ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Παρουσίαση

Το έργο Κυπριακό Ποινικό Δίκαιο καλύπτει ένα χρόνιο κενό στη νομική γραμματεία της Κύπρου σε σχέση με τη σπουδή και μελέτη του ποινικού δικαίου. Επιχειρείται έτσι η πρώτη, από πλευράς μεθοδολογικής και δογματικής, συστηματική μελέτη του βασικού τμήματος του Γενικού Μέρους του Κυπριακού Ποινικού Δικαίου, που αφορά στη Θεωρία του Εγκλήματος και στην παρουσίαση και ανάλυση της γενικής μορφής της εμφάνισής του.
Τo βιβλίο πραγματεύεται τις θεμελιώδεις περί εγκλήματος και ποινής έννοιες, παρουσιάζοντας τις σχετικές σχολές σκέψης, τους άξονες του νομικού εγκλήματος, όπως είναι η έννοια της πράξης και η αιτιώδης συνάφεια πράξης και αποτελέσματος, η ποινική αδικοπραγία υπό αντικειμενική άποψη, η "ένοχη σκέψη" ('mens rea') και οι μορφές της υπαιτιότητας, καθώς και τα είδη των νομικών εγκλημάτων, σύμφωνα με τα διάφορα κριτήρια επιστημονικής τους κατάταξης. Περαιτέρω, αναλύονται τα πεδία της δικαιολόγησης και της άρσης της ενοχής ('justification', 'excuse'), με αναλυτική επισκόπηση των επί μέρους υπερασπίσεων ('defences'). Τέλος, αφού εξεταστούν ειδικές μορφές ποινικής ευθύνης, όπως η αυστηρή, η καθ' υποκατάσταση και αυτή των νομικών προσώπων, το βιβλίο ολοκληρώνεται με την παρουσίαση της επιμετρητικής φάσεως ('sentencing').
Βασικό μέλημα του βιβλίου είναι η (πρώτη ελληνόφωνη) ανάπτυξη της δογματικής προβληματικής της παράδοσης του κοινοδικαίου ('common law'), χωρίς όμως να χάνεται και η σύνδεση με την ηπειρωτική παράδοση, ώστε να παράγεται μια σύνθετη και συγκριτικά εμπλουτισμένη γνώση, αντίστοιχη των επιταγών και απαιτήσεων ενός κατά βάση κοινοδικαιικού αλλά όχι λιγότερο μικτού νομικού συστήματος ποινικού δικαίου, όπως το κυπριακό. Όπως άλλωστε θα διαπιστώσει ο αναγνώστης, οι θεματικές και οι δογματικοί προβληματισμοί έχουν πλείστα όσα κοινά μεταξύ τους στοιχεία. Η ανάδειξη της κυπριακής νομολογίας είναι αυτονόητη, καθώς τούτο επιτάσσει και η κοινοδικαιική παράδοση. Όμως, ιδιαίτερη επιδιώχθηκε να είναι και η ανάδειξη της νομολογίας του ευρύτερου χώρου του κοινοδικαίου, μάλιστα δε η ανίχνευση της δικαστικής στάσης και εκτός του βρετανικού νομικού χώρου, όπως αυτής στην Κοινοπολιτεία και στη Β. Αμερική. Τέλος, επιχειρείται μια -όσο είναι δυνατό- εξαντλητική αναφορά στη βιβλιογραφία, καθώς το εγχειρίδιο φιλοδοξεί με αυτή να παράσχει το έναυσμα για περαιτέρω εμβαθύνσεις.
Το έργο αποτελεί πολύτιμο οδηγό τόσο για τον σπουδαστή και εφαρμοστή του κυπριακού ποινικού δικαίου, όσο και για όποιον νομικό θέλει να κατανοήσει το ποινικό Κοινοδίκαιο ή να εμβαθύνει στην προβληματική των ποινικών φαινομένων. Συμπληρώνεται με αλφαβητικό ευρετήριο καθώς και κατάλογο δικαστικών αποφάσεων τα οποία διευκολύνουν σημαντικά τον αναγνώστη στην έρευνά του. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
Κυπριακές
ΕΔΔΑ & Αλλοδαπές
Α. ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΠΟΙΝΗ
Α. 1. Οριοθέτηση του Ποινικού Δικαίου και διακρίσεις του
Α. 2. Πραγματικό και νομικό έγκλημα
Α. 3. Έννομο Αγαθό/Συμφέρον
Α. 4. Η Ποινή
Β. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΠΚ. ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΚΑΤΑΒΟΛΕΣ, ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΑΡΧΕΣ, ΝΟΜΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ, ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
Β. 1. Ιστορική αναδρομή στο κυπριακό νομικό σύστημα. Η σημασία του κοινοδικαίου
Β. 2. Αρχές του κυπριακού ποινικού δικαίου
Β. 3. Τοπικά όρια ισχύος του κυπριακού ποινικού δικαίου
Β. 4. Η διεθνοποίηση του ποινικού δικαίου και τα προβλήματά της
Γ. Η ΠΡΑΞΗ ΚΑΙ Η ΣΥΝΑΦΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΔΡΑΣΤΗ
Γ. 1. Η έννοια της πράξης και οι σχετικές θεωρίες
Γ. 2. Ο ορισμός της πράξης ως εξωτερίκευσης της προσωπικότητας και οι συνέπειές του
Γ. 3. Η υπόσταση του εγκλήματος
Γ. 4. Η ικανότητα καταλογισμού
Γ. 5. Πράξη "ελεύθερη στην αιτία της"
Γ. 6. Το κανονιστικό δίλημμα μεταξύ αιτιοκρατίας και ελευθερίας επιλογής του δράστη
Δ. ΕΙΔΗ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ
Δ. 1. Κακουργήματα και Πλημμελήματα
Δ. 2. Κοινά και Ιδιαίτερα Εγκλήματα
Δ. 3. Τυπικά και Ουσιαστικά Εγκλήματα
Δ. 4. Εγκλήματα βλάβης και διακινδύνευσης
Δ. 5. Διαρκή και Στιγμιαία Εγκλήματα
Δ. 6. Απλά και Σύνθετα Εγκλήματα
Δ. 7. Απλότροπα και Πολύτροπα Εγκλήματα
Δ. 8. Βασικά Εγκλήματα, Παραλλαγές τους και Ιδιώνυμα Εγκλήματα
Δ. 9. Εγκλήματα ενέργειας και εγκλήματα παράλειψης
Ε. Ο ΑΙΤΙΩΔΗΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Ο ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ
E. 1. Αιτιώδης συνάφεια. Ορισμός
Ε. 2. Οι θεωρίες περί αιτιώδους συναφείας
Ε. 3. Ο αντικειμενικός καταλογισμός
Ε. 4. Η θεσμολειτουργική τομή
Ε. 5. Κοινά γνωρίσματα των περί αντικειμενικού καταλογισμού θεωριών
ΣΤ. Η ΥΠΑΙΤΙΟΤΗΤΑ (Ι). Ο ΔΟΛΟΣ
ΣΤ. 1. Ενοχή και υπαιτιότητα
ΣΤ. 2. Δόλος. Η έννοια και στοιχεία της
ΣΤ. 3. Είδη δόλου
ΣΤ. 4. Νομικός χειρισμός των διαφόρων ειδών δόλου. Οι "υπερχειλείς" υποκειμενικές υποστάσεις
ΣΤ. 5. Ειδικά θέματα δόλου
Ζ. Η ΥΠΑΙΤΙΟΤΗΤΑ (ΙΙ). ΑΜΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ
Ζ. 1. Αμέλεια. Η έννοια και τα στοιχεία της
Ζ. 2. Εξωτερική αμέλεια
Ζ. 3. Εσωτερική αμέλεια. Η διαθετικότητα της έννοιας
Ζ. 4. Κοινοδικαιικές διακρίσεις στην αμέλεια
Ζ. 5. Η αδιαφορία ('recklessness')
Η. ΑΥΣΤΗΡΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΕΣ ΜΟΡΦΕΣ
Η. 1. Η αυστηρή ευθύνη ('strict liability')
Η. 2. Κριτήρια ανίχνευσης της αυστηρής ευθύνης
Η. 3. Υπερασπίσεις στην αυστηρή ευθύνη
Η. 4. Η καθ' υποκατάσταση ευθύνη ('vicarious liability')
Η. 5. Ειδικά θέματα στην υποκατάστατη ευθύνη
Η. 6. Ποινική ευθύνη νομικών προσώπων
Θ. ΤΟ ΑΔΙΚΟ ΚΑΙ ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΑΡΣΗΣ ΤΟΥ (ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ Ι)
Θ. 1. Δικαιολόγηση και άρση της ενοχής
Θ. 2. Το άδικο και τα είδη του
Θ. 3. Διακρίσεις των λόγων άρσης του αδίκου
Θ. 4. Υπάρχει ενιαίος λόγος νομιμοποίησης της δικαιολόγησης;
Θ. 5. Τα υποκειμενικά στοιχεία της δικαιολόγησης
Θ. 6. Η αυτοάμυνα
Θ. 7. Η κατάσταση ανάγκης
Θ. 8. Η σύγκρουση καθηκόντων
Θ. 9. Η προσταγή
Θ. 10. Η συναίνεση του παθόντος
Θ. 11. Η κοινωνική προσφορότητα τα πράξης
Θ. 12. Η επιτρεπτή άμβλωση
Θ. 13. Ο "σωφρονισμός" ανηλίκων
Θ. 14. Λοιποί λόγοι άρσης του αδίκου
Ι. ΛΟΓΟΙ ΑΡΣΗΣ ΤΟΥ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΥ (ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ ΙΙ)
Ι. 1. Ενοχή και συνείδηση του αδίκου
Ι. 2. Η πραγματική πλάνη
Ι. 3. Η νομική πλάνη
Ι. 4. Η ανθρώπινη δυνατότητα για συμμόρφωση
ΙΑ. ΤΟ ΤΙΜΩΡΗΤΟ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ, ΟΙ ΠΟΙΝΕΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥΣ
ΙΑ. 1. Το τιμωρητό της πράξης και τα κωλύματά του
ΙΑ. 2. Οι ποινές του κυπριακού ποινικού συστήματος. Οι πρόνοιες του ΠΚ
ΙΑ. 3. Οι ποινές του κυπριακού ποινικού συστήματος. Ειδικές πρόνοιες
ΙΑ. 4. Η επιμέτρηση της ποινής ('sentencing') και οι κανόνες της