ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Παρουσίαση

Η «Δικαστική Ψυχολογία» αποτελεί κλάδο της Ψυχολογίας που καλλιεργείται τα τελευταία χρόνια με αυξανόμενο ενδιαφέρον τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Το εγχειρίδιο αυτό είναι πολύτιμο εργαλείο για τον νομικό αλλά και για τον ψυχολόγο, ο οποίος εμπλέκεται -ιδιαίτερα με την ιδιότητα του πραγματογνώμονα- σε κάποια δικαστική διαδικασία. Έτσι το φάσμα είναι ευρύ: απευθύνεται στον νομικό (φοιτητή της Νομικής Σχολής, δικηγόρο, δικαστικό ή εισαγγελικό λειτουργό), στον εγκληματολόγο, στον ψυχολόγο, ακόμη και στον ψυχίατρο. Εξάλλου ο εσωτερικός διάλογος με το εγχειρίδιο «Δικαστική Ψυχιατρική» συνεχίζεται και ενισχύεται στη νέα τρίτη κατά σειρά έκδοση της «Δικαστικής Ψυχολογίας».
Βασικά θέματα:
-Οριοθέτηση της Δικαστικής Ψυχολογίας
-Ψυχολογική πραγματογνωμοσύνη
-Λειτουργία του ψυχολόγου-πραγματογνώμονα στο πλαίσιο του ΚΠΔ
-Ψυχολογία των μαρτύρων (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Γ' ΕΚΔΟΣΗΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Β' ΕΚΔΟΣΗΣ
ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Δικαστική Ψυχολογία και Ψυχολογία
Ιδιαίτερη προβληματική της Δικαστικής Ψυχολογίας
Δυνατότητες και όρια της Δικαστικής Ψυχολογίας ως κλάδος της Ψυχολογίας του Δικαίου
2. Ο ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΠΡΑΓΜΑΤΟΓΝΩΜΟΝΑΣ
2.1 Νομικές βάσεις και γενικά ερωτήματα για τη λειτουργία του ψυχολόγου-πραγματογνώμονα
2.2 Συγκρούσεις ρόλων του ψυχολόγου-πραγματογνώμονα
Εμπιστοσύνη και αντικειμενικότητα
Διεξοδική έρευνα της προσωπικότητας και προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας
Ναρκοανάλυση, "ανιχνευτής του ψεύδους", προβολικά "τεστ" (δοκιμασίες)
Υποκειμενική αντίληψη και αντικειμενική έκδοση γνωμοδοτήσεων
Ευθύνες για τις συνέπειες της γνωμοδότησης
Πίστη στην επιστημονική άποψη και αναγκαία "ευελιξία"
Επιστήμονες πραγματογνώμονες και χρήσιμος δικαστικός βοηθός
2.3 Γενικά μεθοδολογικά προβλήματα της δικαστικής-ψυχολογικής γνωμοδότησης
Η έλλειψη μιας συνολικής θεωρίας
Νομοθετική γνώση και "ιδιογραφική" εφαρμογή
Διαφορετική θέση δικαστών και πραγματογνωμόνων
2.4 Η διενέργεια της δικαστικής-ψυχολογικής γνωμοδότησης
Η διαδρομή της γνωμοδότησης
Η ψυχοδιαγνωστική συνομιλία και η δικαστική-ψυχολογική διερεύνηση
Η εφαρμογή ψυχολογικών τεστ
Διαδικασίες ερωτηματολογίου και τεστ αντίληψης
Η παρατήρηση συμπεριφοράς
Status praesens, αναδρομή και πρόγνωση
3. Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 34 ΚΑΙ 36 Π.Κ.
3.1 Το κείμενο του νόμου
3.2 Επεξηγήσεις στις νομικές διατάξεις
Τα όρια ηλικίας
Η "διώροφη" διαδικασία
Η ικανότητα για διάκριση και συμμόρφωση
Οι διαφορές ανάμεσα στα άρθρα 34 και 36 Π.Κ. και η δικαστική απόφαση
3.3 Η ικανότητα του δράστη για καταλογισμό (ενοχή) ως γενική προϋπόθεση
3.4 Τα στοιχεία που αποκλείουν την ενοχή (ικανότητα για καταλογισμό) και αντίστοιχα μειώνουν την ενοχή (ικανότητα για καταλογισμό)
Η δυνατότητα της αναλογίας
Η "νοσηρή διατάραξη των πνευματικών (ψυχικών) λειτουργιών)
Η "διατάραξη της συνείδησης"
Η "μεταφορά" του μοντέλου των στρωμάτων
Το φαινόμενο της εξαρτώμενης από πάθος "διατάραξης της συνείδησης"
Η απουσία παθολογικών αιτίων
Το πρόβλημα του εννοιολογικού καθορισμού: "βαθιά" (βλ §§ 20 και 21 γερμ. Π.Κ.) διατάραξη της συνείδησης
Η γνωμοδότηση της (βαθιάς) διατάραξης της συνείδησης
3.5 Η αγνωστικιστική συζήτηση
3.6 Ειδικά προβλήματα σε σχέση με γνωμοδοτήσεις ως προς τα άρθρα 34 και 36 Π.Κ.
Πραγματογνώμονας και δικαστής
Τάσεις για "αποψυχολογικοποίηση"
4. Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ
4.1 Εισαγωγή
Ο μάρτυρας και το αντικείμενο της κατάθεσής του
Κριτήριο "αλήθειας" στη μαρτυρική κατάθεση
4.2 Η μη ηθελημένη ανακριβής μαρτυρία
Οι τρεις φάσεις της διαδρομής της κατάθεσης
1η φάση: η αντίληψη
2η φάση: η μνήμη
3η φάση: η ανάπλαση (αναπαραγωγή) του συμβάντος
4.3 Η εκ προθέσεως ψευδής κατάθεση
Κίνητρα ψευδών καταθέσεων
4.4 Προβλήματα της προσφορότητας των καταθέσεων
Η ηλικία του μάρτυρα
Οι ανήλικοι μάρτυρες
Οι υπερήλικες μάρτυρες
Το φύλο του μάρτυρα
Το επάγγελμα και η μόρφωση του μάρτυρα
Η ιδιαίτερη σχέση του μάρτυρα με τον κατηγορούμενο
Η ειδική μαρτυρική προσφορότητα
Οι χαρακτηρολογικοί τύποι μαρτύρων
Οι μάρτυρες εξ ακοής
Ειδικά οι μάρτυρες-"θύματα" στα εγκλήματα της γενετήσιας σφαίρας
Ειδικά: οι αναγνωρίσεις προσώπων
4.5 Οι μέθοδοι της αξιολόγησης καταθέσεων
Τα εμπειρικά κριτήρια του δικαστή
Η ψυχολογική πραγματογνωμοσύνη
Η ανάγκη ψυχολογικής πραγματογνωμοσύνης
Η επιστημονική βάση της ψυχολογικής πραγματογνωμοσύνης
Οι διάφορες μέθοδοι αξιολόγησης των καταθέσεων
Η πρακτική της γνωμοδότησης επί της κατάθεσης
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ