ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

Παρουσίαση

Η νέα τούτη έκδοση των "Στοιχειωδών Αρχών Φιλοσοφίας" του Ζωρζ Πόλιτσερ έχει αναθεωρηθεί ολοκληρωτικά, είναι βελτιωμένη σε ορισμένα μέρη και το ευρετήριο πλουτίστηκε και ολοκληρώθηκε. Χρωστούμε, για χάρη της αλήθειας, να πούμε ότι οι πρώτες εκδόσεις του έργου αυτού παρουσίαζαν πολλά ελαττώματα στην παρουσίαση της ύλης, κι αυτό οφειλόταν ίσως στη βιασύνη των εκδοτών να διαδώσουν αυτό το τόσο χρήσιμο διανοητικό όργανο.
Τώρα λοιπόν, στη νέα έκδοση, διορθώθηκε γραμμή με γραμμή η παρουσίαση των φιλοσοφικών μαθημάτων του Πόλιτσερ, βελτιώνοντας το κείμενο όπου χρειαζόταν. Εννοείται ότι καμιά αλλαγή δεν έγινε σ' αυτό που ονομάζουν «βάση»· οι διορθώσεις έγιναν μόνο στη μορφή.
Προστέθηκαν επίσης και αρκετά "Γραπτά Θέματα" και βιβλιογραφία "Για διάβασμα" που είχε υποδείξει ο Πόλιτσερ στα μαθήματά του, και το "Ευρετήριο" αναθεωρήθηκε ολοκληρωτικά, έτσι που να αποτελεί τώρα ένα σύντομο λεξικό της ιστορίας της φιλοσοφίας.
Στη μορφή του αυτή, το έργο του Πόλιτσερ αποτελεί, τώρα περισσότερο από πριν, μιαν απαραίτητη εισαγωγή στη γνώση του διαλεκτικού υλισμού, το θεμέλιο του μαρξισμού. Μπορεί να εξυπηρετήσει τον αγωνιστή εργάτη όπως και το σπουδαστή, τον άνθρωπο με πνευματική περιέργεια καθώς και τον εξειδικευμένο διανοούμενο. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ του εκδότη
Λίγα λόγια για τον Πόλιτσερ και τη διδακτική του μέθοδο
1ο ΜΕΡΟΣ Τα φιλοσοφικά προβλήματα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Γιατί οφείλουμε να μελετάμε φιλοσοφία;
Είναι δύσκολη η μελέτη της φιλοσοφίας;
Τι είναι φιλοσοφία;
Τι είναι υλιστική φιλοσοφία;
Ποιες οι σχέσεις μεταξύ υλισμού και μαρξισμού;
Επιθέσεις της αστικής τάξης ενάντια στο μαρξισμό
1: Το βασικό πρόβλημα της φιλοσοφίας
Πώς πρέπει ν' αρχίσουμε τη μελέτη της φιλοσοφίας;
Δυο τρόποι για να εξηγήσουμε τον κόσμο
Ύλη και πνεύμα
Τί είναι ύλη; Τί είναι πνεύμα;
Το βασικό πρόβλημα ή ζήτημα της φιλοσοφίας
Ιδεαλισμός ή υλισμός
2: Ο ιδεαλισμός
Ηθικός ιδεαλισμός και φιλοσοφικός υλισμός
Γιατί πρέπει να μελετήσουμε τον ιδεαλισμό του Μπέρκλεϋ;
Ο ιδεαλισμός του Μπέρκλεϋ
Συμπεράσματα του "ιδεαλιστικού" λογισμού
Τα ιδεαλιστικά επιχειρήματα
Το πνεύμα δημιουργεί την ύλη
Ο κόσμος δεν υπάρχει έξω από τη σκέψη μας
Οι ιδέες δημιουργούν τα πράγματα
3: Ο υλισμός
Γιατί πρέπει να μελετάμε τον υλισμό;
Που έχει την προέλευσή του ο υλισμός;
Πως και γιατί αναπτύχθηκε ο υλισμός;
Ποιες είναι οι αρχές και τα επιχειρήματα των υλιστών;
4: Ποιος έχει δίκιο, οι ιδεαλιστές ή οι υλιστές;
Πώς πρέπει να θέσουμε το πρόβλημα;
Είναι αλήθεια ότι ο κόσμος δεν υπάρχει παρά μόνο στη σκέψη μας;
Είναι αλήθεια ότι οι ιδέες μας δημιουργούν τα πράγματα;
Είναι αλήθεια ότι το πνεύμα μας δημιουργεί την ύλη;
Οι υλιστές έχουν δίκιο και η επιστήμη αποδείχνει τις πεποιθήσεις τους
5: Υπάρχει τρίτη φιλοσοφία: Ο αγνωστικισμός
Γιατί μια τρίτη φιλοσοφία;
Επιχειρηματολογία της τρίτης φιλοσοφίας
Από που προέρχεται αυτή η φιλοσοφία;
Τα αποτελέσματά της
Πώς ν' αναιρέσουμε αυτή την τρίτη φιλοσοφία
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΛΕΓΧΟΥ
2ο ΜΕΡΟΣ Φιλοσοφικός υλισμός
1: Η ύλη και οι υλιστές
Τι είναι η ύλη;
Διαδοχικές θεωρίες για την ύλη
Τι είναι η ύλη για τους υλιστές;
Ο χώρος, ο χρόνος, η κίνηση και η ύλη
2: Τι σημαίνει να είσαι υλιστής;
Σύνδεσμος θεωρίας και πρακτικής
Τι σημαίνει να είσαι οπαδός του υλισμού στον τομέα της σκέψης;
Πώς είναι ο υλιστής στην πρακτική;
Πρώτη άποψη του θέματος
Δεύτερη άποψη του θέματος
3: Η ιστορία του υλισμού
Ανάγκη να μελετήσουμε αυτή την ιστορία
Ο υλισμός πριν το Μαρξ;
-η ελληνική αρχαιότητα
-ο αγγλικός υλισμός
-ο υλισμός στη Γαλλία
-ο υλισμός του 18ου αι.
Από που προέρχεται ο ιδεαλισμός;
Από που προέρχεται η θρησκεία;
Τα προτερήματα του υλισμού πριν το Μαρξ
Τα μειονεκτήματα του υλισμού πριν το Μαρξ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΛΕΓΧΟΥ
3ο ΜΕΡΟΣ Μελέτη της μεταφυσικής
ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Σε τι συνίσταται η "μελέτη της μεταφυσικής;"
Ιδιότητες αυτής της μεθόδου
1η ιδιότητα: η αρχή της ταυτότητας
2η ιδιότητα: η στεγανότητα των πραγμάτων
3η ιδιότητα: αιώνιες κι αξεπέραστες διαιρέσεις
4η ιδιότητα: αντίθεση των αντιθέτων
Η μεταφυσική αντίληψη για τη φύση
Η μεταφυσική αντίληψη για την κοινωνία
Η μεταφυσική αντίληψη για τη σκέψη
Τι είναι λογική;
Η εξήγηση της λέξης "μεταφυσική"
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΛΕΓΧΟΥ
4ο ΜΕΡΟΣ Η μελέτη της διαλεκτικής
1: Εισαγωγή στη μελέτη της διαλεκτικής
Προκαταρκτικές επιφυλάξεις
Πώς γεννήθηκε η διαλεκτική μέθοδος;
Γιατί η διαλεκτική σκεπάστηκε πολύ καιρό από τη μεταφυσική αντίληψη;
Γιατί ο υλισμός του 18ου αιώνα ήταν μεταφυσικός
Η γέννηση του διαλεκτικού υλισμού: Έγελος και Μαρξ
2: Οι νόμοι της διαλεκτικής
1ος νόμος, η διαλεκτική αλλαγή
Τί εννοούμε με την έκφραση διαλεκτική κίνηση
Γιατί στη διαλεκτική, δεν υπάρχει τίποτε οριστικό, απόλυτο ιερό...! (Ένγκελς)
Η διαδικασία (προτσές)
3: 2ος νόμος: η αλληλεπίδραση
Ο ειρμός (αλληλουχία) των διαδικασιών
Οι μεγάλες ανακαλύψεις του 19ου αι.
Η ανακάλυψη του ζωντανού κύτταρου και της ανάπτυξής του
Η ανακάλυψη της μετατροπής της ενέργειας
Η ανακάλυψη της εξέλιξης των ανθρώπων και των ζώων
Η σπειροειδής εξέλιξη
4: 3ος νόμος: ή αντίφαση
Η ζωή κ' ο θάνατος
Τα πράγματα μεταμορφώνονται στο αντίθετό τους
Κατάφαση, άρνηση και άρνηση της άρνησης
Η ενότητα των αντιθέτων
Λάθη που πρέπει ν' αποφεύγονται
Πρακτικές συνέπειες της διαλεκτικής
5: 4ος νόμος: μετατροπή της ποσότητας σε ποιότητα ή νόμος της προόδου [...]