ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Παρουσίαση

Ένα βιβλίο για το Ελεγκτικό Συνέδριο και τον θεσμικό του ρόλο επανεκδίδεται με γλαφυρότητα, άποψη και ματιά έντονα στραμμένη στο διεθνές γίγνεσθαι, ερχόμενο να επιβεβαιώσει το αμείωτο στις μέρες μας επιστημονικό ενδιαφέρον για το αρχαιότερο Δικαστήριο της χώρας μας. Αυτό είναι το βιβλίο του Νικόλαου Μηλιώνη, Μέλους του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και Αντιπροέδρου του Ελληνικού Ελεγκτικού Συνεδρίου, αλλά και ακαδημαϊκού δασκάλου. Χαιρετίζω το παρόν πόνημα, ως πολύτιμο τόσο για το νομικό της θεωρίας, όσο και για το νομικό της πράξης.
Στο επίκεντρό του, το Ελεγκτικό Συνέδριο, αντιμέτωπο στον παρόντα καιρό με σημαντικές προκλήσεις, μέσα σ' ένα περιβάλλον πολύπλοκο και δυσχερές, τόσο από άποψη οικονομική και κοινωνική, όσο και διεθνή. Η πρώτιστη πρόκληση είναι το διερώτημα αν η πολυπλοκότητα των οικονομικών διαχειριστικών πεδίων που καλείται να ελέγξει, είναι δυνατόν να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά, αποκλειστικά και μόνο με το νομικό του οπλοστάσιο. Ελεγκτικά Συνέδρια με ιστορία μακρά και κύρος διεθνές, όπως το αντίστοιχο Γαλλικό, κατανόησαν το πρόβλημα και υποχρεώθηκαν να προσαρμοσθούν στα διεθνή ελεγκτικά πρότυπα και τις σύγχρονες διαδικασίες και πρακτικές αντιμετώπισης της πολυπλοκότητας της ελεγκτέας τους ύλης. Το Ελληνικό Ελεγκτικό Συνέδριο δεν μένει αμέτοχο στον διεθνή αυτό προβληματισμό. Αποτελώντας Δικαστήριο, στο οποίο έχουν ανατεθεί καίριας σημασίας ελεγκτικά καθήκοντα της δημοσιονομικής διαχείρισης, έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα: τον στέρεο συλλογισμό στην κατάστρωση της δικανικής του κρίσης. Με βάση το πλεονέκτημα της δομημένης σκέψης των μελών του, η χρησιμοποίηση αυτής στους νέους τομείς ελέγχου της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (οικονομία, αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα), καθώς και τους χρηματοοικονομικούς αντίστοιχους, θα είναι καίριας σημασίας, όπως εξάλλου είναι και στη διενέργεια των παραδοσιακών ελέγχων (νομιμότητας και κανονικότητας) του δημοσίου χρήματος. Με το ικανό και πεπειραμένο προσωπικό του (δικαστές και ελεγκτές) και τον εύστοχο συνδυασμό νομικής και ελεγκτικής παιδείας και πρακτικής, το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι πανέτοιμο να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του παρόντος και του μέλλοντος. Ο νέος Ν 4700/2020 καλύπτει στο ακέραιο τόσο τις δικαιοδοτικές όσο και τις ελεγκτικές αρμοδιότητες του Δικαστηρίου, αποτελώντας μια πλήρη δικονομία αλλά και έναν οργανωτικό συνάμα νόμο.
Η αναθεωρημένη επανέκδοση του βιβλίου του Νικολάου Μηλιώνη, έρχεται να συνεισφέρει, συν τοις άλλοις, στον ως άνω προβληματισμό. Ο Νικόλαος Μηλιώνης με τη διεθνή του εμπειρία στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, την άριστη γνώση της ελληνικής πραγματικότητας τόσο από τη δικαστική έδρα, όσο και από την ακαδημαϊκή έδρα, λόγω και της πανεπιστημιακής του ιδιότητας, είναι ο πλέον κατάλληλος για να μας παραδώσει το ανά χείρας πόνημα. [...] (Από τον πρόλογο της συγγραφέως)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΕΛΕΓΚΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΩΣ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Ο ΠΡΟΔΡΟΜΙΚΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
ΠΡΩΤΟ ΤΜΗΜΑ: ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΙΔΡΥΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΔΡΟΜΙΚΩΝ ΕΛΕΓΚΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ Η ΝΟΜΙΚΗ ΤΟΥΣ ΦΥΣΗ
Ι. ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΙΔΡΥΣΗΣΤΩΝ ΠΡΟΔΡΟΜΙΚΩΝ ΕΛΕΓΚΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ
Α. Ο έλεγχος των δανείων της ανεξαρτησίας
Β. Η επιβολή ευρωπαϊκών θεσμικών προτύπων
II. ΤΑ ΕΛΕΓΚΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ Η ΝΟΜΙΚΗ ΤΟΥΣ ΦΥΣΗ
α) Η Λογιστική Επιτροπή
β) Η Αναθεωρητική Επιτροπή
γ) Η Επιτροπή επί της Οικονομίας και Χρηματιστικής Τραπέζης - Γενικόν φροντιστήριον
6) Το Λογιστικόν και Ελεγκτικόν Συμβούλιον
ε) Το Λογιστελεγκτικόν Κριτήριον
ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΜΗΜΑ: Η ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
Ι. Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ 1844
Α. Το ιδρυτικό διάταγμα
1. Οι ιδρυτικοί σκοποί του Ελεγκτικού Συνεδρίου
2. Οι αρχικές αρμοδιότητες του Ελεγκτικού Συνεδρίου
Β. Το Ελεγκτικό Συνέδριο και οι άλλες δικαιοδοσίες
1. Η σχέση του Ελεγκτικού Συνεδρίου με το Συμβούλιο της Επικρατείας
2. Τα αίτια της θεσμικής επιβίωσης υπό το Συνταγμα του 1844
3. Η θέση του θεσμού μετά τη διατήρηση του έναντι του Αρείου Πάγου
II. Η ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΙΚΩΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
1. Η νομική φύση του κανονισμού συντάξεων
2. Ο κανονισμός των συντάξεων ως θεσμική επιβάρυνση του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
ΠΡΩΤΟ ΤΜΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ
Ι. Ο θΕΣΜΟΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ: ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΑΚΜΗ
Α. Το Ελεγκτικό Συνέδριο σε περίοδο στασιμότητας
1. Υπό τα Συντάγματα του 1864 και του 1911
2. Υπό τα Συντάγματα της Β' Ελληνικής Δημοκρατίας (1925, 1927)
Β. Το Ελεγκτικό Συνέδριο σε περίοδο ακμής
1. Υπό το Σύνταγμα του 1952
2. Υπό τα «συνταγματικά κείμενα» της δικτατορίας (1968, 1973)
II. Η ΚΟΡΥΦΩΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΜΙΚΗΣ ΑΚΜΗΣ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
Α. Το Σύνταγμα 1975 και η περιαγωγή του Ελεγκτικού Συνεδρίου μεταξύ των υπολοίπων δικαιοδοσιών
1. Τυπικό κριτήριο
2. Οργανωτικό κριτήριο
Β. Το Σύνταγμα του 1975 και η αναγνώριση της θέσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου ως ανώτατου δικαστηρίου
1. Η ύπαρξη ρητής συνταγματικής διάταξης
2. Η ύπαρξη έμμεσων συνταγματικών κριτηρίων
ΙΙΙ. ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ 2001 ΚΑΙ Η ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΜΗΜΑ: ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ
Ι. ΤΟ ΝΔ ΤΗΣ 4ΗΣ/6ΗΣ ΙΟΥΛΙΟΥ 1923: Η ΧΕΙΡΑΦΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
II. ΤΟ ΝΔ 2712/1953: ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΩΣ ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Α. Η δημιουργία των κλιμακίων ως «πρώτος βαθμός δικαιοδοσίας»
Β. Η ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου ως αναιρετικός σχηματισμός
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ: Η ΝΟΜΙΚΗ ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ ΦΥΣΗΣ ΤΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ
ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ
ΠΡΩΤΟ ΤΜΗΜΑ: Η ΝΟΜΙΚΗ ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ
Ι. Η ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ ΦΥΣΗΣ ΤΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ
Α. Ανάλογα με το γεγονός της προΰπαρξης του θεσμού από τη δημιουργία νομοθετικού σώματος
Β. Ανάλογα με το γεγονός της δημιουργίας του θεσμού μετά την εγκαθίδρυση συνταγματικής τάξης [...]
ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΩΣ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΟΥ
ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Ο ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ: Η ΑΠΙΣΧΝΑΣΗ ΜΙΑΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ
ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Ο ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Ο ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ
ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΕΡΟΣ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΩΣ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΟΥ
ΣΥΓΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ