ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΟΙ ΤΗΣ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗΣ

Παρουσίαση

Το βιβλίο αυτό είναι αφιερωμένο στις θεμελιακές κατηγορίες και νόμους της υλιστικής διαλεχτικής. Διασαφηνίζοντας το περιεχόμενο των κατηγοριών και των νόμων της διαλεχτικής, εκθέτουμε την ουσία του διαλεχτικού υλισμού σαν ξεχωριστή φιλοσοφική θεωρία.
Ο διαλεχτικός υλισμός μελετά τις γενικές μορφές του είναι, τις απόψεις και τους γενικούς δεσμούς της πραγματικότητας, τους νόμους της αντανάκλασης της πραγματικότητας αυτής στη συνείδηση των ανθρώπων. Οι ουσιαστικές μορφές της φιλοσοφικής ερμηνείας, η αντανάκλαση των ιδιοτήτων και των καθολικών συναφειών της πραγματικότητας καθώς και οι νόμοι της λειτουργίας και της ανάπτυξης της γνώσης, είναι οι κατηγορίες και οι νόμοι της διαλεχτικής. Στοιχεία αναγκαία της φιλοσοφικής θεωρίας συμπληρώνουν μια λειτουργία: ιδεολογική, γνωσιολογική και μεθοδολογική.
Όταν αυτές οι κατηγορίες και οι νόμοι χρησιμοποιούνται από τον άνθρωπο για να επεξεργαστεί ένα σύστημα αντιλήψεων του κόσμου και μια κατανόηση μοναδική των φαινομένων που παράγονται σ' αυτόν, τότε πραγματώνουν τη λειτουργία της σύλληψης του κόσμου: ιδεολογικά. Η γνώση των ιδιοτήτων και των καθολικών συναφειών της πραγματικότητας που εκφράζονται μέσα στις φιλοσοφικές κατηγορίες είναι απόλυτα απαραίτητες στον άνθρωπο για να προσανατολιστεί, για να προσδιορίσει τους δρόμους που
θα του επιτρέψουν να λύσει τα πρακτικά προβλήματα που παρουσιάζονται μέσα στο προτσές της ανάπτυξης της κοινωνίας. Η φιλοσοφία δίνοντας ένα συνολικό σύστημα ιδεών για την πραγματικότητα, βοηθάει τους ανθρώπους να καλλιεργήσουν μια στάση απέναντι στην κοινωνική ζωή και το κοινωνικό πολίτευμα, να εννοήσουν την ουσία της πολιτικής που καθοδηγείται από ένα κράτος και έτσι να τους επιτρέπεται η συμμετοχή με συνειδητό τρόπο στην πολιτική ζωή της κοινωνίας, στην πάλη για την κοινωνική πρόοδο για την πραγμάτωση των μεγάλων ιδανικών της ανθρωπότητας. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
Ι. Η ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ
II. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΦΕΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΛΕΧΤΙΚΗΣ
1. Λύση του προβλήματος της συνάφειας των κατηγοριών στην προ-μαρξιστική φιλοσοφία
2. Αφετηριακή αρχή και η οικοδόμηση του συστήματος των κατηγοριών της διαλεχτικής
III. ΥΛΗ ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ
1. Η ύλη
2. Ύλη και υλικός σχηματισμός. Όψεις της ύλης
3. Η υπόσταση της ύλης
4. Η αντανάκλαση
5. Το ψυχικό και το φυσιολογικό
6. Η συνείδηση
IV. ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΑΝ ΒΑΘΜΙΔΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ
1. Η σχέση ανάμεσα στις κατηγορίες της διαλεχτικής σαν βαθμίδες της ανάπτυξης της γνώσης
2. Η σειρά εμφάνισης και εφαρμογής των κατηγοριών της διαλεχτικής στη διάρκεια της ανάπτυξης της επιστημονικής γνώσης
3. Η σχέση των κατηγοριών σαν κόμβοι, θεωρημένοι από την άποψη της ανάπτυξης της φιλοσοφικής σκέψης
4. Οι κατηγορίες σαν βαθμίδες της ανάπτυξης της κοινωνικής πρακτικής
5. Ανάπτυξη των μορφών της σκέψης στο προτσές της κίνησης της γνώσης από μια κατηγορία στην άλλη
V. ΤΟ ΜΕΡΙΚΟ, Η ΚΙΝΗΣΗ, Η ΣΧΕΣΗ
1. Το μερικό
2. Η κίνηση
Η έννοια της κίνησης
Η κίνηση και η αδράνεια
Η κίνηση και η ανάπτυξη
3. Η σχέση
4. Ο χώρος και ο χρόνος
VI. ΤΟ ΕΝΙΚΟ, ΤΟ ΜΕΡΙΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ
1. Κριτική των ιδεαλιστικών και μεταφυσικών αντιλήψεων για το ενικό και το γενικό
2. Η σχέση του ενικού και του γενικού
3. Το γενικό και το μερικό
4. Συνάφεια του γενικού και του μερικού στην κίνηση της ύλης από το κατώτερο στο ανώτερο
VII. Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ
Ι. Οι έννοιες της ποιότητας και της ποσότητας
2. Το πρόβλημα της πολλαπλότητας των ποιοτήτων των πραγμάτων
3. Νόμος του περάσματος των ποσοτικών αλλαγών σε ποιοτικές και το αντίστροφο
4. Πήδημα. Τύποι πηδημάτων
VIII. Η ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ
Ι. Η εξέλιξη των αντιλήψεων της αιτιότητας στη προμαρξιστική φιλοσοφία
2. Η μαρξιστική αντίληψη για την αιτιότητα
3. Αιτιότητα και αναγκαιότητα
IX. ΤΟ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΤΥΧΑΙΟ
Ι. Οι έννοιες της αναγκαιότητας και του τυχαίου
2. Η κριτική των ιδεαλιστικών και μεταφυσικών αντιλήψεων για τη συνάφεια της αναγκαιότητας και του τυχαίου
3. Η μαρξιστική αντίληψη της συνάφειας του αναγκαίου και του τυχαίου
Χ. Ο ΝΟΜΟΣ
Ι. Η έννοια του νόμου
2. Οι στατιστικοί και δυναμικοί νόμοι
3. Οι γενικοί και ειδικοί νόμοι, η σχέση τους
XI. ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ Η ΜΟΡΦΗ
Ι. Οι έννοιες του περιεχόμενου και της μορφής
2. Κριτική των ιδεαλιστικών και μεταφυσικών αντιλήψεων του περιεχόμενου και της μορφής
3. Νόμοι της συνάφειας του περιεχόμενου και της μορφής
4. Μέρος και όλο, στοιχείο και δομή
XII. Η ΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ
1. Οι έννοιες της ουσίας και του φαινόμενου
2. Οι νόμοι συνάφειας της ουσίας και του φαινόμενου
3. Το θεμέλιο και το θεμελιωμένο
XIII. Η ΑΝΤΙΦΑΣΗ. Ο ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΛΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΘΕΤΩΝ
Ι. Η αντίφαση σαν ενότητα και πάλη των ανθρώπων
2. Αντίφαση και διαφορά
3. Οι βαθμίδες ανάπτυξης της αντίφασης
4. Η αντίφαση σαν καθολική μορφή του Είναι
5. Η αντίφαση σαν πηγή της κίνησης και της ανάπτυξης
6. Οι νόμοι της γνώσης της αντίφασης
7. Οι τύποι των αντιφάσεων και η σημασία τους για την πρακτική
XIV. Η ΑΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΗΣΗΣ
Ι. Η διαλεχτική άρνηση
2. Η διαλεχτική άρνηση και η κίνηση από το αφαιρεμένο στο συγκεκριμένο
3. Ο νόμος της άρνησης της άρνησης
XV. Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Ι. Οι ιδεαλιστικές και μεταφυσικές αντιλήψεις της δυνατότητας και της πραγματικότητας
2. Η διαλεχτική και η υλιστική αντίληψη για τη δυνατότητα και την πραγματικότητα
3. Οι τύποι της δυνατότητας και η προσφορά τους για την πρακτική
XVI. ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΛΕΧΤΙΚΗΣ