Ο ΜΑΡΞ ΤΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ

Παρουσίαση

Ανατρέχοντας στο σύνολο του μαρξικού έργου, η παρούσα μελέτη επιχειρεί να αναδείξει την ύπαρξη μιας κεντρικής προβληματικής που διαπερνά τόσο τις πρώιμες όσο και τιςώριμες στιγμές της σκέψης του Μαρξ. Πρόκειται για την κριτική της βιοπολιτικής λειτουργίας του κεφαλαίου, προβληματική η οποία αναφέρεται στην κοινωνική λειτουργία του κεφαλαίου ως ενός πλέγματος σχέσεων εξουσίας και εκμετάλλευσης που συγκροτούνται ιστορικά και προσιδιάζουν ως τέτοιες αποκλειστικά στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Διαμέσου μιας διαδικασίας που λαμβάνει χώρα τόσο στα «άδυτα της παραγωγής» όσο και εκτός της άμεσης παραγωγικής διαδικασίας, οι σχέσεις αυτές εγγράφονται στην ίδια την ύπαρξη του παραγωγικού υποκειμένου, σταθεροποιώντας την ταξική κυριαρχία στις νεώτερες κοινωνίες.
Κάνοντας την εμφάνισή τη ήδη στα 1843, η εν λόγω προβληματική βρίσκει την πλήρη της ανάπτυξη στο ώριμο μαρξικό έργο και ειδικότερα στο πλαίσιο της κριτικής των μορφών της καπιταλιστικής συνεργασίας, όπου καταδεικνύονται οι τεχνικές για την υπαγωγή και πειθάρχηση των παραγωγικών υποκειμένων στον καπιταλιστικό (ανα)παραγωγικό κανόνα και αναλύεται ο ιστορικόδ ρόλος της κρατικής εξουσίας στην εμπέδωση του κανόνα αυτού. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
Μέρος 1ο: Τα πρώιμα έργα
Κεφ.1ο: Από τον Χέγκελ στο Εβραϊκό ζήτημα
Η Κριτική της εγελιανής φιλοσοφίας του δικαίου και του κράτους
Για τον ιδεαλισμό ως μεθοδολογική νομιμοποίηση της πολιτικής ανελευθερίας
"Υπαγωγή" και "εξάρτηση" της κοινωνίας από το κράτος: Η μαρξική κριτική στη μοναρχική εξουσία
Η νομοθετική εξουσία και η αστική αντιπροσώπευση
Για την κριτική της ατομικής ιδιοκτησίας και του αστικού δικαίου
Η Εισαγωγή του 1844
"Η θρησκεία είναι το όπιο του λαού": Ο ριζοσπαστικός χαρακτήρας της κριτικής και η "κατηγορική επιταγή" της ανατροπής των σχέσεων εξουσίας
Η πολιτική χειραφέτηση των αστών και το προλεταριάτο
Για το εβραϊκό ζήτημα
Η μαρξική κριτική της θρησκείας και η ιστορικότητα των κοινωνικών μορφών συνείδησης
Από τον ιδεαλισμό της θρησκείας στον ιδεαλισμό του κράτους: Η διαμεσολαβημένη ελευθερία του ατόμου και η αναγνώριση του εαυτού δια του κράτους
Για τη "σοφιστική" διαλεκτική αστού και πολίτη: Η αποτύπωσή της στα "Δικαιώματα του ανθρώπου"
Πρακτικές όψεις της χειραφέτησης: Η κριτική των χρηματικών και νομικών σχέσεων
Για την πολιτική κυριαρχία της αστικής τάξης: Συνόψιση του Εβραϊκού ζητήματος στην Αγία Οικογένεια
Σύνοψη
Κεφ.2ο: Η μαρξική κριτική της πολιτικής οικονομίας στα 1844
Η πρώτη μορφή της μαρξικής κριτικής της πολιτικής οικονομίας: Το χειρόγραφο για τον Τζέιμς Μιλ
Η αστική πολιτική οικονομία ως απολογητική των καπιταλιστικών σχέσεων
Χρηματοπιστωτική σχέση και κρατικός νομικός καταναγκασμός
Για μια πρώιμη μαρξική εκδοχή της κριτικής της μισθωτής εργασίας και της βιοπολιτικής λειτουργίας του κεφαλαίου
Τα Οικονομικά και φιλοσοφικά χειρόγραφα του 1844
Λίγα λόγια για την ιστορία των Οικονομικών και φιλοσοφικών χειρογράφων
Ο Χέγκελ και η αστική πολιτική οικονομία
Οι θεμελιώδεις όροι της πολιτικής κυριαρχίας του κεφαλαίου: Χρηματική μορφή, αστικό δίκαιο και βία
Η επίδραση της σχέσης κεφαλαίου-εργασίας στους όρους ζωής του παραγωγικού υποκειμένου
Τόποι της χειραφέτησης στον χρόνο του καπιταλισμού
Σύνοψη
Κεφ.3ο: Η Αγία Οικογένεια
Εισαγωγικά
Για την κριτική στον ιδεαλισμό και την αυθεντία
Ο Προυντόν και η κριτική της πολιτικής οικονομίας
Ιστορία και χειραφέτηση
Σύνοψη
Μέρος 2ο: Τα κείμενα της μετάβασης
Κεφ.4ο: Από τις Θέσεις για τον Φώυερμπαχ στη Γερμανική ιδεολογία
Οι Θέσεις για τον Φώυερμπαχ
Η γερμανική ιδεολογία
Εισαγωγικά
Ιστορία, ιστοριογραφία και ιδεολογία
Η υλιστική αντίληψη της ιστορίας
Πολιτική και νομική μορφή της εξουσίας και το κράτος
Κομμουνισμός και χειραφέτηση
Σύνοψη
Κεφ.5ο: Από την Αθλιότητα της φιλοσοφίας στην Ένωση των Γερμανών Εργατών στις Βρυξέλλες
Εισαγωγικά
Για την κριτική στην "προυντονική διαλεκτική"
Κριτική της πολιτικής οικονομίας
Το προλεταριάτο και οι εργατικές ενώσεις
Σύνοψη
Μέρος τρίτο: Τα ώριμα οικονομικά έργα
Κεφ.6ο: Από τα Grundrisse στην Κριτική της πολιτικής οικονομίας του 1859
Εισαγωγικά
Το αντικείμενο της κριτικής της πολιτικής οικονομίας
Η μέθοδος της κριτικής της πολιτικής οικονομίας
Αξία, χρόνος και η εμπέδωση των εμπράγματων σχέσεων εξάρτησης
Η ανταλλαγή ή ο χρόνος της ισότητας και της ελευθερίας
Η σχέση κεφαλαίου-εργασίας στην παραγωγική διαδικασία
Η κριτική της καπιταλιστικής συνεργασίας στα Grundrisse
Το αυτόματο σύστημα των μηχανών και η υπαγωγή της εργασίας στο κεφάλαιο
Ο χρόνος του κεφαλαίου και η άρνηση του εαυτού του
Σύνοψη
Κεφ.7ο: Το Κεφάλαιο
Εισαγωγικά: Μέθοδος και περιεχόμενο της έρευνας
Αξία και χρόνος στον καπιταλισμό
Η εργασιακή σχέση στην κυκλοφορία
Η εργασιακή σχέση στη σφαίρα της παραγωγής
Η καπιταλιστική διεύθυνση και η πειθάρχηση των corpore vili στην κανονικοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας
Η μαρξική κριτική στην καπιταλιστική μορφή της συνεργασίας
Η μανιφακτουρική μορφή της συνεργασίας (16ος-18ος αιώνας) και η εδραίωση της καπιταλιστικής διεύθυνσης
Η συνεργασία στη μεγάλη βιομηχανία
Η ρύθμιση της εργάσιμης ημέρας ως αναγκαίος όρος για τη χειραφέτηση της εργασίας
Τόποι της χειραφέτησης
Σύνοψη
Συμπεράσματα
Βιβλιογραφία