Η ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ

Παρουσίαση

[...] Η αιτιολογική προσέγγιση που υιοθετεί η εγκληματολογία του περάσματος στην πράξη προϋποθέτει μια οντολογική έννοια του αντικειμένου της, δηλαδή του εγκλήματος. Πράγματι, μια έρευνα αιτίων δεν είναι δυνατό επιστημολογικά να αφορά σε αντικείμενα που ορίζονται από δεοντολογικούς κανόνες ή θεσμικές αξιολογήσεις. Γι' αυτό, η αιτιολογική εγκληματολογία δέχεται ότι το αντικείμενό της δεν είναι ο νομικός ορισμός του εγκλήματος αλλά μια κοινωνική πραγματικότητα που προϋπάρχει του νόμου και αποτελεί τον λόγο (ratio) της αρνητικής αξιολόγησης που εκφράζει ο νόμος. Η πραγματικότητα αυτή συνίσταται στο γεγονός ότι το έγκλημα αποτελεί προσβολή των θεμελιακών αξιών μιας κοινωνίας σ' ορισμένη εποχή και προκαλεί την διέγερση συλλογικών συγκινησιακών αντιδράσεων ή αποτελεί προσβολή των "ισχυρών συναισθημάτων της συλλογικής συνείδησης που διεγείρει μια μαζική αντίδραση αποδοκιμασίας που εκφράζει η ποινή" για να επαναλάβουμε τον ορισμό του Durkheim, του οποίου την άποψη υιοθετούν ρητά ή σιωπηρά όλοι οι εκπρόσωποι της παραδοσιακής εγκληματολογίας. Μπορεί να ποικίλλουν από κοινωνία σε κοινωνία και από εποχή σε εποχή οι συμπεριφορές που θεωρούνται ως εγκληματικές εκείνο όμως που παραμένει σταθερό και αμετάβλητο είναι ότι παντού και πάντα ορισμένες συμπεριφορές διεγείρουν συλλογικές αντιδράσεις αποδοκιμασίας επειδή είναι προσβλητικές των θεμελιακών κοινωνικών αξιών, πράγμα που συνιστά την πραγματικότητα του εγκλήματος [...] (Από την έκδοση)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Μια αλλαγή παραδείγματος στην Εγκληματολογία
1. Η Εγκληματολογία του περάσματος στην πράξη
2. Τα χαρακτηριστικά της Εγκληματολογίας του περάσματος στην πράξη
3. Η κριτική της Εγκληματολογίας του περάσματος στην πράξη
4. Η Εγκληματολογία της κοινωνικής αντίδρασης
Οριοθέτηση του αντικειμένου
ΤΙΤΛΟΣ Ι. Η κοινωνική κατασκευή του εγκλήματος (Η δημιουργία του ποινικού νόμου)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α. Συναίνεση έναντι σύγκρουσης - Τα δυο αντιτιθέμενα θεωρητικά πρότυπα
1. Το συναινετικό πρότυπο
2. Το συγκρουσιακό πρότυπο. Οι τρεις τάσεις
α) Η σύγκρουση στο επίπεδο ιδιοκτησίας των παραγωγικών μέσων
β) Η σύγκρουση στο πολιτισμικό επίπεδο
γ) Η σύγκρουση σε επίπεδο πολιτικής εξουσίας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β. Η δημιουργία του ποινικού νόμου υπό το πρίσμα του συναινετικού και του συγκρουσιακού προτύπου
1. Το συναινετικό πρότυπο
2. Κριτική της θεωρίας της συναίνεσης σχετικά με τη δημιουργία του ποινικού νόμου
3. Το συγκρουσιακό πρότυπο
4. Οριακές περιπτώσεις του συγκρουσιακού προτύπου
Εγκλήματα "λευκών κολλάρων"
Εγκλήματα "χωρίς θύμα"
5. Συμπέρασμα
ΤΙΤΛΟΣ ΙΙ. Η κοινωνική κατασκευή του εγκληματία (Η εφαρμογή του ποινικού νόμου)
Εισαγωγικά
Το σύστημα και η λειτουργία της ποινικής δικαιοσύνης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α. Η είσοδος στο σύστημα της ποινικής δικαιοσύνης (Η επισήμανση της εγκληματικότητας)
1. Η θεατότητα των εγκλημάτων
2. Η παραπομπή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β. Η αναδόμηση του αντικειμένου
1. Η αστυνομική φάση
2. Η άσκηση της ποινικής δίωξης από τον Εισαγγελέα
3. Η διαδικασία στο ακροατήριο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ. Η έξοδος από το σύστημα της ποινικής δικαιοσύνης (Το έτοιμο προϊόν)
Τμήμα 1ο Η φαινομενολογία του στίγματος
1. Η ποσοτική έκφραση του στίγματος
2. Η κατανομή του στίγματος
Τμήμα 2ο Οι συνέπειες του στίγματος
1. Στίγμα και κοινωνική ταυτότητα του εγκληματία
α) Τυπικές συνέπειες του στίγματος
β) Άτυπες συνέπειες του στίγματος
2. Συνέπειες του στίγματος στην "εαυτού εικόνα"
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η λειτουργία της επίσημης κοινωνικής αντίδρασης (Η δημιουργία της άτυπης κοινωνικής αντίδρασης)