ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 1947-2004

Παρουσίαση

Το βροντερό «Όχι» των Ελληνοκυπρίων (76%) και το ξεκάθαρο «Ναι» των Τουρκοκυπρίων (65%) στο Δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου 2004 αποτελούν ιστορική καμπή στο Κυπριακό πρόβλημα, ανάλογη με αυτή του 1963-1964 και του 1974. Την επαύριο των δημοψηφισμάτων, η διχοτόμηση προβάλλει πλέον ξεκάθαρα στον ορίζοντα ως η τελική λύση. Κατά την περίοδο 1997-2002 δημιουργήθηκε ένα παράθυρο ευκαιρίας για επίλυση-επανένωση που όμοιό του δεν είχε παρουσιαστεί στο παρελθόν και ούτε προβλέπεται να ξαναπαρουσιαστεί στο μέλλον. Η προοπτική αυτή είχε τεθεί, θεωρητικά τουλάχιστον, σε τροχιά με την προοπτική ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση που μπορούσε να λειτουργήσει ως «καταλύτης» για την επίλυση. Όμως το κλίμα παρέμενε βεβαρημένο, μέχρις ότου η καλυτέρευση των ελληνοτουρκικών σχέσεων σε συνδυασμό με την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας έδωσε νέα πνοή στις προσπάθειες για επίλυση. Στο τέλος, ακόμη και η Άγκυρα έκανε στροφή 180 μοιρών και έπαψε να υποστηρίζει τον Ντενκτάς, ενώ η κατάσταση στον βορρά είχε τεθεί υπό τον έλεγχο των μετριοπαθών Τουρκοκυπρίων. Σε αυτό το νέο σκηνικό, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ έθεσε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το γνωστό ως σχέδιο Ανάν, το πλέον λεπτομερειακό σχέδιο για επίλυση που είχε προταθεί έως σήμερα για οποιαδήποτε διένεξη στον κόσμο. Προκύπτει έτσι το προφανές ερώτημα: εφόσον η λύση της επανένωσης (στη βάση, εννοείται, της χαλαρής διζωνικής ομοσπονδίας και της ισότητας μεταξύ των δύο κοινοτήτων) δεν στάθηκε δυνατό να εξασφαλιστεί με τόσο ευνοϊκές συνθήκες, είναι άραγε δυνατό να επιλυθεί το Κυπριακό χωρίς οριστική διχοτόμηση; Το φλέγον αυτό ερώτημα επιχειρεί να προσεγγίσει η ανά χείρας μελέτη. Στο βιβλίο παρουσιάζεται μια εμπεριστατωμένη ανασκόπηση του Κυπριακού, από τη γένεσή του το 1947 έως το 2004 - από το διακαές αίτημα για Ένωση μέχρι το «Όχι». Διερευνώνται οι ιδιομορφίες του Κυπριακού, τα αίτια του αδιεξόδου και η ιστορική του πορεία, με ιδιαίτερη έμφαση στη δωδεκαετία 1993-2004. Εξετάζεται επίσης διεξοδικά ο ρόλος των «μητέρων-πατρίδων» (Ελλάδας και Τουρκίας) καθώς και η πολιτική της Βρετανίας και των ΗΠΑ. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ
Α. ΙΔΙΟΜΟΡΦΙΕΣ ΚΑΙ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΑΔΙΕΞΟΔΟΥ
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Η ΚΥΠΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΕΩΣ ΤΟ 1992
Β. Η ΚΥΠΡΟΣ ΕΩΣ ΤΟ 1947
Γ. Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΕΩΣ ΤΟ 1992: ΟΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΕΙΡΗΝΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ
Δ. ΜΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ: ΛΑΘΗ ΚΑΙ ΧΑΜΕΝΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
ΟΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ
Ε. Η ΒΡΕΤΑΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ
ΣΤ. Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ
Ζ. Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ
Η. ΟΙ ΗΠΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΠΙΛΥΣΗ-ΕΠΑΝΕΝΩΣΗ (1993-2004)
Θ. Η ΕΠΙΛΥΣΗ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΑΛΕΝΔΡΕΣ
Ι. Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ
ΙΑ. ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΝ
ΙΒ. ΕΡΜΗΝΕΥΟΝΤΑΣ ΤΟ ΕΛΛΗΝΟΚΥΠΡΙΑΚΟ «ΟΧΙ»
ΙΓ. ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΝ: ΜΙΑ ΤΕΛΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ