ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΓΡΑΦΗ

Παρουσίαση

Η θεμελιώδης έννοια στην ψυχανάλυση για την ερμηνεία της τέχνης είναι η μετουσίωση. Η μετουσίωση, με βάση τη θεωρία των ενορμήσεων του Φρόυντ, συνδέεται με τη διοχέτευση της σεξουαλικότητας, μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας, σε έναν κοινωνικά αναγνωρισμένο σκοπό. Είναι δυνατή όμως η ανάγνωση του ασυνειδήτου στο έργο τέχνης και ιδιαίτερα στο λογοτεχνικό κείμενο;
Στο ψυχαναλυτικό βλέμμα διαγράφεται μια τομή αναφορικά με την ερμηνεία της τέχνης. Η τομή αυτή συνίσταται στη μετάβαση από τις φροϋδικές καταβολές και την ανίχνευση της παθολογίας στο έργο τέχνης, όπου η μετουσίωση θεωρείται ο καθρέφτης που δύναται να αντανακλά και την παθολογία του δημιουργού, στη λακανική θεώρηση περί αποπαθολογικοποίησης του έργου τέχνης, καθώς η τέχνη δεν εκλαμβάνεται ως μόρφωμα του ασυνειδήτου αλλά ως ex nihilo δημιουργία. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Α. Η ΨΥΧΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΟΠΕΙΡΑ
Ι. Η μελέτη της Μποναπάρτ
ΙΙ. Ο Πόε και το οιδιπόδειο
III. Το κλινικό υποκείμενο
IV. Νεκροφιλία και μετουσίωση
V. Το οιδιπόδειο και το αισθητικό ιδεώδες
VI. Η κλίμακα υποκειμενικότητας
VII. Η λογοτεχνία και η διεργασία του ονείρου
Β. Ο ΦΡΟΥΝΤ ΚΑΙ Η ΜΕΤΟΥΣΙΩΣΗ
Ι. Μετουσίωση και ενόρμηση
α. Μετουσίωση και παιδική σεξουαλικότητα
β. Μετουσίωση και σύμπτωμα
γ. Μετουσίωση και εξιδανίκευση
δ. Μετουσίωση και η δεύτερη τοπική
ΙΙ. Μετουσίωση και πολιτισμός
α. Ενορμητική παραίτηση και μετουσίωση
β. Η μη καθολικότητα της μετουσίωσης
III. Μετουσίωση και καλλιτεχνική δημιουργία
α. Μετουσίωση και φαντασίωση
β. Μετουσίωση και προβολή
γ. Μετουσίωση και ερμηνεία
Γ. Ο ΛΑΚΑΝ ΚΑΙ Η ΜΕΤΟΥΣΙΩΣΗ
Ι. Μετουσίωση και οικογενειακά συμπλέγματα
ΙΙ. Το αντικείμενο της μετουσίωσης
III. Η αγάπη του αντικειμένου
IV. Μετουσίωση και διαστροφή
Δ. Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Ι. Το έργο τέχνης και η οιδιπόδεια αναγκαιότητα
ΙΙ. Το κειμενικό ασυνείδητο
III. Η ανάγνωση του ασυνειδήτου
IV. Το σημείο και το σημαίνον
V. Η γλώσσα του ασυνειδήτου
VI. Μετουσίωση και όνειρο
VII. Το ανοίκειο
VIII. Η γυναίκα
Ε. ΜΕΤΟΥΣΙΩΣΗ ΚΑΙ ΨΥΧΩΣΗ
Ι. Ψύχωση και αυτοαναφορικότητα
ΙΙ. Η θρησκευτική μετουσίωση
III. Ο Λακάν και το ερώτημα της λεκτικής ψευδαίσθησης
IV. Η γλώσσα της ψύχωσης
V. Τα απομνημονεύματα και η μετουσίωση
VI. Η μη πληρότητα του Άλλου
VII. Ο Άλλος των απομνημονευμάτων
ΣΤ. ΜΕΤΟΥΣΙΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΟΛΗ
Ι. Μετουσίωση και αποσεξουαλικοποίηση της ενόρμησης
ΙΙ. Μετουσίωση και ομοφυλοφιλία
III. Μετουσίωση και σεξουαλική διερεύνηση
IV. Μετουσίωση και απώθηση
V. Μετουσίωση και φαντασιακή εγγραφή
Ζ. ΤΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΡΟΤΑΓΜΑ
Ι. Το διήγημα του Πόε
II. Η Μποναπάρτ και ο μητρικός φαλλός
III. Το λακανικό σημαίνον
IV. Ο Ντεριντά και η κειμενική αλήθεια
V. Το λακανικό γράμμα
Επίλογος
Επίμετρο: Δ. Βεργέτης. Λακάν, Ντεριντά, Φρόυντ. Το ασυνείδητο και η λογοτεχνία
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο ονομάτων Βιβλιογραφίας