ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΣΤΟΝ ΕΙΚΟΣΤΟ ΑΙΩΝΑ

Παρουσίαση

Τα πρωτότυπα κείμενα που απαρτίζουν τα κεφάλαια του ανά χείρας συλλογικού τόμου αποτελούν εξέλιξη των σημειώσεων που ανέλαβαν να εκπονήσουν φοιτητές και φοιτήτριες τα τελευταία είκοσι χρόνια για τις ανάγκες του μαθήματος "Φιλοσοφία και Επιστήμες στον εικοστό αιώνα" που διδάσκει ο Αριστείδης Μπαλτάς στο Διαπανεπιστημιακό (μεταξύ ΕΜΠ και ΕΚΠΑ) Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα "Φιλοσοφία και Ιστορία των Επιστημών και της Τεχνολογίας". Ο τόμος (όπως και το μάθημα) έχει χαρακτήρα εισαγωγικό: δεν προϋποθέτει εξειδικευμένες γνώσεις και έτσι απευθύνεται σε κάθε αναγνώστη ή αναγνώστρια με τα ανάλογα ενδιαφέροντα.
Η κατευθυντήρια ιδέα είναι ότι οι μεγάλες επιστημονικές ρήξεις προκαλούν τη φιλοσοφία. Καθώς θίγουν τα βάθρα της κατανόησής μας για τον κόσμο και την επιστήμη, αυτές αιτούνται από τη φιλοσοφία να αποκριθεί και να αναδιοργανωθεί προκειμένου να προσφέρει την καταστατικά δική της νέα ενιαία κατανόηση.
Η παρουσίαση είναι πρωτότυπη. Οι εξελίξεις και αναδιαρθρώσεις που συγκρότησαν την αναλυτική φιλοσοφική παράδοση δεν παρουσιάζονται εδώ αυτοτελώς, όπως θα απαιτούσε η παραδεδομένη θεσμική διάκριση της φιλοσοφίας από την ιστορία και την κοινωνιολογία. Αντίθετα, συγκροτείται το σκαρίφημα ενός ενιαίου αφηγήματος που, ενόσω εστιάζει στη φιλοσοφία της επιστήμης, αποσκοπεί να αναδείξει τις σύνθετες σχέσεις τόσο μεταξύ επιστήμης και φιλοσοφίας όσο και τις σχέσεις των δύο με τις ευρύτερες κοινωνικές και πολιτισμικές συνθήκες. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΜΠΑΛΤΑΣ - ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ
Εισαγωγή
ΜΕΡΟΣ Ι - Η φιλοσοφική κληρονομιά
ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΓΩΝΔΙΩΤΗΣ
Η καντιανή θεώρηση
ΜΕΡΟΣ II - Οι μεγάλες επιστημονικές καινοτομίες στις αρχές του 20ού αιώνα
ΜΑΡΙΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΤΟΥ
Μαθηματικά
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΟΣ
Φυσική
ΜΕΡΟΣ III - Η απόκριση της φιλοσοφίας
ΠΑΝΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ - ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΜΑΤΕΛΟΣ
Τα επιτεύγματα του Φρέγκε και οι απαρχές της αναλυτικής φιλοσοφικής παράδοσης
ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΑΪΣΗΣ
Το Tractatus Logico-Philosophicus και ο "πρώιμος" Βιτγκενστάιν
ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΑΤΗΝΙΩΤΗΣ
Λογικός Θετικισμός
ΜΕΡΟΣ IV - Εσωτερική κριτική και διευρύνσεις του εμπειρισμού
ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ
Καρλ Πόπερ: Από τον επαγωγικό εμπειρισμό στον Κριτικό Ορθολογισμό
ΠΕΤΡΟΣ ΔΑΜΙΑΝΟΣ
Ο Κουάιν και η αμφισβήτηση του Λογικού Εμπειρισμού
ΜΕΡΟΣ V - Μετά τον εμπειρισμό: Νέα φιλοσοφικά προγράμματα
ΠΕΤΡΟΣ ΠΟΛΥΜΕΝΗΣ
Το ύστερο φιλοσοφικό έργο του Βιτγκενστάιν
ΧΑΡΗΣ ΧΡΟΝΗΣ - ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ ΚΛΗΜΗΣ
Γουίλφριντ Σέλαρς - ο αναλυτικός της διαμεσολάβησης
ΧΑΡΗΣ ΧΡΟΝΗΣ
Ντόναλντ Ντέιβιντσον: Μεταξύ νόμου και ανομίας
ΘΟΔΩΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΣ
Τζον ΜακΝτάουελ: Ο νους, ο κόσμος και η απεραντοσύνη του εννοιακού
ΜΕΡΟΣ VI - Μετά τον εμπειρισμό: Αναδιαρθρώσεις στη φιλοσοφία της επιστήμης
ΛΑΡΑ ΣΚΟΥΡΛΑ
Η ιστορικιστική στροφή και τα παράγωγά της
ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥ
Η διαμάχη περί επιστημονικού ρεαλισμού
ΗΛΙΑΣ ΚΑΡΚΑΝΗΣ
Οι κοινωνιολογικές μελέτες των επιστημών
Ευρετήριο