Ο ΚΑΝΤΙΑΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΧΑΙΝΤΕΓΚΕΡ

Παρουσίαση

Το βιβλίο, με το οποίο ο Martin Heidegger (1889-1976) πέτυχε μια ριζική τομή στον φιλοσοφικό στοχασμό του 20ού αιώνα, φέρει τον τίτλο "Είναι και χρόνος" (κυκλοφόρησε σε ελληνική μετάφραση από τις εκδόσεις "Δωδώνη"). Τι είναι, λοιπόν, ο χρόνος; Ο Χάιντεγγερ κάνει μια αποφασιστική διάκριση ανάμεσα στον "κοινότυπο" ή "καθημερινό" χρόνο, όπου ζει ο μέσος άνθρωπος λογαριάζοντας τα όντα και τα συμβάντα με βάση κάποιους αριθμούς (ώρες, ημέρες, μήνες, έτη), και στον "αρχέγονο" ή "αυθεντικό" χρόνο, στον οποίο οδηγούμαστε μόνο εφόσον αλλάζουμε τη στάση μας απέναντι στα πράγματα και αποστασιοποιούμαστε από τον καθημερινό τρόπο ύπαρξης.
Ο αυθεντικός χρόνος δεν αποτελείται από τις τρεις γνωστές διαστάσεις (παρελθόν, παρόν, μέλλον), άρα δεν εκτείνεται σε ένα απέραντο παρελθόν και ένα απέραντο μέλλον είναι πεπερασμένος, γιατί συνδέεται άμεσα με την πεπερασμένη ζωή καθενός από εμάς. Σε αντίθεση προς τον καθημερινό χρόνο, που στρέφεται προπάντων προς τη διάσταση του παρόντος και προς όσα είναι παρόντα ή απόντα, ο αυθεντικός χρόνος είναι στραμμένος "εκστατικά" προπάντων προς το μέλλον.
Μια τέτοια αντίληψη περί χρόνου μπορεί να θεωρηθεί πράγματι καινοτόμος, μόνο εάν δειχτεί ότι βασίζεται σε βαθιές ερευνητικές τομές πάνω στην αντίστοιχη έννοια προηγουμένων στοχαστών. Η παρούσα μελέτη διεισδύει στο ερμηνευτικό βλέμμα του Χάιντεγγερ πάνω στον χρόνο έτσι όπως τον συνέλαβε ο Ιμμάνουελ Καντ (1724-1804), και φιλοδοξεί έτσι να συμβάλει στην ανίχνευση των θεμελίων και προϋποθέσεων της Χαϊντεγγεριανής αντίληψης περί χρόνου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πίνακας συντομογραφιών
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Μεθοδολογική προσημείωση
Οι βασικές θέσεις
1. Ο Καντιανός χρόνος ως ορίζοντας της προθεσιακής αναφοράς
Η Καντιανή διάκριση μεταξύ αίσθησης και νόησης
Ο χρόνος ως καθαρή μορφή της εποπτείας
Η υπεροχή του χρόνου έναντι του χώρου
2. Ο Καντιανός χρόνος ως καθαρός αυτοεπηρεασμός
Η ενότητα ως βασικό πρόβλημα της Υπερβασιακής Λογικής
Ο χρόνος ως καθαρός αυτοεπηρεασμός
Ο χρόνος ως εκστατικός ορίζοντας της υπέρβασης
3. Ο χρόνος σε συνάρτηση προς τις αναλογίες και τη σχηματοποίηση
Η Καντιανή προτεραιότητα του παρόντος χρόνου
Χρόνος και σχηματοποίηση των κατηγοριών
Χρόνος και φαντασία
ΚΡΙΤΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Δευτερεύουσα βιβλιογραφία
Ελληνο-γερμανικό γλωσσάρι