ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Παρουσίαση

Η οικογένεια, που συχνά λέγεται πως είναι το υπόβαθρο της κοινωνίας και ένας ασφαλής παράδεισος στον οποίο καταφεύγουν οι άνθρωποι για να αντιμετωπίσουν τις πιέσεις του «εξωτερικού» κόσμου, είναι συχνά και πεδίο συγκρούσεων, καταπίεσης και καταστροφικών σχέσεων. Το παρόν βιβλίο περιγράφει τις αντιθέσεις που παρατηρούνται ανάμεσα στις κυρίαρχες αντιλήψεις για την οικογένεια από τη μια πλευρά και τις βιωμένες πραγματικότητες και καθημερινές εμπειρίες της οικογενειακής ζωής από την άλλη.
Αντλώντας από ένα ευρύ φάσμα θεωρητικών οπτικών, από την κοινωνιολογία και την κοινωνική πολιτική μέχρι την ψυχολογία και την ψυχανάλυση, το βιβλίο εξετάζει κριτικά τις παραδοχές για την οικογένεια που ενσωματώνονται στον λόγο της κοινωνικής πολιτικής και στον νομικό και πολιτικό λόγο. Αποκαλύπτει έτσι ότι αυτές οι παραδοχές παραβλέπουν την έντονη ποικιλομορφία των οικογενειακών μορφών στη σύγχρονη κοινωνία και τους περίπλοκους και ποικίλους τρόπους με τους οποίους βιώνεται η οικογενειακή ζωή.
Στο εισαγωγικό αυτό βιβλίο παρουσιάζεται μια εύληπτη, διεπιστημονική προσέγγιση σχετικά με τη συγκρότηση της οικογένειας στη «δημόσια» και την «ιδιωτική» σφαίρα, ενώ ο αναγνώστης καλείται να διαμορφώσει μια σαφή και κριτική αντίληψη για την οικογένεια στη σύγχρονη κοινωνία. Η παρούσα έκδοση περιέχει ιδιαίτερο κεφάλαιο για την ελληνική οικογένεια γραμμένο από τη Θάλεια Δρα-γώνα και την Ελευθερία Τσέλιου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Εισαγωγή: Δημόσιοι ορισμοί και ιδιωτικές ζωές
ΜΕΡΟΣ 1ο: ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΝΟΜΟΣ
-Ζητήματα στη μελέτη της οικογένειας
Η έννοια της "οικογένειας"
Πώς αλλάζει η οικογένεια;
Οι οικογένειες και οι λειτουργίες τους
Δύναμη, εξουσία και οικογενειακή ζωή
Η οικογένεια ως "πρόβλημα" [...]
-Μορφές διαφορετικότητας και βιωμένες πραγματικότητες
Εικόνες διαφορετικών μορφών οικογενειακής ζωής
Μονογονικές οικογένειες
Εκτεταμένες οικογένειες, κοινόβια και κιμπούτς
Ομοφυλόφιλες σχέσεις
Αλλαγή και οικογενειακός κύκλος ζωής
Μορφές διαφορετικότητας
Νόρμες
Κατά της οικογένειας
Κατά των οικογενειών
Εναλλακτικές δυνατότητες: Κοινοβιακή διαβίωση και σεξουαλικότητα
Άνδρες, γυναίκες και οικογένεια
Παιδιά και οικογένεια
Υπέρ της οικογένειας
Οικογένειες και υποστήριξη
Οικογένεια και ταυτότητα
Τεκμήρια και επιχειρήματα: Ένα σύντομο σχόλιο
-Μετασχηματισμοί της ελληνικής οικογένειας και νομοθετικές αλλαγές στο οικογενειακό δίκαιο
Η δυναμική της ελληνικής οικογένειας από το παραδοσιακό στο νεωτερικό πρότυπο
Α΄ φάση: Η παραδοσιακή οικογένεια
Με έμφαση στις κοινωνιοψυχολογικές συνιστώσες
Με έμφαση στη νομοθεσία: Το ελληνικό οικογενειακό δίκαιο πριν από τις μεταρρυθμίσεις της δεκαετίας του 1980
Β΄ φάση: Η νεωτερική οικογένεια
Με έμφαση στις κοινωνιοψυχολογικές συνιστώσες
Με έμφαση στη νομοθεσία: Οι μεταρρυθμίσεις-σταθμός της δεκαετίας του 1980
Η πορεία της ελληνικής οικογένειας προς την ύστερη νεωτερικότητα
Γ΄ φάση: Η οικογένεια της ύστερης νεωτερικότητας
Με έμφαση στις κοινωνιοψυχολογικές συνιστώσες
Με έμφαση στη νομοθεσία: Οι αλλαγές από τη δεκαετία του 1990 έως σήμερα
Επίλογος
Βασικά νομοθετήματα
ΜΕΡΟΣ 2ο: ΔΙΑΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ
-Κατασκευάζοντας την οικογενειακή ζωή: Οικογενειακά συστήματα πεποιθήσεων
Εσωτερικές και εξωτερικές σχέσεις
Ο κύκλος ζωής της οικογένειας
Εξελικτικές δοκιμασίες και δυσκολίες
Επιχειρούμενες λύσεις
Τελετή και τελετουργία
Φύλο και μεταβαλλόμενες ανισότητες εξουσίας
Κανονιστικές παραδοχές των μοντέλων του κύκλου ζωής
Συστημική θεωρία
Γραμμική και κυκλική αιτιότητα
Ανατροφοδότηση και αναστοχαστικότητα
Σχήματα πεποιθήσεων
Επικοινωνία
Στίξη
Πεποιθήσεις και τριαδικές δράσεις
Φύλο και τριγωνοποίηση
Η κατασκευή του νοήματος
Διαπραγμάτευση του νοήματος: Συμφωνία και ενσυναίσθηση
Διαπραγμάτευση κοινών κατασκευών
Κοινές κοινωνικές κατασκευές
Ιεραρχίες νοήματος
Κοινές ιστορίες
Κατασκευές του μη πραγματικού: Μύθοι και άμυνες
Οικογενειακοί μύθοι
Συζήτηση και συμπεράσματα
-Κοινωνική δομή, ιδεολογία και οικογενειακή δυναμική: Το ζήτημα της γονικής φροντίδας
Θέτοντας το πλαίσιο της μητρικής και πατρικής φροντίδας
Η διαπραγμάτευση του δημόσιου και του ιδιωτικού
Φροντίδα των παιδιών και έμμισθη εργασία
Ο καταμερισμός εργασίας μέσα στο σπίτι
Εξουσία, ανισότητα και κατανομή πόρων στις οικογένειες
"Καλή μητέρα" και "καλός πατέρας"
Ο "άγγελος του σπιτιού" και η "κολόνα του σπιτιού"
Ρυθμίζοντας το "φυσιολογικό"
Διάδραση και ταυτότητες
Οι ψυχολογικές συνέπειες των διαφυλικών ρόλων
Διαπραγματεύσεις και οικογενειακή δυναμική
Αποτίμηση
Ζητήματα ταυτότητας
Αντιμετωπίζοντας την ποικιλομορφία
-Η ψυχαναλυτική προσέγγιση της οικογενειακής ζωής
Ψυχανάλυση, ταυτότητα και οικογενειακή ζωή
Το διχασμένο και "αλλοτριωμένο" άτομο
Οι δοκιμασίες της οικογενειακής ζωής
Διατηρώντας την οικογενειακή ζωή
Διαφορετικά ρεύματα εντός της ψυχανάλυσης
Τα ένστικτα σε αντίθεση με τις αντικειμενότροπες σχέσεις
Η κοινωνική σε αντίθεση με τη μη κοινωνική ψυχανάλυση
Η φεμινιστική θεωρία των αντικειμενότροπων σχέσεων
Μητέρες, πατέρες, κόρες και γιοι
Η ψυχοπαθολογία ενός συνηθισμένου ετεροφυλόφιλου ζευγαριού
Αξιολόγηση των ψυχαναλυτικών προσεγγίσεων
-Μία φεμινίστρια μελετά την οικογένεια
Κριτική και αποδόμηση της οικογένειας
Αναδόμηση και εξύμνηση της μητρότητας
Η νέα έμφαση στην πατρότητα
Διαφορά και ποικιλομορφία
Επίλογος: Δημόσιο και ιδιωτικό
Βιβλιογραφικές αναφορές
Ευρετήριο