ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΟΘΕΝΤΩΝ ΑΔΙΔΑΚΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ Β'-Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ 1948-2012 (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)

Παρουσίαση

Έχουμε μια μεγάλη πολιτισμική κληρονομιά, που θα μπορούσαμε να τη θεωρούμε καύχημά μας, αν την είχαμε αξιοποιήσει ως μορφωτικό αγαθό στην Εκπαίδευσή μας. Σ' αυτή την κληρονομιά μπορούμε να ανιχνεύσουμε λαμπρά δείγματα ποίησης, θεάτρου, ιστοριογραφίας, ρητορικής, φιλοσοφίας, επιστήμης (τα πρώτα βήματα της ιατρικής, της φυσικής, της γεωμετρίας και άλλων κλάδων), τέχνης. Λόγου χάρη, στον τομέα της ιστοριογραφίας μπορούμε να βρούμε τις βασικές αρχές που διέπουν και σήμερα την ιστορική σκέψη και έρευνα:
Ο Ηρόδοτος στο Προοίμιο των Ιστοριών του έθεσε ως βασική αρχή του την αναζήτηση της αιτίας. Ο Θουκυδίδης (Ξυγγραφή, Α' 22) επισήμανε πόσο δύσκολο είναι η αναζήτηση της αλήθειας, γιατί οι άνθρωποι τείνουν να αφηγούνται όσα είδαν και έζησαν χρωματισμένα σύμφωνα με τις ιδεολογικές τους συμπάθειες· και χρειάζεται πολύς κόπος για τη διασταύρωση των ειδήσεων, ώστε να αποφύγει ο ιστορικός την παραπλάνηση και να προσεγγίσει την αλήθεια. Αργότερα, ο Πολύβιος (Ιστορίαι, Α' 14) ανέλυσε με τρόπο πειστικό την υποχρέωση του ιστορικού να αφηγείται με αμεροληψία έναντι εχθρών και φίλων την αλήθεια, γιατί αλλιώς η ιστορία καταντά «ανωφελές αφήγημα». Εισήγαγε την έννοια του επιστημονικού ήθους. Αυτές οι αρχές δεν ξεπεράστηκαν στους αιώνες που ακολούθησαν.
Ανάλογες επιδόσεις του ελληνικού στοχασμού βρίσκουμε σε πολλούς άλλους τομείς. Ενδεικτικά σημειώνω μια άλλη αρχή που συμπληρώνει την έννοια του επιστημονικού ήθους· αυτή δεν αναφέρεται στην αναζήτηση της αλήθειας αλλά στην αξιοποίησή της υπέρ των συνανθρώπων. Τέτοια υπόδειξη βρίσκουμε πρώτη φορά στον ιπποκρατικό όρκο· σύμφωνα μ' αυτόν κριτήριο των ενεργειών για το γιατρό είναι ένα: να σκέφτεται και να δρα «επ' ωφελεία των καμνόντων» (= για την ανακούφιση των ασθενών).
Ιδιαίτερη επίδοση έδειξαν οι αρχαίοι Έλληνες στην καλλιέργεια της Ρητορικής, που προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στην πολιτική ζωή και στη δικαιοσύνη.
Τα ποικίλα στοιχεία της πολιτισμικής αυτής κληρονομιάς ξεπέρασαν τα όρια του Ελληνισμού ως πολιτισμικά δάνεια και κυρίως από τον καιρό της Ευρωπαϊκής Αναγέννησης αποτέλεσαν τη βάση της Ευρωπαϊκής Παιδείας. Με ενθουσιασμό έγραφε το 1821 (στον πρόλογο της ραψωδίας Hellas) ο Shelley: «όλοι είμαστε Έλληνες· η λογοτεχνία μας, η θρησκεία μας, οι νόμοι μας... την καταγωγή τους έχουν σε κείνον τον μικρό λαό που αγωνίζεται για την ελευθερία του»... (Από τον πρόλογο των συγγραφέων)

Περιεχόμενα

Εισαγωγικές εξετάσεις 1948
Θέμα 1: Ισοκράτους περί ειρήνης 31-33
Φιλοσοφική Αθήνας 1949
Θέμα 2: Ξενοφώντος Αγησίλαος 1, 6-8
Φιλοσοφική Αθήνας 1951
Θέμα 3: Ξενοφώντος Ιέρων 6, 1-6
Φιλοσοφική Αθήνας 1952
Θέμα 4: Ισοκράτους Πλαταϊκός 1-3
Νομική Αθήνας 1952
Θέμα 5: Ξενοφώντος Κύρου Παιδεία 7, 5, 72-75
Νομική Θεσσαλονίκης 1952
Θέμα 6: Ξενοφώντος Ιέρων 5, 1-4
Θεολογική 1952
Θέμα 7: Λυσίου Επιτάφιος 70-72
Αρσάκειος Παιδαγωγική Ακαδημία 1952
Θέμα 8: Ξενοφώντος Απομνημονεύματα 2, 4, 1-3
Αγγλική Φιλολογία 1952
Παιδαγωγική Ακαδημία Θεσσαλονίκης 1956
Θέμα 9: Ξενοφώντος Κύρου Ανάβασις 5, 3, 13-15
Μαράσλειος Ακαδημία 1954
Θέμα 10: Ισοκράτους Πανηγυρικός 129-131
Φιλοσοφική Αθήνας 1955
Θέμα 11: Ξενοφώντος Απομνημονεύματα 4, 2, 19-203
Νομική Θεσσαλονίκης 1955
Θέμα 12: Δημοσθένους περί Αλονήσου 1-3
Παιδαγωγική Ακαδημία Φλώρινας 1955
Θέμα 13: Ξενοφώντος Ελληνικά 5, 4, 47-49
Μαράσλειος Ακαδημία 1955
Θέμα 14: Λυσίου υπέρ των Αριστοφάνους χρημάτων 1-3
Νομική 1956 - Φιλοσοφική 1969
Θέμα 15: Δημοσθένους κατ' Αριστογείτονος Β' 25-27
Φιλοσοφική Αθήνας 1956
Θέμα 16: Δημοσθένους προς Φορμίωνα περί δανείου 1-2
Φιλοσοφική Θεσσαλονίκης 1956
Θέμα 17: Θουκυδίδου 7, 75
Παιδαγωγική Ακαδημία Ηρακλείου Κρήτης 1956
Θέμα 18: Ισοκράτους Παναθηναϊκός 42-44
Μαράσλειος Ακαδημία 1956
Θέμα 19: Ξενοφώντος Κύρου Παιδεία 1, 5, 6-8
Αρσάκειος Ακαδημία Πάτρας 1956
Θέμα 20: Ξενοφώντος Κύρου Παιδεία 7, 5, 66-69
Νομική Αθήνας 1957
Θέμα 21: Πλάτωνος Ευθύδημος 306 d-e
Μαράσλειος Ακαδημία 1957
Θέμα 22: Ισοκράτους περί της αντιδόσεως 243-244
Φιλοσοφική Αθήνας 1958
Θέμα 23: Πλάτωνος Πολιτεία Α' 336b-337a
Νομική Αθήνας 1958
Θέμα 24: Ξενοφώντος Ελληνικά 6, 3, 4-5
[...]
Απολυτήριες Εξετάσεις Ημερησίου Λυκείου στις 20-5-2012
Θέμα 70: Θουκυδίδου 7,28
Απολυτήριες Εξετάσεις Εσπερινού Λυκείου στις 14-6-2012
Θέμα 71: Ξενοφώντος Ελληνικά 6, 4, 6-7
Απολυτήριες Εξετάσεις Ημερησίου Λυκείου στις 20-5-2011
Θέμα 72: Ξενοφώντος Συμπόσιον 1, 11-12
Απολυτήριες Εξετάσεις Ημερησίου Λυκείου στις 27-5-2013
Θέμα 73: Θουκυδίδου 6, 28
Επαναληπτικές Πανελλαδικές Εξετάσεις Ημερησίου Λυκείου στις 13-6-2013
Θέμα 74: Δημοσθένους [Φιλίππου] Επιστολή 18-19
Πανελλαδικές Εξετάσεις στις 2-6-2014
Θέμα 75: Ισοκράτους Αρχίδαμος 103-105
Επαναληπτικές Πανελλαδικές Εξετάσεις στις 21-6-2014
Θέμα 76: Δημοσθένους προς Ναυσίμαχον και Ξενοπείθην 19-20
Εισαγωγικές Εξετάσεις τέκνων Ελλήνων του εξωτερικού και τέκνων Ελλήνων υπαλλήλων στο εξωτερικό στις 10-9-2014
Θέμα 77: Ισοκράτους Ευαγόρας 71
Πανελλαδικές Εξετάσεις στις 25-5-2015
Θέμα 78: Θουκυδίδου 1, 15, 1-2
Επαναληπτικές Πανελλαδικές Εξετάσεις στις 12-6-2015
Θέμα 79: Θουκυδίδου 2, 89, 8
Δοθέντα θέματα