ΤΑ ΒΟΥΡΛΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)

Παρουσίαση

Από την Ένωση Βουρλιωτών Μικράς Ασίας και τις Εκδόσεις Μπαλτά ανατυπώθηκε το δίτομο έργο του Μικρασιάτη λαογράφου και λογοτέχνη Νίκου Μηλιώρη "Τα Βουρλά της Μικράς Ασίας" που πρωτοκυκλοφόρησε το 1957 (Μέρος Α': Ιστορικά) και το 1965 (Μέρος Β': Λαογραφικά). Η ταυτόχρονη επανέκδοση των δυο τόμων, με νέα εξώφυλλα-καλύμματα των παλαιών βιβλίων, απαντά σε ένα όλο και αυξανόμενο τα τελευταία χρόνια αίτημα της επιστημονικής κοινότητας, αλλά και πολλών ενδιαφερομένων γενικότερα για τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας.
Τα Βουρλά, οι αρχαίες Κλαζομενές, μια γειτονική πόλη της Σμύρνης και του λιμένος του Τσεσμέ, κέντρο καλλιέργειας και εμπορίας σταφίδας κατά τις τελευταίες δεκαετίες προ της Μικρασιατικής Καταστροφής, απογυμνώθηκε από τους Έλληνες κατοίκους της με το διωγμό του 1922 και τελικά παραδόθηκε στις φλόγες. Τη μακραίωνη ιστορία των Βουρλών, της πατρίδας του Ίωνα φιλοσόφου Αναξαγόρα, μελέτησε με ενάργεια και αφηγήθηκε με ακρίβεια ο Μικρασιάτης λόγιος Νίκος Μηλιώρης (1896-1983), εκδίδοντας πρώτα τον τόμο "Ιστορικά". Λίγο αργότερα, στον τόμο "Λαογραφικά", φιλοξένησε -και ουσιαστικά διέσωσε στην εθνική μνήμη-την κοινωνική οργάνωση, τα έθιμα, τη γλώσσα, την πνευματική και υλική ζωή, την αστική καθημερινότητα, καθώς και την αγροτική δραστηριότητα των αμπελουργών, όπως τα είχε καταγράψει, μελετώντας επί σαράντα χρόνια τα δύσκολα διασωθέντα ντοκουμέντα και "ανακρίνοντας" τους επιζήσαντες της καταστροφής πρόσφυγες Βουρλιώτες.
Το έργο παραδίδεται στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία από τους απογόνους εκείνων των προσφύγων που αναφέρονται στην πόλη του Αναξαγόρα ως "τα Βουρλά της καρδιάς μας". Παραδίδεται σε όλους τους ερευνητές, ιστορικούς, λαογράφους, κοινωνιολόγους και εν γένει μελετητές των αξέχαστων πατρίδων της Ανατολής, ως πολύτιμη πηγή των εργασιών τους. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Αφιέρωση
Πρόλογος - Ο Βουρλιώτης (χαρακτηρισμός)
Προεισαγωγικό σημείωμα
Α'. ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ Η ΖΩΗ ΤΟΥ
Α'. Τα βουρλιώτικα σπίτια.
Γενικά
Το λαϊκό "ρεσπέρικο" σπίτι
Τα παλιά αρχοντικά ή σπίτια με τα σαχνεσίνια
Το νεώτερο αστικό σπίτι
Έθιμα κατά τη θεμελίωση του σπιτιού
Β'. Έπιπλα, σκεύη, Θέρμανση, φωτισμός
Γενικά
Έπιπλα καί σκεύη δωματίων
Μαγειρικά σκευή καί εργαλεία
Θέρμανση καύσιμα
Φωτισμός.
Γ'. Οι δουλειές του σπιτιού
Γενικά
Το ζύμωμα.
Η πλύση.
Καθαριότητα του σπιτιού, Φροκάλημα, Σφουγγάρισμα, Άσπρισμα.
Καθαριότητα και συντήρηση σκευών
Η κρεββατή
Το κέντημα
Οι σκάρτσες
Αρωματικά παρασκευάσματα
Δ'. Το μαγείρεμα
Γενικά
Οι σοδειές
Τα φαγητά
Τα γλυκά
Ε'. Τα ντυσίματα
Το αντρικό ντύσιμο
Το γυναικείο ντύσιμο
Β' Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΖΩΗΣ
Α'. Ο Γάμος
Προκαταρτικά
Οι προξενιές και οι αρρεβώνες
Οι προετοιμασίες
Η βλόγα
Τα μετά το γάμο
Προγνωστικά του γάμου
Β'. Η μητέρα και το παιδί
Η εγκυμοσύνη
Ο τοκετός
Βρεφική ζωή
Το βαφτίσι
Τα δοντάκια και τα νυχάκια των παιδιών
Φοβέρες για τα μικρά παιδιά
Τα ψυχοπαίδια
Γ'. Η ζωή του παιδιού
Η σχολική ζωή
Τα "ημικύκλια"
Σχολικές εορτές
Παιδιές
Δ'. Η τελευτή
Το ψυχομάχημα
Το συγύρισμα του νεκρού
Το λείψανο
Η ταφή
Η θλίψη. Οι παρηγοριές. Τα συχώρια
Οι λαμπάδες του Σαββάτου του Λαζάρου
Γ' ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ
Α'. Ο κύκλος του χρόνου
Γενικά
Γενάρης
Φλεβάρης
Μάρτης
Απρίλης
Μάης
Ιούνιος, ο Θεριστής
Ιούλιος, ο Αλωνιτής
Αύγουστος
Ξάγουστα (Ξαύγουστα)
Το Σαραντάμερο
Β'. Λατρεία
Λατρευτικές εκδηλώσεις στο σπίτι
Στην Εκκλησία
Ξωκκλήσα και αγιάσματα
Οι χατζήδες και το χατζηλίκι.
Οι "σ α λ ι α κ ά δ ε ς".
Ταξίματα και επικλήσεις
Γ'. Θρύλοι. Προλήψεις. Συνήθειες
Το μάτιασμα.
Οδηγός του σπιτιού
Περιστατικά ευοίωνα ή δυσοίωνα
Ο ψεύτικος όρκος
Οι "Καλές Κεράδες"
Για τίς επιδημίες
Ξένες Εθνότητες
Προγνωστικά του καιρού
Δ'. Γιατροσόφια και γητειές
Ε'. Τραγούδια και παραμύθια
Λαϊκή ποίηση
Παροιμίες και άλλα
Παραμύθια
Στ'. Κοινωνική Ζωή
Γενικά
Τα χαιρέτια
Δημόσιοι έρανοι
Ο Ντελάλης και η "Κουδούνα"
Δ'. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΖΩΗ
Α'. Τα Επαγγέλματα
Τα σινάφια.
Οι σιναφλήδες
Β'. Ο Βουρλιώτης και το αμπέλι
Η ψυχική σύνδεση
Το κύλισμα
Το φύτεμα
Το μπόλι
Οι δουλειές της χρονιάς
Τα απλώματα και τα ματζέματα
Τα γεμεκλίκια και οι μούστοι
Γ'. Άλλες γεωργικές ασχολίες
Γενικά οι ελιές και τα λάδι
Γλωσσάριο
Ευρετήριο
Πίνακας εικόνων