Η ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

Παρουσίαση

Σκοπός του βιβλίου αυτού είναι να αναδείξει την αλληλουχία και τη συναρμογή των θεματικών της ανθεκτικότητας του Συντάγματος και της συνταγματικής αλλαγής υπό το πρίσμα της οικονομικής κρίσης, Η ανθεκτικότητα του Συντάγματος προϋποθέτει την ικανότητα του να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες, αξιοποιώντας μηχανισμούς τυπικής και άτυπης συνταγματικής μεταβολής. Αντίστοιχα, η απάντηση στα ερωτήματα ποιος, πότε, πώς και γιατί αλλάζει το Σύνταγμα εμπλουτίζεται από τη διερεύνηση της ανθεκτικότητάς του υπό συνθήκες κρίσης.
Πώς ορίζεται η ανθεκτικότητα του Συντάγματος και πώς μπορεί να αξιοποιηθεί από τη συνταγματική επιστήμη;
Πώς αντέδρασαν τα Συντάγματα απέναντι στην οικονομική κρίση και πού οφείλονται οι διακριτοί δρόμοι που ακολούθησαν στις πληττόμενες χώρες;
Πώς αλλάζουν τα Συντάγματα και πώς αναλύονται τα διαφορετικά μοντέλα-ιδεότυποι συνταγματικής αλλαγής;
Αποτελεί η παραδοσιακή διάκριση μεταξύ αυστηρών και ήπιων Συνταγμάτων επαρκή και κατάλληλη αφετηρία για την κατανόηση της συνταγματικής αλλαγής ή είναι αναγκαία η επεξεργασία διαφορετικών μορφών συνταγματικής δυσκαμψίας;
Πόσο χρήσιμες είναι οι εμπειρικές μέθοδοι έρευνας και οι μετρήσεις για την κατανόηση της συνταγματικής αλλαγής;
Πώς επηρεάζουν οι πολιτισμικοί παράγοντες τη συνταγματική αλλαγή; Πώς μπορεί να αποφευχθεί να απωλέσουν την κανονιστική τους δύναμη οι πιο ευάλωτες υπό συνθήκες οικονομικής κρίσης ρυθμίσεις του συνταγματικού κειμένου, δηλαδή τα κοινωνικά δικαιώματα;
Αποτελεί η ανθεκτικότητα του Συντάγματος ένα νέο κριτήριο για την αξιολόγηση και τον σχεδιασμό του; (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Ι. Αντοχή ή ανθεκτικότητα του Συντάγματος;
ΙΙ. Παίκτες και ιδεότυποι συνταγματικής αλλαγής
ΙΙΙ. Οικονομική κρίση και ανθεκτικότητα του Συντάγματος
IV. Αναλύοντας τη σχέση ανθεκτικότητας και συνταγματικής αλλαγής
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ, ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Θεσμικοί παίκτες και αναθεωρητικές ρήτρες
Ι. Αναπροσδιορίζοντας τον κυρίαρχο στο συνταγματικό κράτος
II. Θεσμικοί πρωταγωνιστές και κατάτμηση της ισχύος
1. Ο ρόλος του δικαστή στη συνταγματική αλλαγή
2. Η υποχώρηση του αναθεωρητικού μονοπωλίου της πολιτικής τάξης
3. Ο λαός ως τελικός αποφασίζων
III. Οι απρόβλεπτες επιπτώσεις των αναθεωρητικών ρητρών
IV. Η αποδυνάμωση του κυρίαρχου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΙΔΕΟΤΥΠΟΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ
Τι καθορίζει
Ι. Αυστηρότητα του Συντάγματος ή μορφές συνταγματικής δυσκαμψίας;
1. Η ατελέσφορη διάκριση αυστηρών και ήπιων Συνταγμάτων
2. Θεσμικές και πραγματικές μορφές συνταγματικής δυσκαμψίας
II. Μηχανισμοί και ιδεότυποι συνταγματικής αλλαγής
1. Μηχανισμοί τυπικής και άτυπης συνταγματικής αλλαγής
2. Ιδεότυποι συνταγματικής αλλαγής
III. Τι καθορίζει τη μεταβλητότητα του Συντάγματος;
1. Πολιτισμικές και εμπειρικές προσεγγίσεις
2. Η αμφίσημη έννοια της αναθεωρητικής κουλτούρας
IV. Συνταγματική κουλτούρα και (ανα)σχεδιασμός της αναθεωρητικής διαδικασίας
7. Εμπειρικός συνταγματισμός και συνταγματική κουλτούρα
2. Ο σχεδιασμός της αναθεωρητικής ρήτρας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Πώς αντέδρασαν τα Συντάγματα στην κρίση;
Ι. Η οικονομική κρίση ως καταστροφή: Ορίζοντας τη συνταγματική ανθεκτικότητα
1. Προϋποθέσεις επανατακτικότητας του Συντάγματος
2. Μηχανισμοί συνταγματικής προσαρμογής
3. Ανθεκτικότητα και συνταγματικός σχεδιασμός
II. Επέδειξαν τα Συντάγματα ανθεκτικότητα απέναντι στην οικονομική κρίση;
1. Τυπολογία των συνταγματικών αντιδράσεων και ανθεκτικότητα
2. Προσαρμοστικότητα, υποταγή και κατάρρευση ως διαβαθμίσεις της συνταγματικής ανθεκτικότητας
3. Μεταβλητές της συνταγματικής ανθεκτικότητας
4. Συνταγματική ανθεκτικότητα και θεμελιώδη δικαιώματα
III. Η ανθεκτικότητα ως διαδικασία συνταγματικής μεταβολής
1. Ανθεκτικότητα, αντοχή και κατάσταση ανάγκης
2. Ομοιόσταση και άτυπη μεταβολή
IV. Το πολυμήχανο Σύνταγμα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ, ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
Η αμφιθυμία του δικαστή
Ι. Δημοσιονομική κρίση και κοινωνικά δικαιώματα: Αναζητώντας νέα ερμηνευτικά εργαλεία
Η ανανοηματοδότηση των κοινωνικών δικαιωμάτων υπό το πρίσμα της αρχής της αναλογικότητας
1. Αρχή της αναλογικότητας: Μια μέθοδος ελέγχου περιττή στο πεδίο των κοινωνικών δικαιωμάτων;
2. Η αναλογικότητα ως στάθμιση και η κανονιστικότητα των κοινωνικών δικαιωμάτων
III. Μεταμορφώσεις της αρχής της αναλογικότητας και κοινωνικά δικαιώματα
1. Η αναλογικότητα ως ενδυνάμωση ή ως δέσμευση του δικαστή;
2. Προς μια δικανικής υφής σκέψη του νομοθέτη;
IV. Η αρχή της αναλογικότητας στην ΣτΕ (Ολ.) 668/2012
1. Έλεγχος της αναγκαιότητας ή δικαστικός αυτοπεριορισμός;
2. Κριτήρια του δικαστή για την κατάφαση της αναγκαιότητας
V. Η αναλογικότητα ως διαμεσολάβηση στον διάλογο δικαστή - νομοθέτη
ΕΠΙΜΕΤΡΟ: ΤΟ ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΗΣ 5ης ΙΟΥΛΙΟΥ ΩΣ ΕΠΙΣΤΕΓΑΣΜΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Ι. Εθνικό θέμα με δημοσιονομικό χαρακτήρα;
II. Το αμφίσημο ερώτημα
III. Ο χρόνος (μη) διαβούλευσης
IV. Η στρέβλωση του θεσμού
V. Το αίτημα νέων εγγυήσεων