Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (1430)

Παρουσίαση

Στον τόμο αυτόν, είναι συγκεντρωμένα τα διάφορα κείμενα που μιλούν για την τελευταία άλωση της Θεσσαλονίκης του 1430. Κείμενα δηλαδή λογής λογής: ιστορικά, Χρονικά, Μονωδίες, Παραδόσεις και Βραχέα Χρονικά. Και δε λένε αυτά μόνο τι διηγήθηκαν οι ιστορικοί της εποχής που έγινε η άλωση αυτή, μα και τι διαδόθηκε αργότερα κι ακόμα και τι φαντάστηκε ο λαός κι έπλασε γύρω απ' το περιστατικό αυτό. Το καθένα τους επίσης με περιορισμένα εισαγωγικά και με τ' απαραίτητα σχόλια, ώστε να μην κουράζουν το μέσο αναγνώστη με πληροφορίες που θα ικανοποιούσαν έναν ειδικό.
Μερικές φορές ωστόσο γίνεται αναφορά και σε σχετική βιβλιογραφία, γιατί θα υπάρξουν και αναγνώστες του περίεργοι, που θα θελήσουν να μάθουν περισσότερα πράματα για ορισμένα περιστατικά κι άλλες φορές πάλι να εξακριβώσουν καλύτερα άλλες ειδήσεις τους. Φυσικά, δεν έχουνε να χάσουν και οι ειδικοί που θα το μεταχειριστούν.
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης αφιέρωσε το 1985 στα 2.300 χρόνια από τότε που ίδρυσαν την πολιτεία και το γεγονός αυτό το τιμάει με πολλά πολιτιστικά φανερώματα. Μ' αυτήν την ευκαιρία και το έργο τούτο, που έχει θέμα του μια τόσο τραγική σελίδα της ιστορίας της, όπως είναι οι τελευταίες βυζαντινές της μέρες, ας είναι και μια προσφορά στον πανηγυρισμό αυτόν. Η Θεσσαλονίκη, από τότε που την ίδρυσαν, μ' όλα τα φυσικά ιστορικά της σκαμπανεβάσματα, συνεχίζει την ιστορική της πορεία με υψωμένο πάντα το περήφανο φλάμπουρό της.
Είναι η ιστορική πολιτεία που δεν έχασε ποτέ ούτε το έχι της ούτε την αρχοντιά της.
Είναι όμως περήφανη και για τον τίτλο της "Δημοκρατική Θεσσαλονίκη". (Κίνημα των Ζηλωτών 1343-1349, Κίνημα Νεότουρκων, Ιούλιος 1908, Κίνημα Εθνικής Άμυνας, Αύγουστος του 1916, το πρώτο δημοκρατικό Πανεπιστήμιο της Πατρίδας μας, δημοκρατικοί όλοι οι Δήμαρχοί της ύστερ' από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο). Η Θεσσαλονίκη είναι μια. (Λιτόχωρο, καλοκαίρι του 1984, από την παρουσίαση της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΑΦΙΕΡΩΣΗ
ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ
1. Εισαγωγικά
1. Γενικά
2. Οι προετοιμασίες των Τούρκων για την άλωση της Θεσσαλονίκης
I. ΚΕΙΜΕΝΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ
1. Το Χρονικό (ή η διήγηση) του Ιωάννου Αναγνώστη
α) Ο Χρονικογράφος
β) Μετάφραση του Χρονικού
γ) Σχόλιο στο κείμενο του Χρονικού
2. Έκθεση των Βενετσιάνων Διοικητών της Εύβοιας
α) Εισαγωγικά
β) Το κείμενο της Έκθεσης
3. Δούκας
α) Εισαγωγικά
β) Μετάφραση του κειμένου
4. Γεώργιος Φραντζής
α) Εισαγωγικά
β) Μετάφραση του κειμένου
5. Λαόνικος Χαλκοκονδύλης
α) Εισαγωγικά
β) Μετάφραση του κειμένου
II. ΧΡΟΝΙΚΑ
Α. Τούρκικα
1. Ασίκ Πασά Ζαντέ
α) Εισαγωγικά
β) Μετάφραση του κειμένου
2. Χαϊρουλάχ
α) Εισαγωγικά
β) Το Οδοιπορικό του Χαϊρουλάχ
Β. Ελληνικά
1. Δωροθέου, Αρχιεπισκόπου Μονεμβασίας, Βιβλίον Ιστορικόν
α) Εισαγωγικά
β) Το κείμενο του Χρονικού
2. Ιέραξ, Χρονικόν "Δια την των Τούρκων βασιλείας"
α) Εισαγωγικά
β) Το κείμενο του Χρονικού
III. ΜΟΝΩΔΙΕΣ
Α. Μονωδίες έμμετρες
1. Η Μονωδία της Νεάπολης
α) Εισαγωγικά
β) Περίληψη της Μονωδίας
γ) Παρατηρήσεις
2. Η Μονωδία του Κάιρου
α) Εισαγωγικά
β) Περίληψη της Μονωδίας
γ) Παρατηρήσεις
Β. Μονωδίες σε λόγο πεζό
1. Ιωάννης ο Ευγενικός
α) Εισαγωγικά
β) Περίληψη της Μονωδίας
γ) Παρατηρήσεις
2. Μονωδία [του Αναγνώστη]
α) Εισαγωγικά
β) Μετάφραση της Μονωδίας
3. Μονωδία [Μάρκου του Ευγενικού]
α) Εισαγωγικά
β) Μετάφραση της Μονωδίας
IV. Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΤΑ ΛΑΪΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Εισαγωγικά
V. ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ
α) Ελληνική
β) Τούρκικη
VI. ΒΡΑΧΕΑ ΧΡΟΝΙΚΑ
α) Εισαγωγικά
β) Κείμενα
Βασική βιβλιογραφία
Ευρετήριο
Πίνακας εικόνων