ΕΠΙΘΥΜΗΤΟ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ. ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ

Παρουσίαση

Η ολοκληρωμένη ανάλυση της γονιμότητας εξασφαλίζεται μόνο με διαχρονικές έρευνες λόγω ακριβώς της δυναμικής φύσης του φαινομένου.
Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται τα αποτελέσματα μιας παρόμοιας έρευνας. Πρόκειται για έρευνα του 1997 σε μέρος δείγματος της Πανελλήνιας Έρευνας Γονιμότητας του ΕΚΚΕ που διεξήχθη το 1983, σε δείγμα 6.500 παντρεμένων γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Οι γυναίκες αυτές το 1997, μετά την παρέλευση 15 ετών, είχαν πλέον ολοκληρώσει το μέγεθος της οικογένειάς τους.
Ο βασικός στόχος της παρούσας έρευνας είναι:
α) να διευρευνηθεί εάν και κατά πόσο οι γυναίκες, οι οποίες ερωτήθηκαν εκ νέου το 1997, ήταν "συνεπείς" ως προς τον αριθμό των παιδιών που είχαν αναφέρει ως επιθυμητό το 1983 και ποιοι παράγοντες επηρέασαν την τυχόν "συνέπεια" ή "ασυνέπειά" τους.
β) να αναλυθεί το ιστορικό εργασίας των γυναικών σε συνάρτηση με τα γεγονότα του κύκλου ζωής (γάμος και γεννήσεις).
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι περισσότερες γυναίκες (70%) ήταν "συνεπείς" και είχαν αποκτήσει μέχρι το 1997 ακριβώς τον αριθμό των παιδιών που επιθυμούσαν το 1983. Ένα σημαντικό ποσοστό (19%) απέκτησαν συνολικά λιγότερα παιδιά απ' όσα επιθυμούσαν (ασυνέπεια προς τα κάτω) και ένα σχετικά χαμηλό ποσοστό (10,5%) απέκτησαν περισσότερα παιδιά απ' όσα επιθυμούσαν (ασυνέπεια προς τα πάνω).
Ο επιθυμητός αριθμός παιδιών το 1983 ασκεί έντονη θετική επίδραση στον τελικό αριθμό γεννήσεων. Το εισόδημα, η βελτίωση της οικονομικής κατάστασης του νοικοκυριού μεταξύ 1983-1997 και η βελτίωση των στεγαστικών συνθηκών κατά την ίδια περίοδο επιδρούν θετικά στη συνέπεια των γυναικών, ενώ βασικοί ανασταλτικοί παράγοντες είναι το υψηλό κόστος εκπαίδευσης και η ανεπάρκεια στις υπηρεσίες φύλαξης των παιδιών (βρεφονηπιακοί σταθμοί κ.λπ.). Η γυναικεία απασχόληση δεν ασκεί αρνητική επίδραση στο τελικό μέγεθος οικογένειας. Αντίστροφα, έμμεση αρνητική επίδραση προκαλεί η αποχώρηση των γυναικών από το εργατικό δυναμικό λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων, αποχώρηση η οποία στερεί το νοικοκυριό από ένα δεύτερο εισόδημα. Από τα παραπάνω προκύπτουν και τα βασικά μέτρα πολιτικής που θα πρέπει να ληφθούν ώστε να είναι δυνατό να αποκτούν τα ζευγάρια τον αριθμό των παιδιών που επιθυμούν: πολιτική εναρμόνισης "εργασιακής και οικογενειακής ζωής", οικονομικά κίνητρα, στεγαστική πολιτική, μέτρα μείωσης του κόστους εκπαίδευσης των παιδιών. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Κατάλογος πινάκων
Κατάλογος διαγραμμάτων
Αντί προλόγου
Πρόλογος
- Εισαγωγή
- Η δημογραφική κατάσταση στην Ελλάδα και στις λοιπές βαλκανικές χώρες
Εισαγωγή
Πληθυσμιακή αύξηση
Γονιμότητα
Θνησιμότητα
Μέγεθος των νοικοκυριών
Μετανάστευση
- Θεωρητικό πλαίσιο της έρευνας
Εισαγωγή
Η μικρο-οικονομική θεωρία της γονιμότητας
Ορισμένες κριτικές σκέψεις
- Μεθοδολογία της έρευνας
Εισαγωγή
Το δείγμα της έρευνας
Το ερωτηματολόγιο της έρευνας
Συλλογή των δεδομένων
Αξιοπιστία του δείγματος
Ανάλυση δεδομένων
- Περιγραφή του δείγματος και ορισμένων μεταβολών μεταξύ 1983-1997
Εισαγωγή
Δημογραφικά χαρακτηριστικά
Ορισμένα κοινωνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά
Στάσεις για τους ρόλους των δύο φύλων
Αντισύλληψη - άμβλωση
Το ζήτημα της απασχόλησης
Τα χαρακτηριστικά της γυναικείας απασχόλησης
Τα δεδομένα της έρευνας
- Διαφορές μεταξύ του επιθυμητού αριθμού παιδιών (1983) και του πραγματικού αριθμού γεννήσεων (μέχρι το 1997) και ερμηνεία των διαφορών αυτών
Εισαγωγή
Περιγραφικές συγκρίσεις
Συνολικός αριθμός επιθυμητών παιδιών την εποχή του γάμου και το 1983 και συνολικός πραγματικός αριθμός γεννήσεων μέχρι το 1997
Επιθυμητός αριθμός (άλλων) παιδιών το 1983 και πραγματικός αριθμός γεννήσεων, 1983-1997
Ιδανικός αριθμός παιδιών, 1983,1997
Πραγματικό και ιδανικό διάστημα ανάμεσα στο γάμο και στο πρώτο παιδί και ανάμεσα στο πρώτο και στο δεύτερο παιδί
Η μέτρηση της ασυνέπειας
Περιγραφή της συνέπειας και της ασυνέπειας
Δείκτες ασυνέπειας
Δείκτες ασυνέπειας και κοινωνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά
Δείκτης συνολικής ασυνέπειας
Διαφορά πραγματικού και επιθυμητού αριθμού παιδιών (DIAF)
- Σχέση μεταξύ εισοδήματος και γονιμότητας
Εισαγωγή
Οικογενειακό εισόδημα και γονιμότητα
Οικογενειακό εισόδημα και ολοκληρωμένη γονιμότητα
Οικογενειακό εισόδημα, ιδιοκτησία κατοικίας και ολοκληρωμένη γονιμότητα
Μεταβολή οικονομικής κατάστασης μεταξύ 1983 και 1997, ιδιοκτησία κατοικίας και γονιμότητα
Αλλαγή οικογενειακού εισοδηματικού κλιμακίου, μέγεθος κατοικίας και ολοκληρωμένη γονιμότητα
Αλλαγή οικογενειακού εισοδηματικού κλιμακίου, άποψη ερωτώμενης για την οικονομική κατάσταση της οικογένειάς της μεταξύ 1983-1997 και ολοκληρωμένη γονιμότητα
[...]

ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ:
Χάρης Συμεωνίδης, Ευθύμιος Καβουριάρης, Ελένη Κανδηλώρου, Μιχάλης Μαγδαληνός, Γιώργος Μητσόπουλος, Γιάννης Τσαχαλίδης, Κατερίνα Βεζυργιάννη