ΑΡΧΑΙΚΗ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΠΛΗΝ ΟΜΗΡΟΥ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)

Παρουσίαση

Ο Ησίοδος ήταν χρονολογικά ο δεύτερος μετά τον Όμηρο ποιητής. Ο ίδιος δίνει στα έργα του πληροφορίες για τη ζωή και την ποίησή του. Γεννήθηκε και έζησε τον 8ο αιώνα π.Χ. στην Άσκρα, κωμόπολη της περιοχής των Θεσπιών της Βοιωτίας. Εκεί είχε μεταναστεύσει ο πατέρας του από την αιολική Κύμη της Μ. Ασίας. Η οικογένειά τους ασχολιόταν με τη γεωργία. Μετά το θάνατο του πατέρα του και κατά τη διανομή της περιουσίας ήρθε σε έριδες με τον αδελφό του Πέρση, ο οποίος δωροδόκησε τους δικαστές και πέτυχε να κληρονομήσει το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας.
Αυτή την επίμοχθη ζωή του εργαζόμενου αγρότη και τις αδικίες των αρχόντων περιέγραψε ο Ησίοδος στο έργο του «Έργα και Ημέραι».
Η μελέτη του ομηρικού έργου οδήγησε στο συμπέρασμα πως η ηρωική επική ποίηση είχε διαμορφωθεί από χρόνια πολύ παλιά και πως ο Όμηρος είναι ένας από τους τελευταίους σε μια σειρά από ποιητές, που καλλιέργησαν γενεές πολλές, και τη μορφή και το περιεχόμενό της. Στον Όμηρο στίχος και γλώσσα προβάλλουν διαμορφωμένα ως την τελειότητα. Και το ότι όμως ο ποιητής προϋποθέτει από την αρχή ότι το ακροατήριό του ξέρει την ιστορία του Τρωικού πολέμου και τους ήρωές του, οι υπαινιγμοί έπειτα που κάνει σε άλλους παλιούς μύθους, δείχνουν πως ολόκληρη η μυθική παράδοση ήταν στο μεταξύ διαμορφωμένη. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως και στα μυκηναϊκά χρόνια υπήρχαν αοιδοί που εξυμνούσαν τα κατορθώματα των μεγάλων σύγχρονων βασιλιάδων, οι δημιουργίες τους έχουν χαθεί για πάντα. Οπωσδήποτε η ηρωική παράδοση, όπως την ξέρουμε από τον Όμηρο και κάτω, πρέπει να αναπτύχθηκε μετά την κατάλυση των Μυκηναϊκών ανακτόρων, γιατί ήταν ακριβώς τα ερείπιά τους που κέντρισαν τη φαντασία του λαού να πλάσει διάφορες ιστορίες για τη ζωή και τα κατορθώματα των βασιλιάδων που κυβέρνησαν στα μέρη εκείνα.
Αυτές τις ιστορίες τις παίρνουν μαζί τους από την Ελλάδα οι άποικοι της Μικράς Ασίας και αρχίζουν σιγά σιγά να τις συστηματοποιούν και να τις οργανώνουν. Το μεγάλο αυτό έργο της οργάνωσης πρέπει να έγινε στην Ιωνία. Δεχόμαστε ότι προηγήθηκε μια περίοδος κατά την οποία οι αοιδοί με τα τραγούδια τους συστηματοποίησαν το ηρωικό παρελθόν και έφτιαξαν το γενεαλογικό δέντρο των ηρώων, συνδέοντας τους τοπικούς και φυλετικούς ήρωες σε μια κοινή παράδοση για όλο τον ελληνισμό, που για τους αρχαίους ήταν ό,τι είναι για μας η Ιστορία. Ορισμένα από τα παλιά αυτά έπη έφτασαν ως εμάς σε περιλήψεις ή σώθηκαν ελάχιστα αποσπάσματά τους, τα οποία πιθανόν είναι νεότερες συνθέσεις που απηχούν όμως κάποιο παλιότερο έπος. Σώθηκαν τέλος και αρκετοί τίτλοι επών, για το περιεχόμενο των οποίων δεν μπορούμε να ξέρουμε τίποτε.
Τα περισσότερα από τα επικά ποιήματα αναφέρονταν στην αργοναυτική εκστρατεία (Αργοναυτικός κύκλος), στους αγώνες για την κατάκτηση της Θήβας (Θηβαϊκός κύκλος), και κυρίως στον Τρωικό πόλεμο και όσα συνέβησαν μετά απ' αυτόν (Τρωικός κύκλος).
Τα Κύκλια έπη αναφέρονταν στις αρχαιότατες συγκρούσεις των θεών μεταξύ τους για την κυριαρχία στον Κόσμο ακολουθούσαν τρία έπη του Θηβαϊκού κύκλου και τελευταία έξι από τα έπη του Τρωικού. Πρώτο έπος του Τρωικού κύκλου ήταν τα «Κύπρια» που έδιναν τις αφορμές του πολέμου, καθώς και τα γεγονότα που συνέβησαν κατά τους πρώτους χρόνους της εκστρατείας στην Τροία. Η «Ιλίου πέρσις» περιέγραψε όσα διαδραματίστηκαν κατά την άλωση της Τροίας. Οι «Νόστοι» μιλούσαν για την επιστροφή των ηρώων στην πατρίδα τους και την μοίρα του καθενός τους. Η «Τηλεγονία» έκλεινε αυτόν τον κύκλο με τις περιπέτειες του Οδυσσέα μετά την επιστροφή του στην Ιθάκη μέχρι το θάνατό του. (Από τον πρόλογο των συγγραφέων)

Περιεχόμενα

-Εισαγωγή στην Αρχαϊκή Επική Ποίηση:
Διδακτικό έπος - Ησίοδος
Το μέτρο των Ομηρικών επών
Η Γραμματική της Αρχαϊκής Επικής Ποίησης
-ΗΣΙΟΔΟΥ ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Περίληψη στη Θεογονία
Θεογονία στ. 1-210
-ΗΣΙΟΔΟΥ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ
Περίληψη στα Έργα και Ημέραι
Έργα και Ημέραι στ. 1-212
Έργα και Ημέραι στ. 274-335
Ερμηνεία του μύθου των πέντε γενεών
Η τέχνη του μύθου των πέντε γενεών
Διάφορες αντιλήψεις στο μύθο των πέντε γενεών
-ΟΜΗΡΙΚΟΙ ΥΜΝΟΙ
Εισαγωγή στους Αρχαίους Ελληνικούς Ύμνους
Ύμνος εις την Αφροδίτην VI V (5)
Ύμνος εις την Αφροδίτην V2 VΙ (6)
Ύμνος εις την Αφροδίτην V3 VΙ (6)
-ΕΠΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ - ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Εισαγωγή στον Επικό Κύκλο και στην Κυπριακή Λογοτεχνία
Εύκλου απόσπασμα F1
Εύκλου απόσπασμα F2
-ΚΥΠΡΙΑ ΕΠΗ
Εισαγωγή στα Κύπρια έπη
απόσπασμα F1
απόσπασμα F4
απόσπασμα F5
απόσπασμα F6
απόσπασμα F7
απόσπασμα F11
απόσπασμα F12
απόσπασμα F13
απόσπασμα F14
Κύπρια έπη
-[ΨΕΥΔΟ - ΟΜΗΡΟΣ] ΒΑΤΡΑΧΟΜΥΟΜΑΧΙΑ
Εισαγωγή στη Βατραχομυομαχία
Βατραχομυομαχία στ. 1-303