Ι. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΕΡΓΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)

Παρουσίαση

Ο Ιωάννης Δαμασκηνός υπήρξε μέγας θεολόγος του Η΄ αιώνος και οικουμενικός διδάσκαλος. Κατεσπαρμένας και μάλλον πενιχράς ειδήσεις περί αυτού συναντώμεν εις συγγράμματα αυτού και συγχρόνων του ανδρών, ως και εις αποφάσεις συνόδων της εποχής. [...]
Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός ανήκει εις τους ευτυχείς συγγραφείς, των οποίων τα έργα εύρον καθολικήν αναγνώρισιν και εκτίμησιν. Τα δε έργα αυτού έχουν καθ' εαυτά αξίαν και όχι μόνον επίκτητον ως εκ της υπό των μεταγενεστέρων αναγνωρίσεως. Οι κριτικοί βεβαίως σήμερον, αν και δεν παραβλέπουν την πλουσιωτάτην μόρφωσιν και την πολυμέρειαν του Ιωάννου, αρνούνται εις αυτόν την πρωτοτυπίαν, αλλ' η κρίσις αύτη δεν δύναται να επεκταθή εις όλα τα έργα αυτού, πάντως δε η πρωτοτυπία δεν έγκειται μόνον εις τας σκέψεις αλλά και εις τον τρόπον παρουσιάσεως αυτών. Ο Ιωάννης έγραφε ταχέως και ανέτως, αντλών από τον πλούτον των γνώσεων αυτού και από πλήθος κλασικών και χριστιανικών συγγραμμάτων, συχνάκις δε από σειράν εγχειριδίων και ανθολογιών. [...]
Εκείνο το οποίο ουδείς δύναται ν' αρνηθή είναι η αυστηρότης εις την μέθοδον και την διαίρεσιν. Ο Ιωάννης δαμάζων το υλικόν του προσέφερεν αυτό εις μικράς ενότητας, ως εάν συνέθετε πάντοτε μικρά τροπάρια κανόνων. Η έκφρασις αυτού είναι πάντοτε σαφής, καίτοι ποικίλλει και διαρκώς ανανεώνεται. Το ύφος, λαμπρόν πάντοτε εις τα ποιήματα, εις πολλά από τα πεζά καταντά ξηρόν, μη ενθυμίζον ούτε μακρόθεν τον ποιητήν ενώ εις άλλα διατηρεί την ανθηρότητα. Όλα τα έργα αυτού συνέταξεν εις την μονήν του Αγίου Σάββα. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Εισαγωγαί
Κείμενον-μετάφρασις
Ότι ακατάληπτον το θείον, και ότι ου δει ζητείν και περιεργάζεσθαι τα μη παραδεδομένα ημίν υπό των αγίων προφητών και αποστόλων και ευαγγελιστών
Περί ρητών, και αρρήτων και γνωστών και αγνώστων
Απόδειξις ότι έστι Θεός
Περί του, τι εστί Θεάς, ότι ακατάληπτος
Απόδειξις ότι εις εστί Θεός και ου πολλοί
Περί Λόγου Θεού
Περί αγίου Πνεύματος συλλογιστική απόδειξις
Περί της αγίας Τριάδος
Περί των επί Θεού λεγομένων
Περί θείας ενώσεως και διακρίσεως
Περί των σωματικώς επί Θεού λεγομένων
Περί των αυτών
Περί τόπου Θεού και ότι μόνον το θείον απερίγραπτον
Τα ιδιώματα της θείας φύσεως
Περί αιώνος
Περί δημιουργίας
Περί αγγέλων
Περί Διαβόλου και δαιμόνων
Περί κτίσεως ορατής
Περί ουρανού
Περί φωτός, πυρός, φωστήρων ηλίου τε και σελήνης και αστέρων
Περί αέρος και ανέμων
Περί υδάτων
Περί της γης και των εξ' αυτής
Περί παραδείσου
Περί ανθρώπου
Περί ηδονών
Περί λύπης
Περί φόβου
Περί θυμού
Περί του φανταστικού
Περί αισθήσεως
Περί του διανοητικού
Περί του μνημονευτικού
Περί ενδιαθέτου λόγου και προφορικού
Περί πάθους και ενεργείας
Περί ενεργείας
Περί εκουσίου και ακουσίου
Περί του εφ' ημίν, τουτέστι του αυτεξουσίου
Περί των γινομένων
Περί του δια ποίαν αιτίαν αυτεξούσιοι γεγόναμεν
Περί των ουκ εφ' ημίν
Περί προνοίας
Περί προγνώσεως και προορισμού
Περί της θείας οικονομίας και περί της δι' ημάς κηδεμονίας και της ημών σωτηρίας
Περί του τρόπου της συλλήψεως του Θεού Λόγου και της θείας αυτού σαρκώσεως
Περί των δύο φύσεωνo κατά Μονοφυσιτών
Περί του τρόπου της αντιδόσεως
Περί αριθμού των φύσεων
Ότι πάσα η θεία φύσις εν μια των αυτής υποστάσεων ηνώθη πάση ανθρωπίνη φύσει και ου μέρος μέρει
Περί της μιας του Θεού Λόγου συνθέτου υποστάσεως
Προς τους λέγοντας υπό το συνεχές ποσόν ενάγονται αι του Κυρίου φύσεις ή υπό το διωρισμένον
Προς το, ει ουκ εστί φύσις ανυπόστατος, απάντησις
Περί του Τρισαγίου
Περί της εν είδει και εν ατόμω θεωρουμένης φύσεως και διαφοράς ενώσεως και σαρκώσεως και πως εκκληπτέον "την μίαν φύσιν του Θεού Λόγου σεσαρκωμένην"
Ότι Θεοτόκος η αγία Παρθένοςo κατά Νεστοριανών
Περί των ιδιωμάτων των δύο φύσεων
Περί θελημάτων και αυτεξουσίων του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού
Περί των ενεργειών των εν Κυρίω ημών Ιησού Χριστώ
Προς τους λέγοντας ει δύο φύσεων και ενεργειών ο άνθρωπος, ανάγκη επί Χριστού τρεις φύσεις και τοσαύτας λέγειν τας ενεργείας
Περί του τεθεώσθαι την φύσιν της του Κυρίου σαρκός και το θέλημα
Έτι περί θελημάτων και αυτεξουσίων νοών τε και γνώσεων και Σοφιών
Περί της θεανδρικής ενεργείας
Περί των φυσικών και αδιάβλητων παθών
Περί αγνοίας και δουλείας
Περί προκοπής
Περί δειλίας
Περί της του Κυρίου προσευχής
Περί οικειώσεως
Περί του πάθους του σώματος του Κυρίου και της απάθειας της αυτού θεότητος
Περί του αχώριστον διαμείναι την του Λόγου θεότητα της ψυχής και του σώματος και εν τω θανάτω του Κυρίου και μίαν διαμείναι υπόστασιν
Περί της φθοράς και διαφθοράς
Περί της εν τω άδη καθόδου
Περί των μετά την ανάστασιν
Περί της εκ δεξιών του Πατρός καθέδρας
Προς τους λέγοντας ει δύο φύσεις ο Χριστός, η και τη κτίσει λατρεύετε φύσιν κτιστήν προσκυνούντες, ή μίαν φύσιν προσκυνητήν λέγετε και μίαν απροσκύνητον
Δια τι ο Υιός του Θεού ενηνθρώπησεν και ουχ ο Πατήρ, ουδέ το Πνεύμα και τι ενανθρωπήσας κατώρθωσεν
Προς τους ερωτώντας, ει η υπόστασις του Χριστού κτιστή εστίν ή άκτιστος
Περί του πότε εκλήθη Χριστός
Προς τους ερωτώντας, ει δύο φύσεις εγέννησεν η αγία Θεοτόκος, και ει δύο φύσεις επί σταυρού εκρέμαντο
Πώς πρωτότοκος λέγεται ο μονογενής Υιός του Θεού
Περί πίστεως και βαπτίσματος
Περί της πίστεως
Περί σταυρού, εν ω έτι και περί πίστεως
Περί του προσκυνείν προς ανατολάς
Περί των αγίων και αχράντων του Κυρίου μυστηρίων
Περί της γενεαλογίας του Κυρίου, και περί της αγίας Θεοτόκου
Περί των αγίων και της των λειψάνων αυτών τιμής
Περί εικόνων
Περί Γραφής
Περί των επί Χριστού λεγομένων
Ότι ουκ έστι των κακών αίτιος ο Θεός
Ότι ου δύο αρχαί
Τίνος ένεκεν προγινώσκων ο Θεός τους αμαρτάνειν και μη μετανοείν μέλλοντας, έκτισεν