ΑΡΧΕΤΥΠΑ

Παρουσίαση

Η σχέση μου με τις καλύβες και τα μαντριά έχει να κάνει με μνήμες από τις παιδικές μου διακοπές και περιπλανήσεις. Η τσίγκινη καλύβα στο κέντρο του μικρού κτήματος του παππού μου στη Βόρεια Εύβοια ξεχώριζε με την απλότητά της, τον σκελετό από πελεκημένα ξύλα, και τους οξειδωμένους τσίγκους. Ήταν φορτισμένη με ένα σωρό ιστορίες από την κατοχή, τον εμφύλιο, τους σεισμούς και το μάζεμα της σοδειάς. Την επισκεπτόμασταν τα καλοκαίρια με τον πατέρα μου, νωρίς το πρωί και χαιρόμασταν που εξακολουθούσε ακόμη να μας προστατεύει από τις δυνάμεις της φύσης, μαζί με τους περαστικούς, τους κυνηγούς, τους αγροφύλακες ακόμα και τα ζώα. Αποτελούσε ένα τοπόσημο για την περιοχή, που ξεχώριζε από μακριά, καθώς φτάναμε με το λεωφορείο στο χωριό για διακοπές. Ώσπου στις αρχές της δεκαετίας του '60 "κάποιος" χρειάστηκε τους τσίγκους και την διέλυσε. Κατά ένα περίεργο τρόπο το γεγονός αυτό συντάραξε όλη την οικογένεια. Η καλύβα του παππού, για μας τους κατοίκους της Αθήνας, απέκτησε ξαφνικά μια άλλη διάσταση.
Φαίνεται ότι η εμπειρία αυτή έπαιξε τον ρόλο της την ημέρα των Χριστουγέννων του 2004. Στα πλαίσια της χρόνιας μανίας μου να χάνομαι στα "βουνά και τα όρη", οδηγώντας σε μέρη απρόσιτα και να φωτογραφίζω, βρέθηκα μπροστά σε μία ανάλογη καλύβα κάπου στα Άγραφα. Η στιγμιαία αυτή συγκίνηση ήταν μια αφορμή για ότι ακολούθησε. Γρήγορα ένοιωσα ότι κάτι τελείως διαφορετικό παιζόταν μέσα μου, κάτι παράξενο, νέο και ελπιδοφόρο για το μέλλον, με αναφορές στο παρελθόν. Ιδιαίτερα σε μια εποχή όπου είχε πλέον διαφανεί ο κορεσμός, η αδιαφορία και το αδιέξοδο της αρχιτεκτονικής μας δράσης στην ελληνική πραγματικότητα. Έτσι συνέχισα να καταγράφω αυτά τα ξεχασμένα δείγματα μιας ανεξερεύνητης, ανώνυμης και αληθινής αρχιτεκτονικής. Από την απλή και επίμονη καταγραφή, πέρασα στην διαπίστωση σχέσεων με έργα σύγχρονης τέχνης και αρχιτεκτονικής που οδήγησε τελικά στη επιβεβαίωση του όρου "αρχέτυπα". Ενώ γύρω μας όλα αλλάζουν, τα αρχέτυπα παραμένουν αναλλοίωτα μέσα στον χρόνο, ως προς τα υλικά, τον τρόπο κατασκευής και την φόρμα, για να εξυπηρετούν άμεσες ανάγκες, κάτι που σήμερα σε μια εποχή απληστίας φαίνεται να είναι το νέο ζητούμενο. Η πραγματικότητα που διαμορφώνεται στα πλαίσια της κορύφωσης της οικονομικής κρίσης, αποτελεί το κατάλληλο πλαίσιο για την ενίσχυση των εκτιμήσεών μου, που παρατίθενται στο τέλος του βιβλίου. Των σκέψεων που αφορούν την ανάγκη σύνθεσης των αρχών των αρχετύπων με τις κατακτήσεις της νέας τεχνολογίας. Των σκέψεων που αποτελούν την συνέχεια μιας διαίσθησης που εν μέσω της έντασης για τον σχεδιασμό αρχιτεκτονικών μελετών, κυριαρχούσε βασανιστικά εντός μου εδώ και μια δεκαετία. [...] (Από το σημείωμα του συγγραφέα)

Περιεχόμενα

Πρόλογος Κώστα Τσόκλη
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
1. Εισαγωγή
2. Ανάδυση προσωπικών βιωμάτων
Η έμφυτη γεωμετρία
Οι ερευνητές
Οι νεώτεροι Έλληνες φωτογράφοι
3. Η αρχιτεκτονική διάσταση
Η έννοια της προϊστορικότητας
Αναζητώντας τους ευαισθητοποιημένους
Ο ελληνικός χώρος
Στον διεθνή χώρο
4. Σύγχρονη τέχνη: μνήμες και αναφορές
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Τα αρχέτυπα
Τα τσίγκινα
Τα ξύλινα
Τα πέτρινα
Τα πλεκτά
Τα σύμμεικτα
Τα εσωτερικά
Ένταξη στο τοπίο
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Σκέψεις για το μέλλον
Σημειώσεις
Βιβλιογραφικές πηγές
Πηγές εικόνων