώνει μέχρι σήμερα σε πολλές περιοχές του κόσμου. Με την πόλι, η ανθρωπότητα μπαίνει σ' έναν καινούργιο δρόμο, εκείνον της πολιτικής, με την έννοια της διαχείρισης των κοινών, και η ιστορία της Δύσης γίνεται ιστορία των τεσσάρων μεγάλων πολιτικών μορφών της: πόλις πρώτα, και, στη συνέχεια, αυτοκρατορία, Εκκλησία, και έθνος.
Η μελέτη αυτή προσπαθεί να παρακολουθήσει την πολιτική, αλλά και διανοητική και θρησκευτική, ιστορία της Δύσης, συνδέοντάς τη συνεχώς με το κατ'εξοχήν πολιτικό πρόβλημα: Πώς μπορούμε να κυβερνηθούμε; Οπότε αυτή η συστηματική ιστορία των πολιτικών μορφών αποτελεί συγχρόνως μια σπουδή πολιτικής φιλοσοφίας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Ο Πιερ Μανάν περιγράφει, αναλύει, ανασυνθέτει και υποβάλλει σε κριτική τις ιστορικές διαδικασίες της διαμόρφωσης των πόλεων ως βασικής πηγής αυτού που ονομάζεται δυτικός πολιτισμός και ανάπτυξη. Με την "πόλιν" η ανθρωπότητα εισέρχεται στη συλλογικότητα, δηλαδή στην πολιτική. Αρχαία ελληνική πόλη, Ρώμη, μεσαιωνική και χριστιανική πόλη με τα μάτια του Διαφωτισμού, αλλά και οι δυο πόλεις του Αυγουστίνου σε συνδυασμό με τις μεγάλες ιδέες που αναπτύσσονται παράλληλα με τη ζωή στα άστεα, είναι μερικά από τα θέματα που αναπτύσσει ο συγγραφέας για να μας καταδείξει την ιστορική διαδρομή της Δύσης στις τέσσερις βασικές συνιστώσες της: πόλις, αυτοκρατορία, εκκλησία και έθνος. Τελικά, Δύση είναι, σύμφωνα με τον Μανάν, η διαρκής κίνηση προς το ν εκσυγχρονισμό και τη νεωτερικότητα. Βεβαίως, όμως το πρόταγμα του εκσυγχρονισμού ανήκει σ' όλον τον κόσμο και όχι μόνο στη Δύση. (Γιώργος Σιακαντάρης, The Books' Journal)

Η μεγαλύτερη απειλή για τον φιλελευθερισμό σήμερα είναι η αποχώρηση των ανθρώπων από μια πολιτική σφαίρα κενή από ηθικές ενοράσεις που συγκινούν και κινητοποιούν. Δεν είναι φυσικά ούτε εφικτή ούτε επιθυμητή η επιστροφή σε κάποια μεταφυσική κηδεμονία της πολιτικής. Όμως αξίζει να προβληματισθούμε εκ νέου σχετικά με το αξιολογικό περιεχόμενο του κοινού μας βίου, γιατί χωρίς αναφορά σε κάποια υπερκείμενη ηθική τάξη η κοινωνία των πολιτικών ατόμων διαλύεται μέσα στον σχετικισμό του εγωιστικού συμφέροντος. Ο φιλελευθερισμός του Μανάν ενώνεται έτσι, από την άλλη όμως κατεύθυνση, με την κριτική της θεολογίας της αγοράς που είδαμε στον Ροζανβαλλόν. Η ήπια νοσταλγία του Χριστιανισμού και του πολιτικού έθνους, που αντλεί από αντίστοιχες αναλύσεις του Λέο Στράους, συνιστά και την "συντηρητική" στιγμή της σκέψης του. (Περικλής Βαλλιάνος, The Athens Review of Books)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η δυναμική της Δύσης
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: Η ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Ποια επιστήμη για την πόλι;
Η αρχαία ελληνική επιστήμη και εμπειρία
Η νεότερη πολιτική επιστήμη
Οι τρεις φύσεις της πόλεως
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Η ποιητική γένεση της πόλεως
Ο Όμηρος και η φιλοσοφία
Η Ιλιάδα
Ο ήρωας, ο πόλεμος και ο θάνατος
Πολιτικοποίηση και ειρήνευση
Το στρατόπεδο των Ελλήνων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Η πολιτική δράση
Η πολιτική και το ερώτημα του αριθμού
Πώς γίνεται κανείς άνθρωπος, πώς γίνεται κανείς πολίτης
Η πολιτική αρετή κατά τον Μοντεσκιέ
Η πολιτική αρετή κατά τον Ρουσσώ
Πολιτικός θεσμός και κοινωνική κυριαρχία
Οι δύο δημοκρατίες
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ: ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Η Ρώμη και οι αρχαίοι Έλληνες
Αθήνα και Ρώμη
Κατανοώντας τον Καίσαρα
Η μοναρχία στην αρχαία Ελλάδα
Η κριτική του Μοντεσκιέ στον Αριστοτέλη
Η φιλία του Καίσαρα
Η αμηχανία του Καίσαρα
Το ίδιον της Ρώμης
Το κικερώνειο στάδιο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η Ρώμη υπό το βλέμμα των Νεοτέρων
Ο Μακιαβέλλι και το σχέδιο μιας νέας Ρώμης
Ο Χομπς, ή χαιρετίσματα στη Δημοκρατία
Η ρωμαϊκή τραγωδία κατά τον Μοντεσκιέ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Η έρευνα του Κικέρωνα
Η μεσολάβηση του Κικέρωνα
Ελληνικές έννοιες, ρωμαϊκά πράγματα
Η έννοια του μεικτού καθεστώτος
Μια ρωμαϊκή φιλοσοφία;
Η προσφυγή στην ιστορία
Κικέρων και Μακιαβέλλι
Η ηρεμία και η κίνηση
ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ: Η ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ, Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΤΟ ΕΘΝΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Η κριτική του παγανισμού
Το πολιτικό και το θρησκευτικό
Η Πολιτεία του Θεού του Αυγουστίνου
Η δικαιολόγηση της Πρόνοιας
Η αυτοκτονία της Λουκρητίας
Το πρόβλημα του Κάτωνα
Οι αιτίες του μεγαλείου των Ρωμαίων
Το άσυλο του Ρωμύλου και η Εκκλησία του Χριστού
Παρέκβαση περί δόξης
Η λαϊκή θρησκεία
Η κριτική των σοφών του παγανισμού
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Οι δυο πόλεις
Κάιν και Άβελ, τα πρότυπα των δύο πόλεων
Ο Χριστιανισμός και ο ανθρώπινος βίος
Η πολιτεία του Θεού και ο λαός του Θεού
Ο Χριστιανισμός, ο εβραϊκός νόμος και η ελληνική φιλοσοφία
Το ερώτημα περί του καθολικού
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Το διακύβευμα της μεσολάβησης
Plato christianus
Ενσάρκωση και μεσολάβηση
Το μεσολαβητικό έθνος
Η ανθρωπότητα χωρίς μεσολάβηση