ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΕΠ/Υ-IV

Παρουσίαση

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής / Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ/Υ) αποτελεί μια από τις πιο διαδεδομένες διαταραχές συμπεριφοράς της παιδικής ηλικίας και οι ειδικοί του χώρου της ψυχικής υγείας και της εκπαίδευσης αντιμετωπίζουν σε ολοένα και μεγαλύτερο βαθμό την πρόκληση της αξιολόγησης παιδιών και εφήβων με αυτή τη διαταραχή. Η "Κλίμακα Αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ-IV είναι ένα πολύτιμο εργαλείο έγκαιρου και έγκυρου εντοπισμού της διαταραχής, διότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί εύκολα από τα άτομα του κοντινού περιβάλλοντος του παιδιού (εκπαιδευτικούς και γονείς). Επιτρέπει τον εντοπισμό των παιδιών που είναι πιθανό να εμφανίζουν τη διαταραχή, έτσι ώστε να παραπεμφθούν στις κατάλληλες σχολικές ψυχολογικές υπηρεσίες ή στα ιατροπαιδαγωγικά κέντρα για κλινική αξιολόγηση και διάγνωση. Η πρωτότυπη κλίμακα δημιουργήθηκε στις ΗΠΑ, ενώ η αναγκαιότητα ύπαρξης ενός ανάλογου σταθμισμένου εργαλείου στη χώρα μας επέβαλε τη στάθμισή της από τους συγγραφείς του παρόντος εγχειριδίου.
Σε αυτό το εγχειρίδιο παρουσιάζονται οι δύο μορφές της Κλίμακας Αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ (για γονείς και εκπαιδευτικούς) που στηρίζονται στα διαγνωστικά κριτήρια της Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής / Υπερκινητικότητα, όπως ορίζονται στην τέταρτη έκδοση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών (DSM-IV). Περιλαμβάνονται πληροφορίες για την κατασκευή και τη στάθμιση των κλιμάκων στον ελληνικό πληθυσμό, τα κανονιστικά δεδομένα, την παραγοντική δομή, τις ψυχομετρικές ιδιότητες (εγκυρότητα και αξιοπιστία), καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αυτό το υλικό μπορεί να αξιοποιηθεί σε κλινικά και σχολικά πλαίσια. Το εγχειρίδιο συνοδεύεται από έναν αριθμό απαντητικών φυλλαδίων της Κλίμακας Αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν γονείς και εκπαιδευτικοί.
"Η πρωτοβουλία που ανέλαβαν οι συγγραφείς αναμένεται να έχει ευεργετικά αποτελέσματα τόσο για τα ίδια τα παιδιά με ΔΕΠ/Υ όσο και για τις οικογένειές τους. Πρόκειται για ένα σπουδαίο αλλά και εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα... Η παρούσα αποτελεί μια από τις πιο άρτιες ψυχομετρικές προσπάθειες αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ και συνιστά ένα βήμα για τη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων με σταθμισμένα εργαλεία που τόσο χρειαζόμαστε στην Ελλάδα". (Γεώργιος Δ. Σιδέρης, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Εισαγωγή
ΜΕΡΟΣ Ι. Κλίμακες Αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ - Η πιλοτική έρευνα για την ελληνική Κλίμακα Αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ-IV
1. Εισαγωγή στις Κλίμακες Αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ
Η σημασία της πρόληψης και του έγκαιρου εντοπισμού των διαταραχών που εμφανίζονται κατά την παιδική και εφηβική ηλικία
Η σημασία της πρόληψης και του έγκαιρου εντοπισμού της ΔΕΠ/Υ
Οι δοκιμασίες προκριματικής αξιολόγησης
Σκοπός του εγχειριδίου
Περιγραφή της Κλίμακας Αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ
Χορήγηση και βαθμολόγηση
2. Η πιλοτική έρευνα
Δείγμα και διαδικασία
Συμμετέχοντες
Διαδικασία
Διερευνητική ανάλυση παραγόντων των κλιμάκων για γονείς και για εκπαιδευτικούς κατά την πιλοτική έρευνα
Κλίμακα για εκπαιδευτικούς / για γονείς
ΜΕΡΟΣ II. Ευρήματα από την κυρίως διαδικασία στάθμισης της ελληνικής Κλίμακας Αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ-IV
3. Ευρήματα από την παραγοντική ανάλυση της ελληνικής κλίμακας
Δείγμα και διαδικασία: παραγοντική ανάλυση της κλίμακας για γονείς στο ελληνικό δείγμα
Συμμετέχοντες
Διαδικασία
Δείγμα και διαδικασία: παραγοντική ανάλυση της κλίμακας για εκπαιδευτικούς στο ελληνικό δείγμα
Συμμετέχοντες
Διερευνητικές παραγοντικές αναλύσεις
Αποτελέσματα από την ελληνική κλίμακα για γονείς / για εκπαιδευτικούς
Επιβεβαιωτική ανάλυση παραγόντων της ελληνικής
Κλίμακας Αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ-IV
Αποτελέσματα αναφορικά με την ελληνική κλίμακα για γονείς / για εκπαιδευτικούς
4. Κανονιστικά δεδομένα των ελληνικών Κλιμάκων Αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ-IV
Ανάπτυξη των κανονιστικών δεδομένων: δείγμα και διαδικασία
Κλίμακα για γονείς / για εκπαιδευτικούς
Κανονιστικά δεδομένα: αποτελέσματα
Κλίμακα αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ-IV για γονείς / για εκπαιδευτικούς
Διαφορές ως προς το φύλο, την ηλικιακή ομάδα, την αστικότητα και την εθνικότητα
Κλίμακα αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ-IV για γονείς / για εκπαιδευτικούς
Σύνοψη των διαφορών ως προς το φύλο, την ηλικιακή ομάδα, την αστικότητα και την εθνικότητα
Επιδημιολογία των επιμέρους τύπων της ΔΕΠ/Υ
Διαφορές στην επικράτηση ως προς το φύλο, την ηλικία και την εθνικότητα
Σύνοψη των επιδημιολογικών ευρημάτων
5. Εγκυρότητα και αξιοπιστία
Δείγμα και διαδικασία
Συμμετέχοντες
Μέσα συλλογής δεδομένων
Διαδικασία
Εσωτερική συνέπεια, αξιοπιστία επαναλαμβανόμενων μετρήσεων και συμφωνία μεταξύ βαθμολογητών
Εγκυρότητα εξωτερικού κριτηρίου
Διακρίνουσα εγκυρότητα και προβλεπτική εγκυρότητα
Δείγμα και διαδικασία
Διακρίνουσα εγκυρότητα
Προβλεπτική εγκυρότητα
6. Ερμηνεία και χρήση των κλιμάκων για διαγνωστικούς σκοπούς και για τον εντοπισμό των παιδιών με συμπτωματολογία ΔΕΠ/Υ
Ερμηνεία και χρήση των κλιμάκων για διαγνωστικούς και προκριματικούς σκοπούς
Διάγνωση της ΔΕΠ/Υ
Προκριματική αξιολόγηση της ΔΕΠ/Υ
Επιλογή των βέλτιστων τιμών ουδών
Έρευνα για την κλινική χρησιμότητα της ελληνικής Κλίμακας Αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ
Κλινική χρησιμότητα της υποκλίμακας Ελλειμματική Προσοχή
Κλινική χρησιμότητα της υποκλίμακας Υπερκινητικότητα-Παρορμητικότητα
Κλινική χρησιμότητα της Συνολικής Βαθμολογίας
Κλινικά παραδείγματα
7. Ερμηνεία και χρήση των κλιμάκων για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της θεραπευτικής παρέμβασης
Η αξιολόγηση της κλινικής σημαντικότητας των αποτελεσμάτων της θεραπευτικής παρέμβασης
Κλινικά παραδείγματα
8. Ερευνητικά δεδομένα από τη χρήση της ελληνικής Κλίμακας Αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ-IV
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
-Κατάλογος των σχολείων που συμμετείχαν στην έρευνα κατά νομό
-Φύλλα βαθμολόγησης
-Επιστολή για γονείς στην πρώτη φάση της κυρίως έρευνας
-Φυλλάδια οδηγιών (γενικές οδηγίες και οδηγίες χορήγησης) για τους βοηθούς έρευνας κατά την πρώτη φάση διεξαγωγής της έρευνας
-Κάρτες αξιολόγησης της βαθμολογίας στις δύο μορφές της ελληνικής Κλίμακας Αξιολόγησης της ΔΕΠ/Υ-IV (για γονείς και εκπαιδευτικούς) σύμφωνα με την ηλικία και το φύλο
-Συνοδευτικές επιστολές προς τους γονείς για τη συμμετοχή τους στις επαναληπτικές μετρήσεις
-Η μορφή του ερωτηματολογίου που χορηγήθηκε
κατά τις επαναληπτικές μετρήσεις
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Κατάλογος ξένων βιβλιογραφικών παραπομπών
Κατάλογος ελληνικών βιβλιογραφικών παραπομπών