HOMO POETICUS

Παρουσίαση

Στην παρούσα συλλογή δοκιμίων, ο Ντανίλο Κις αναπτύσσει με διαυγή τρόπο θέματα ιδιαιτέρως ελκυστικά, όπως η ουσία της λογοτεχνίας, ο έμμετρος λόγος και η δεοντολογία της γραφής, το επάγγελμα του λογοτέχνη με τη στενή έννοια του όρου. Ορμώμενος, ως επί το πλείστον, από την προσωπική του εμπειρία αλλά και από το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο έδρασε και έγραψε, προσεγγίζει τις μεγάλες λογοτεχνίες της Ευρώπης και της Αμερικής και αφιερώνει σελίδες ολόκληρες προκειμένου να σχολιάσει το έργο πολυαγαπημένων του συγγραφέων, όπως ο Μπόρχες, ο Φλωμπέρ, ο Ναμπόκοφ, ο Σαντ, κ.ά. Από τις "Συμβουλές σε νεαρό συγγραφέα" έως τις "Παραλλαγές σε θέματα της Κεντρικής Ευρώπης" διασχίζουμε όλους τους τομείς του πολιτισμού και όλα τα πολιτικά συστήματα. Όπως συμβαίνει πάντα με τον Ντανίλο Κις, το ύφος του είναι ζωντανό και καταγγελτικό, η πνευματική του καλλιέργεια στενά συνδεδεμένη με τα προσωπικά του βιώματα, η γοητεία του από το ωραίο εμφανής, όπως και η αμετακίνητη, σκληρή θέση του απέναντι στην ανοησία και τις κοινοτοπίες. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Τα δοκίμια που περιλαμβάνονται στον τόμο Ηomo Ρoeticus γράφτηκαν με διάφορες αφορμές στις δεκαετίες του ΄70 και του ΄80. Ας μην τα πούμε κατά το κοινότοπο "προφητικά". Είναι όμως σημαντικό ότι ο Κις, όπως και ο Μίλοβαν Τζίλας, είχαν πλήρη επίγνωση των προβλημάτων που θα οδηγούσαν στη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Γιατί και οι δύο γνώριζαν το κοινωνικό και πολιτικό κενό που υπήρχε ακόμη και όταν ζούσε ο Τίτο, ότι με άλλα λόγια η πρώην Γιουγκοσλαβία ήταν μια χώρα μετέωρη, μια ιδιόμορφη πολιτική και πολιτισμική οντότητα.
Γι΄ αυτό λ.χ. ο Κις αντιμετωπίζει το ζήτημα της "στράτευσης" του συγγραφέα, όπως διατυπώθηκε από τον Σαρτρ, με ελαφρά μεν αλλά ευδιάκριτη ειρωνεία: η στράτευση οδηγεί στον επαρχιωτισμό και ο επαρχιωτισμός είναι εντονότερος στις χώρες της περιφέρειας (όπως η Γιουγκοσλαβία και μεγάλο μέρος της Κεντρικής Ευρώπης). Με ειρωνεία αντιμετωπίζει και τη στάση των Ευρωπαίων έναντι της χώρας του: "Είμαστε ο εξωτισμός, είμαστε το πολιτικό σκάνδαλο" σαρκάζει. (ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΒΙΣΤΩΝΙΤΗΣ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 7/4/2011)

Περιεχόμενα

Εμείς τραγουδάμε στην έρημο
Για τον πλουραλισμό
Homo poeticus παρά ταύτα
Η Μεσόγειος και το χρυσόμαλλον δέρας
Μάρτυρας κατηγορίας Κάρλο Στάινερ
Παρίσι, το μεγάλο χωνευτήρι των ιδεών
Το τελευταίο καταφύγιο της λογικής
Συμβουλές σε νεαρό συγγραφέα
Λογοκρισία / Αυτολογοκρισία
Ο γάιδαρος του Μπουριντάν ή ο συγγραφέας στο χάος του κόσμου
Παραλλαγές σε θέματα της Κεντρικής Ευρώπης

Ιστορίες της παλάμης
Γιατί οι "Δρομείς" του Βελίτσκοβιτς δεν έχουν κεφάλι
Το στριφτό βαρέλι του Έσερ
Δύο παραλλαγές στον Φλωμπέρ:
Α) Ηλίθιοι και μάρτυρες
Β) Φλωμπέρ και Μπόρχες
Μερικές σημειώσεις στις Ασκήσεις ύφους και η μετάφρασή τους στα σερβοκροατικά
Ναμπόκοφ ή η νοσταλγία
Για τον μαρκήσιο Ντε Σαντ