ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ I

Παρουσίαση

«Δύο αντίπαλες ρήσεις για το κράτος δικαίου»:
«Επιμένω μόνον πάνω σε ένα προφανές σημείο, το οποίο μερικοί σύγχρονοι μαρξιστές έχουν παραβλέψει, ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ της αυθαίρετης εξουσίας και του κράτους δικαίου. Οφείλουμε βέβαια να αποκαλύπτουμε τις απάτες και τις αδικίες που μπορεί να κρύβονται πίσω από το δίκιο αυτού του είδους. Αλλά το κράτος δικαίου από μόνο του, η επιβολή αποτελεσματικών απαγορεύσεων στην εξουσία και η υπεράσπιση των πολιτών από όλες τις ενοχλητικές και αυτόκλητες παρεμβάσεις της εξουσίας, μου φαίνονται ως ανεκτίμητης αξίας ανθρώπινο αγαθό. Το να απορρίπτεις ή να υποτιμάς αυτό το αγαθό αποτελεί, σε αυτόν τον επικίνδυνο αιώνα, τη στιγμή που οι πηγές δύναμης και οι απαιτήσεις της εξουσίας συνεχώς διευρύνονται, ένα απελπιστικό σφάλμα διανοητικής αφαίρεσης» (E.P. Thompson, Whigs and Hunters: The Origin of the Black Act, Pantheon Books, New York, 1975, σελ.266)
«Αν δεν είμαστε έτοιμοι να υποκύψουμε στο χοουμπσιανό πεσιμισμό "σε αυτόν τον επικίνδυνο αιώνα", δεν μπορώ να καταλάβω πώς ένας μαρξιστής μπορεί να χαρακτηρίσει το κράτος δικαίου "ανεκτίμητης αξίας αγαθό"! Το κράτος δικαίου περιορίζει αναμφίβολα την εξουσία, αλλά παράλληλα το ίδιο εμποδίζει την αγαθοεργό άσκησή της. Εγκαθιδρύει την τυπική ισότητα -μία όχι ευκαταφρόνητη αρετή- αλλά προάγει την ουσιαστική ανισότητα δημιουργώντας τέτοια συνείδηση, που διαχωρίζει ριζικά το δίκαιο από την πολιτική, τα μέσα από τους σκοπούς, τη διαδικασία από τα αποτελέσματα. Προάγοντας τη διαδικαστική δικαιοσύνη εξοπλίζει τον πονηρό, τον υπολογιστή και τον πλούσιο με μέσα, που τους επιτρέπουν να χειραγωγούν τις (δικαιικές) μορφές προς όφελός τους. Επικυρώνει και νομιμοποιεί μια ανταγωνιστική ατομικιστική αντίληψη των δικαιωμάτων του ανθρώπου... Ίσως είναι αλήθεια ότι ο περιορισμός της εξουσίας είναι ό,τι περίπου μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα εκπληρώσουμε σε αυτόν τον κόσμο. Αλλά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ποτέ ότι μια "νομική συνείδηση" που αποκλείει την προσανατολισμένη στο αποτέλεσμα νομολογία, επειδή τη θεωρεί αντίθετη προς το κράτος δικαίου, αποθαρρύνει, αναπόφευκτα, την επιδίωξη της ουσιαστικής δικαιοσύνης» (Morton J. Horwitz, The Rule of Law: An Unqualified Human Good?, The Yale Law Journal, Book Reviews, v.86(1977).566). (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ: Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΙΔΕΑΣ
1. ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ, ΜΙΑ ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΚΑΙ ΠΟΛΥΣΗΜΑΝΤΗ ΕΝΝΟΙΑ
2. ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΡΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ
3. ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΑΡΕΚΒΑΣΗ
4. ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ-ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ
5. Η ΤΥΠΙΚΗ ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ
6. ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΥΠΙΚΗ ΣΤΗΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ
7. Η ΣΧΕΣΗ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ Ή ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ
8. ΟΙ ΑΒΕΒΑΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
9. ΟΙ ΔΙΚΑΙΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΙΣΧΥΟΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑ
ΕΠΙΛΟΓΟΣ: ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ ΩΣ ΑΞΙΑ ΚΑΙ ΩΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ