ΜΑΚΡΗΣ: ΓΡΑΠΤΑ

Παρουσίαση

Κάποιος που πιάνει στα χέρια του το εν λόγω βιβλίο το 2011 θα μπορούσε ίσως να θεωρήσει πως πρόκειται για περσόνα επινοημένη ίσως και από τον, κατά πολλούς, συγγραφέα του φανταστικού και του παράδοξου, Επαμεινώνδα Γονατά (παρ' ότι ο τελευταίος δικαίως δήλωνε: "δεν είμαι ονειροποιός, ό,τι γράφω είναι βιωμένο..."), δεδομένου ότι ο Γιώργος Μακρής άφησε ελάχιστη γραπτή λογοτεχνική παρουσία με τη μορφή δημοσιεύσεων σε περιοδικά κατά τη διάρκεια της ζωής του (1923-1968), και δεν επεδίωξε ποτέ του να εκδόσει κανένα έργο του. Διατρέχοντας όμως κανείς τις σελίδες του βιβλίου, τα ποιήματα, τα ημερολογιακά σημειώματα, τα αφηγήματα, τις φωτογραφίες, την αλληλογραφία, τις μεταφράσεις του Γιώργου Μακρή και τα κείμενα που γράφουν γι' αυτόν οι φίλοι του, δεν αφήνουν αμφιβολία πως πρόκειται για ένα πρόσωπο της διανόησης και της λογοτεχνίας με ψυχή που έζησε και ζει όχι μόνο στα δικά του έργα, αλλά στις συνειδήσεις και στα δημιουργήματα των ανθρώπων που συνάντησε.
"Την 31η Ιανουαρίου 1968 αυτοκτόνησε, πέφτοντας από την ταράτσα της πολυκατοικίας όπου έμενε, ένας από τους πιο πνευματικούς ανθρώπους που έχω γνωρίσει στη ζωή μου. Λεγόταν Γιώργος Μακρής. Το όνομά του σήμερα, μπορεί να είναι εντελώς άγνωστο στους πιο πολλούς. Δεν άφησε σχεδόν τίποτα πίσω του που να προδίδει στους μεταγενέστερους την ύπαρξή του.(...) Γιατί ο Γιώργος Μακρής δεν έγραφε: μιλούσε. Πιστός στην πιο ελκυστική από όλες τις γοητείες του σωκρατισμού, ο Μακρής περνούσε τις μέρες και τις νύχτες του - ιδίως αυτές - σε ένα από τα τραπεζάκια της πλατείας κολωνακίου, θρονιασμένος σαν άστεφος βασιλιάς ανάμεσα στον όμιλο των μαθητών του, κάνοντας την καλύτερη δυνατή χρήση που μπορούσε να κάνει άνθρωπος της μεγαλύτερης θεϊκής δωρεάς του: του έναρθρου λόγου! Και τι δεν είχε να πει! (...)", σημειώνει γι'αυτόν, ο φίλος του και λογοτέχνης Θεόφιλος Δ. Φραγκόπουλος και Ο Ε.Χ. Γονατάς, γράφει στην εισαγωγή του τόμου: "Σε μια σημείωσή μου για τον Γιώργο Μακρή, δημοσιευμένη τον Φεβρουάριο του 1980, βεβαίωνα πως τα γραπτά του έχουν ανεπανόρθωτα χαθεί. (...) Όταν ήρθε στο σπίτι μου (ο Α. Καρακάλος) και μου παρέδωσε θριαμβευτικά το μαγικό εκείνο τσουβάλι με τα χαρτιά του Μακρή, όσα είχε καταφέρει με μύριους κόπους να περισώσει, και μου ζήτησε ν' αναλάβω τη φροντίδα της επεξεργασίας, της αποκατάστασης και ταξινόμησής τους για μια μελλοντική δημοσίευση, δέχθηκα με συγκίνηση και ευγνωμοσύνη την πρότασή του, θεωρώντας ότι θα εκπλήρωνα ένα χρέος στη μνήμη του φίλου μου· από την πρώτη όμως κιόλας στιγμή ένιωσα δισταγμό και αβεβαιότητα για το κατά πόσον όλα αυτά τα χαρτιά που ο Μακρής δεν τα προόριζε παρά μόνον για τον εαυτό του, ήταν επιτρεπτό να έρθουν, δίχως τη συγκατάθεσή του, στο φως της δημοσιότητας. (...) Η σκέψη όμως πως ο Μακρής τίποτε δεν κατέστρεψε, ούτε το παραμικρό χαρτάκι από τα γραπτά του, και ότι όλα του σχεδόν τα κείμενα, τουλάχιστον της πρώτης του νεότητας, που γνωρίζαμε και θυμόμαστε, βρέθηκαν φυλαγμένα και συγκεντρωμένα (...), τέλος η σκέψη ότι με τους δυο χαρακτηριστικούς αυτούς στίχους του: Πότε θα μαζέψω τον εαυτό μου κομματάκι-κομματάκι;/ Ποτέ δε θα μαζέψω τον εαυτό μου κομματάκι-κομματάκι, δεν προτρέπει βέβαια τους φίλους του ν' αναλάβουν για λογαριασμό του μια προσπάθεια που ο ίδιος, με πικρή αυτογνωσία, δηλώνει πως δεν μπορεί και δεν θέλει ν' αποτολμήσει, δεν φαίνεται όμως και να τους την απαγορεύει...." (Από κείμενο της ΠΑΥΛΙΝΑΣ ΜΑΡΒΙΝ στο bookpress.gr, Κυριακη, 11 Σεπτεμβριου 2011)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ του Ε.Χ. Γονατά
ΠΟΙΗΜΑΤΑ:
Εμείς οι λίγοι
Εραστές
Απλό απογευματινό διάλειμμα
Ωραία φαρμακερή Άννα
Απόσταση
Ιστορικό
Άκη
Φθινόπωρο
Τί μαρτυρική ψυχή ζει στο καλοκαίρι!
Ασκητικά τετράστιχα
Στις πνιγμένες προπολεμικώς
Τριλογία
Πρώτες απογευματινές ώρες
Ποίημα για το κορίτσι με το άσπρο αδιάβροχο
Επιστροφή Καθαράς Δευτέρας
Confessio
Γυμνά ασημένια δέντρα
Απλός λόγος
Εμείς
Μελέτη Ιστορίας
Τεφρή ήμερα
Τοιχογραφία
Συνοικιακός κινηματογράφος
Impromptu
Υπάρχει ένας μικρός έρημος χώρος
Αφετηρία
Άνεμος βορινός κατά την άνοιξη
Περί θανάτου
Απογευματινή βροχή
Βροχής προοίμιον
Πανηγυρική ήμερα
Κύκλοι
Ad se ipsum
Χρόνια τα χέρια της πολυθρόνας
Μυστικόν ΔείπνοΝ
Συμβάντα
Σεπτέμβριος
"Συνταγματάρχα μου!"
Όσα λέτε πάνε να συναντήσουνε το διάβολο
Η σοφία του πικραμένου
Μα όχι, πρέπει να μιλήσετε
Άλλοτε
Μακριά εσείς οι άλλοι
Δαπανήθηκα στις λόχμες
Σουζάννα
Ultimo
Οι φυσαρμόνικες
Το ποίημα του ανθρώπου εκείνου
Επιστροφή
Πόθος να πεθάνουν όλοι οι άλλοι άνθρωποι
Εσχατιαί
Εν αναμονή Λυδίας και άλλων
Νάνος: Ό Γαλαξίας διασπάστηκε
Μιλούσε ώρα πολλή
Πιανιστής
Ιβίσκοι
Βιαθάνατος ή Χρόνονος
Χθες μου μιλούσες για μια μηχανή
Χρώματα, ξεθωριάστε
Θρήνος για τον διαρρήκτη Κώστα Βούρβαχη
Η Κυρία Αρρώστια
ΑΦΗΓΗΜΑΤΑ:
Ο Βλάσης
Πολιτεία
Φιλοξενία στου λοχαγού
Ο Ιανουάριος
Απολογία
Πείρα
Στο διάστημα του ταξιδιού
Ο Μάρκος
Όταν ήρθε στον εαυτό του
Ο γάτος
Ξαπλωμένος στο κρεβάτι του
Στο ραδιογραμμόφωνο υπήρχε ή Gymnopedie του Erik Satie
ΣΚΕΨΕΙΣ - ΦΥΛΛΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ:
Η ματαιότητα
Διαχωρισμός κοινών τόπων Μύθου, έργου Ρίτας και δικού μου
Το όνειρο
Αν ήμουνα Θεός
Κάθε λόγος είναι κι ένας δρόμος προς μια ικανοποιημένη σιωπή
[...] άσπρο. Και μέχρι το ηλιακό πλέγμα
ΜΙΑ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ - ΕΝΑΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΟΙΜΙΟ ΤΟΥ ΠΑΛΙ:
ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ:
Στον Άγγελο Καράκαλο
Στον Ε. Χ. Γόνατα
Στην Αλίκη
Στην [;]
Στη Δέσποινα Τσικρικά
Στον Γιάννο
Στη Δώρα Μακρή
Στη Φώφη Τρέζου
Στη Ρίτα
Στην Claudie Marx
Στην Μαντώ Αραβαντινού
Στα "Νέα"
ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ:
ALDOUS HUXLEY: Κατεβαίνει το άγιο Πνεύμα
ΜΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Αίμα και Ισχύς
OCTAVIO PAZ: Πέτρα του ήλιου
JOAN MIRO: Εργάζομαι σαν ένας κηπουρός
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ Β. ΜΑΚΡΗ:
ΑΛΕΞΗΣ ΑΚΡΙΘΑΚΗΣ: Γιώργος Μακρής
ΦΡΑΓΚΙΣΚΗ ΑΜΠΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ: Για την "Προκήρυξη" του Γιώργου Μάκρη
ΝΑΝΟΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ: Γιώργος Μακρής: Ο φίλος πού έφυγε
ΤΑΣΟΣ ΔΕΝΕΓΡΗΣ: Γιώργος Μακρής
ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΡΑΚΑΛΟΣ: Ο Γιώργος Μακρής πάλι κοντά μας
CLAUDIE MARX: Γιώργος Μακρής
ΤΑΚΗΣ ΜΑΥΡΟΣ: Γιώργος Β. Μακρής
ΚΩΣΤΑΣ ΤΑΧΤΣΗΣ: Γιώργος Μακρής: Ελάχιστο μνημόσυνο
Θ. Δ. ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ: Γιώργος Μακρής
ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ: Ο φίλος μου Γιώργος Μακρής