ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ ΥΠΕΡΧΡΕΩΜΕΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

Παρουσίαση

Ο Ν. 3869/2010 για τη ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων άρχισε να ισχύει από τις 3-8-2010. Δημοσιεύθηκε σε μία εποχή που ακόμη δεν ήταν σε οξεία φάση η οικονομική κρίση όπως τη βιώνει σήμερα η χώρα μας. Έκτοτε υπέστη τροποποιήσεις που περισσότερο συνδέονται με υπάρχουσες από την αρχή νομοτεχνικές ατέλειες παρά με επελθούσες μεταβολές στην κοινωνικο-οικονομική ζωή που θα δικαιολογούσαν οποιαδήποτε τροποποίηση του νόμου. Τέτοιες τροποποιήσεις επήλθαν με το Ν. 4336/2015 και Ν. 4346/2015.
Από την εφαρμογή στην πράξη του άνω νόμου καταδείχθηκε ότι τα περισσότερα και πλέον δυσχερή ζητήματα αφορούν την ερμηνεία του αρθ. 9 παρ.1 και 2 του νόμου περί των προϋποθέσεων για την προστασία της κύριας κατοικίας έναντι πιστωτών, ιδίως τραπεζών, από τις οποίες οι οφειλέτες είχαν, ενίοτε, λάβει υψηλά στεγαστικά δάνεια δυσανάλογα με τις πραγματικές οικονομικές δυνατότητες για την αποπληρωμή τους. Μάλιστα οι παραπάνω διατάξεις είναι αυτές οι οποίες υπέστησαν ουσιώδεις τροποποιήσεις με τους πρόσφατους νόμους 4336/2015 και 4346/2015, η εφαρμογή των οποίων εξαρτάται περαιτέρω από την έκδοση των προβλεπομένων αποφάσεων από την Τράπεζα της Ελλάδος και του Υπουργού Οικονομίας που ήδη εκδόθηκαν.
Ωστόσο η πράξη κατέδειξε ότι ένα από τα αρνητικά σημεία του Ν.3869/2010 είναι ο προσδιορισμός δικασίμου για την εκδίκαση της κύριας αιτήσεως σε μακρινό χρόνο, ο οποίος σε ορισμένα Ειρηνοδικεία υπερβαίνει και την οκταετία! Είναι αμφίβολο κατά πόσο οι τελευταίες τροποποιήσεις του νόμου θα επιτύχουν όπως πιστεύεται επιτάχυνση της διαδικασίας για την οριστική εκδίκαση της υποθέσεως.
Οι πρόσφατες τροποποιήσεις καθιστούν αναγκαία την παρούσα έκδοση για την ενημέρωση των ενδιαφερομένων αναγνωστών, κυρίως δικηγόρων και δικαστών, αλλά και για την επικαιροποίηση των παλαιών διατηρουμένων διατάξεων κυρίως σε επίπεδο νομολογίας.
Με την ελπίδα ότι και η προκείμενη έκδοση θέλει αποβεί χρήσιμη στους ενδιαφερόμενους αναγνώστες επιθυμώ και από της θέσεως αυτής να ευχαριστήσω σημαντικό αριθμό Ειρηνοδικών που επωμίσθηκαν όπως και όλοι οι λοιποί το υπηρεσιακό βάρος της εφαρμογής του νόμου και εξ αυτών τον κ. Γρηγόριο Κομπολίτη με τον οποίο είχα γόνιμο επιστημονικό διάλογο επί δυσχερών ζητημάτων που ανακύπτουν κατά την εφαρμογή του νόμου. Προσθέτως ευχαριστίες οφείλω για τον ίδιο λόγο στο φίλο δικηγόρο Δ.Ν. κ. Δημ. Σπυράκο. Ευχαριστίες οφείλω επίσης στους προϊσταμένους της Διοικήσεως, αλλά και της Γραμματείας των Ειρηνοδικείων Αθηνών, Θεσ/νίκης και Πειραιώς για τη δυνατότητα που μου προσέφεραν να έχω πρόσβαση στη νομολογία των οικείων δικαστηρίων επί του Ν.3869/2010. Ιδιαίτερες ευχαριστίες αρμόζουν επίσης και στις Εκδόσεις Σάκκουλα (Αθήνα-Θεσσαλονίκη) για την αγαστή συνεργασία προς υλοποίηση της προκείμενης 4ης εκδόσεως.
Αθήνα, Μάρτιος 2016, Αθαν. Γ. Κρητικός (Από τον πρόλογο στην τέταρτη έκδοση)

Περιεχόμενα

Πρόλογοι Α', Β', Γ', Δ' Εκδόσεων
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ Ν. 3869/2010
Ι. Γενικά
II. Καταναλωτικές πιστώσεις και υπερχρέωση
III. Συνέπειες της υπερχρεώσεως
IV. Η συνταγματικότητα των ρυθμίσεων του νέου νόμου
V. Ρύθμιση των χρεών και απαλλαγή από αυτά ως υποκειμενικό δικαίωμα του υπέρχρεου οφειλέτη
VI. Αναγκαστικός χαρακτήρας των διατάξεων του νόμου
VII. Υποκειμενική εμβέλεια της διαδικασίας του νόμου
VIII. Διαδοχικά στάδια της διαδικασίας
IX. Το θέμα της συλλογικότητας της διαδικασίας του Ν. 3869/2010
Χ. Συνοπτική παράθεση του μηχανισμού ρυθμίσεως των χρεών και απαλλαγής από αυτά
XI. Επί της εφαρμογής κατά τον παρόντα νόμο διατάξεων του ΚΠολΔ
XII. Ο θάνατος του οφειλέτη και η επίδρασή του στη διαδικασία
XIII. Σχέση του Ν. 3869/2010 με τον Πτωχευτικό Κώδικα (Ν. 3588/2007)
XIV. Κέντρα υποστηρίξεως υπερχρεωμένων νοικοκυριών
XV. Συγκριτική επισκόπηση
Η.Π.Α.
Μεγάλη Βρετανία και Γαλλία
Σκανδιναβία και Κάτω Χώρες
Αυστρία
Ελβετία
Τσεχία
Γερμανία
XVI. Πρόγραμμα διευκόλυνσης για ενήμερους δανειολήπτες
-Ν. 3869/2010:
Άρθρο 1. Εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων
Ι. Υπαγόμενα και μη υπαγόμενα στη ρύθμιση του νόμου πρόσωπα
II. Η περιέλευση του οφειλέτη σε μόνιμη και γενική αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών
III. Μόνιμη και γενική αδυναμία πληρωμής μη οφειλόμενη σε δόλο του οφειλέτη
IV. Εμβέλεια καθ' υποκείμενα του περί δόλου του οφειλέτη ισχυρισμού πιστωτή
V. Υπαγόμενα χρέη και πιστωτές
VI. Εξαιρούμενα από τη ρύθμιση του νόμου χρέη και εξαιρούμενοι πιστωτές
VII. Τύχη μη περιληφθείσης στην αίτηση του οφειλέτη απαιτήσεως [εδάφιο τελ. της παρ. 1 του άρθ. 1 του νόμου]
VIII. Άπαξ μόνο απαλλαγή από τα χρέη
Άρθρο 2. Διαδικασία προδικαστικού συμβιβασμού
Ι. Κατάργηση του υποχρεωτικού σταδίου του εξωδικαστικού συμβιβασμού
II. Παράδοση από τους πιστωτές στον οφειλέτη καταστάσεως των προς αυτούς οφειλών του
III. Περιεχόμενο της καταστάσεως - Προθεσμία - Κύρωση κατά του πιστωτικού ιδρύματος
IV. Υποχρέωση διορισμού αντικλήτου επί εκχωρήσεως απαιτήσεως
Άρθρο 3. Αρμόδιο δικαστήριο - Διαδικασία
Ι. Πεδίο εφαρμογής της διατάξεως
II. Υλική και τοπική αρμοδιότητα
III. Εφαρμοστέα διαδικασία
IV. Κύρια και πρόσθετη παρέμβαση
V. Προσεπίκληση
Άρθρο 4. Κατάθεση αίτησης και εγγράφων
Ι. Εισαγωγικά - Σκοπός της ρυθμίσεως. Αίτηση του οφειλέτη και περιεχόμενο αυτής [παρ. 1 άρθ. 4]
II. Πληρότητα της αιτήσεως - Γενικά
1. Κατάσταση της περιουσίας του οφειλέτη και της συζύγου του και των πάσης φύσεως εισοδημάτων του ιδίου και της συζύγου του
2. Κατάσταση των πιστωτών και των απαιτήσεών τους [εδάφιο β']
3. Μη αναφορά στην αίτηση του οφειλέτη απαιτήσεως πιστωτή [άρθ. 1 παρ. 1 εδάφιο τελ.]
4. Αμφισβητούμενες απαιτήσεις
5. Τυχόν μεταβιβάσεις εμπραγμάτων δικαιωμάτων του οφειλέτη επί ακινήτων του, στις οποίες αυτός προέβη την τελευταία τριετία πριν από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης [παρ. 1 στοιχείο γ' άρθ. 4 του νόμου]
6. Τυχόν αίτημα του οφειλέτη για διαγραφή των χρεών του κατά τα οριζόμενα στο άρθ. 5 του παρόντος νόμου ή σχέδιο για τη διευθέτηση των οφειλών του [στοιχείο δ' παρ. 1 του άρθ. 4 του νόμου]
7. Ρήτρες αναπροσαρμογής και αναβιώσεις του χρέους
III. Συνυποβαλλόμενα με την αίτηση έγγραφα ή έγγραφα τα οποία πρέπει να συνοδεύουν την αίτηση του οφειλέτη [παρ. 2 του άρθ. 4 του νόμου]
IV. Τυπικός έλεγχος της αιτήσεως και των εγγράφων από την γραμματεία του αρμοδίου δικαστηρίου αμέσως με την παραλαβή και πρωτοκόλληση [παρ. 3 και 4 άρθ. 4 του νόμου]
V. Η περαιτέρω διαδικασία μετά την παραλαβή της αιτήσεως ανάλογα με το αν το αποτέλεσμα του ελέγχου είναι αρνητικό ή θετικό. Πότε θεωρείται ότι ολοκληρώθηκε η κατάθεση της αιτήσεως του οφειλέτη
VI. Συγκριτικό Δίκαιο
VII. Προσδιορισμός δικασίμου [άρθ. 4 παρ. 5]
VIII. Επίδοση της αιτήσεως στους πιστωτές και τους τυχόν εγγυητές [παρ. 5 άρθ. 4]
IX. Έκδοση προσωρινής διαταγής κατ' άρθ. 781 ΚΠολΔ
Χ. Εκ του νόμου υποχρεώσεις του οφειλέτη μετά την ολοκλήρωση της καταθέσεως της αιτήσεως [...]