ΑΡΤΟΣ ΖΩΗΣ

ΔΙΔΑΧΑΙ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ (1716)
Ο Ηλίας Μηνιάτης γεννήθηκε στην "πόλη Κεφαλληνίας" το 1669, και ήταν ένας από τους έξι γιους του πρωτοπαπά Φραγκίσκου· μορφώθηκε στην ελληνική Φλαγγίνειο Σχολή της Βενετίας, και απεβίωσε στα σαράντα πέντε του χρόνια, ως επίσκοπος Κερνίκης και Καλαβρύτων. Έζησε μια ζωή σύντομη, αλλά γεμάτη ταξίδια και σημαντικές γνωριμίες, διαβάσματα και μελέτη, μα και αγωνία για τον βιοπορισμό· ζωή που καθορίστηκε από την επτανησιακή καταγωγή του και από τις σχέσεις του με τους φιλενωτικούς κύκλους, οι οποίες ευθύνονται για την καχυποψία και την επιφυλακτι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΚΑΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ
Το κήρυγμα είναι «ιερουργία» (Ρωμ 15:16). Ο λόγος του Θεού διαφέρει από κάθε μορφή ανθρωπίνου λόγου, γιατί στοχεύει στη μεταφορά στον άνθρωπο του θελήματος του Θεού, στο να αποκαλύψει και μεταφέρει στον άνθρωπο το μήνυμα της αγάπης του Θεού, τη διαβεβαίωση ότι «ο Θεός μεθ' ημών» σε κάθε περίπτωση της ζωής μας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα, όταν ο λόγος του Θεού ακούγεται και προσφέρεται στα πλαίσια της Θείας Λειτουργίας, στην οποία ο Λόγος «σαρκούται» και προσφέρεται στον άνθρωπο προς κοινωνίαν. Στα πλαίσια αυτά το κήρυγμα πρέπει να προσφέρεται μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΜΑΤΑ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ
Τα άρθρα που δημοσιεύονται σ' αυτόν τον τόμο διακρίνονται σε δυο γενικές κατηγορίες: Α) Θεολογικά ποικίλα, όπου ο π. Γεώργιος πραγματεύεται θέματα κεντρικού και ουσιώδους θεολογικού ενδιαφέροντος, όπως αυτά της Δημιουργίας, της Ενσάρκωσης, της ερμηνείας της θείας Αποκάλυψης, του Σταυρού και της Ανάστασης, της θέσης της Αειπαρθένου Μαρίας μέσα στην Εκκλλησία, της Εσχατολογίας και της Ορθόδοξης Λατρείας. Β) Εκκλησιολογικα, όπου ο συγγραφέας, εντός του κλίματος του οικουμενικού διαλόγου μεταξύ των διαφόρων Ομολογιών, συζητεί θέματα σχετιζόμε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΩΛ ΡΙΚΑΙΡ: ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΒΙΒΛΟΣ
Το έργο του Πωλ Ρικαίρ (1913-2005) είναι ολόκληρη ήπειρος. Ασχολήθηκε με τα πάντα και αποτελεί πηγή σκέψης για τα πάντα και τους πάντες. Τίποτε δεν έμεινε έξω από το πεδίο του ενδιαφέροντος και της προσοχής του. Κεντρική πάντως θέση στο φιλοσοφικό εγχείρημά του κατέχει ασφαλώς η συνομιλία φιλοσοφίας και Βίβλου. Ο Ρικαίρ προσέρχεται στη μελέτη της Βίβλου ως φιλόσοφος (όχι ως θεολόγος), αντιμετωπίζει τη Βίβλο ως σκέψη, αλλά μια σκέψη εκτός φιλοσοφίας, εκτός Ελλάδος. Αντίθετα με πολλούς άλλους σύγχρονους φιλοσόφους, ο Ρικαίρ όχι μόνο αναγνωρί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ
Η παρούσα εργασία έχει ως αντικείμενο την έρευνα για το κεντρικό στοιχείο στο χριστιανικό μήνυμα. Αισθανόμαστε τον πειρασμό να θεωρήσουμε ως «πυρήνα» του, ως «ουσία» του ό,τι μας αρέσει σ' αυτό το μήνυμα, και, συνεπώς, μας φαίνεται πως είναι το πιο σπουδαίο, ενώ, αντίθετα, θεωρούμε, σαν εξωτερικό «πλαίσιο» που μπορεί ν' αφαιρεθεί οτιδήποτε μας είναι ξένο σ' αυτό. Είναι ο ίδιος ο πλούτος του χριστιανικού μηνύματος που μας υποχρεώνει ν' αναζητήσουμε το κεντρικό σημείο, από όπου ερμηνεύονται όλα τα άλλα, και το ουσιαστικό καθήκον της καινοδια...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΙΤΟΜΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ
Στο ανά χείρας βιβλίο παρουσιάζονται οι βασικές γνώσεις της Θεολογίας της Καινής Διαθήκης: το κήρυγμα του Ιησού, το κήρυγμα του αρχικού χριστιανισμού, η θεολογία του αποστόλου Παύλου, η θεολογία των συνοπτικών Ευαγγελίων, η θεολογία του Ευαγγελίου και των επιστολών του Ιωάννη, η αποστολική διδασκαλία της Εκκλησίας. Οι θέσεις που εκτίθενται αφετηριακά σε κάθε παράγραφο εκφράζουν περιληπτικά ό,τι αναπτύσσεται αναλυτικότερα εν συνεχεία. Προσφέρεται με αυτόν τον τρόπο ένας δείκτης προσανατολισμού, ο οποίος όμως δεν πρέπει να γίνεται άκριτα δ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η επί του όρους ομιλία του Ιησού
Είναι η επί του Όρους Ομιλία ένα χριστολογικό κείμενο, δηλαδή ένα κείμενο που ασχολείται πρωταρχικά με τη σημασία του προσώπου του Χριστού, ή είναι περισσότερο ένα ηθικό κείμενο, μια συλλογή ηθικών παραινέσεων για την καθημερινή ζωή του χριστιανού; [...] Οι αρχαίοι Πατέρες εξηγητές της Ομιλίας και πολλοί νεότεροι, όπως και ο γράφων, πιστεύουν πως είναι τόσο αχώριστα το πρόσωπο του Ιησού από όσα διδάσκει περί των χαρακτηριστικών του μαθητή-χριστιανού, που δεν είναι δυνατόν να πούμε τι είναι περισσότερο και τι λιγότερο. Πουθενά π.χ. στην επί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ Η' ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΕΚ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ;
Ο καθηγητής O. Cullmann διαπραγματεύεται σε τέσσερα κεφάλαια το μείζον θέμα της "αθανασίας της ψυχής ή της ανάστασης εκ των νεκρών", επί τη βάσει των μαρτυριών της Καινής Διαθήκης. Στο πρώτο κεφάλαιο εξετάζει το θέμα του θανάτου ως του έσχατου εχθρού του ανθρώπου, ένεκα του προπατορικού αμαρτήματος. Στο δεύτερο κεφάλαιο διαπιστώνει τις συνέπειες της αμαρτίας, οι οποίες είναι ο θάνατος, και οι οποίες οδήγησαν στον λυτρωτικό για τον άνθρωπο θάνατο του Χριστού. Στο τρίτο κεφάλαιο πραγματεύεται την Ανάσταση του Χριστού ως "πρωτότοκου εκ των νε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΑΡΧΕΓΟΝΕΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΕΣ ΟΜΟΛΟΓΙΕΣ ΠΙΣΤΕΩΣ
Ο Oscar Cullmann ενδελεχώς εξετάζει τις απαρχές και τις πρώτες αρχές των πρωτοχριστιανικών ομολογιών πίστεως. Η έρευνά του δεν επεκτείνεται στην παρουσίαση της ιστορίας της ανάπτυξης των μεταγενέστερων ομολογιών, δηλαδή εκείνων οι οποίες στις τυποποιημένες μορφές τους εξυπηρετούσαν ως κανόνες πίστεως τις ανάγκες και τις αναγκαιότητες των κοινοτήτων της αρχαίας Εκκλησίας. Τον απασχολεί ουσιαστικά η «προ-ιστορία» των «τύπων», των «συμβόλων» και των «ομολογιακών μορφών», έτσι όπως διαμορφώνονται και γίνονται αντικείμενο επεξεργασίας από την α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΠΑΡΞΗ ΚΑΙ ΠΙΣΤΗ
Ο Rudolf Bultmann υπήρξε ο κατεξοχήν θεολόγος του αιώνα μας. Παραταύτα, για όσους ξέρουν τα ελληνικά πράγματα, δεν εκπλήσσει το ότι περί την εκπνοή του αιώνα καθίσταται δυνατή η πρώτη γνωριμία του έργου του με το ελληνικό αναγνωστικό κοινό, θεολογικό ή μη. (. . .) Οι μελέτες του που δημοσιεύονται κατ' επιλογή σ' αυτόν εδώ τον τόμο καταβλήθηκε προσπάθεια να διατηρήσουν στην ελληνική μετάφραση τα ουσιώδη στο ύφος χαρακτηριστικά τους, και ο μεταφραστής κ. Φώτης Τερζάκης είναι άξιος συγχαρητηρίων για το επίτευγμά του αυτό. Ως προς τη σειρά των...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΥΓΧΩΡΗΣΗ
Το ζήτημα της συγχώρησης είναι τεράστιο και συνδέεται στενά με άλλα επίσης πολύ μεγάλα ζητήματα: το παράπτωμα, την αμαρτία, το κακό -η ύπαρξη της συγχώρησης προϋποθέτει, την ύπαρξη του κακού, σε μια κοινωνία αγγέλων δεν υπάρχει συγχώρηση-, την ενοχή, τη δικαιοσύνη και πολλά άλλα. Τα ερωτήματα που εγείρει η συγχώρηση είναι δυσαπάντητα. Ποιος συγχωρεί; Ο άνθρωπος που έπαθε, μόνο αυτός; Ο Θεός; Ο Θεός μπορεί να συγχωρήσει, αν δεν έχει δώσει προηγουμένως τη συγχώρησή του το θύμα; Αν αυτός που δικαιούται να συγχωρεί είναι μόνο το θύμα, τότε τι ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΨΑΛΜΟΙ
Γ' Ψαλμός· τω Δαυίδ, οπότε απεδίδρασκεν από προσώπου Αβεσσαλώμ του υιού αυτού. Κύριε, τι επληθύνθησαν οι θλίβοντές με; πολλοί επανίστανται επ' εμέ· πολλοί λέγουσιν τη ψυχή μου Ουκ έστιν σωτηρία αυτώ εν τω Θεώ αυτού. διάψαλμα. συ δε, κύριε, αντιλήμπτωρ μου ει, δόξα μου και υψών την κεφαλήν μου. φωνή μου προς κύριον εκέκραξα, και επήκουσέν μου εξ όρους αγίου αυτού. διάψαλμα. εγώ εκοιμήθην και ύπνωσα· εξηγέρθην, ότι κύριος αντιλήμψεταί μου. ου φοβηθήσομαι από μυριάδων λαού των κύκλω συνεπιτιθεμένων μοι. ανάστα, κύριε, σώσον με, ο θεός μου, ότ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ
Χωρίς τον Χριστό, αληθινό Θεό και αληθινό άνθρωπο, τα κείμενα της Βίβλου μετατρέπονται, πιστεύει ο Χόφιους, σε κοινά κείμενα της παγκόσμιας θρησκευτικής γραμματείας, χωρίς ιδιαίτερη αξία. Σε ευθεία αντίθεση προς αρκετούς σύγχρονούς του καινοδιαθηκολόγους, ο Χόφιους διακρίνει σε όλα τα βιβλία της Καινής Διαθήκης συμφωνία ως προς τη διδασκαλία τους περί της θεότητας του Ιησού Χριστού. Η αναγνώριση αυτής της κοινής χριστολογικής διδασκαλίας αποτελεί κατ' αυτόν το κλειδί για την εν γένει κατανόηση των κειμένων της Καινής Διαθήκης και την αποκω...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΙΤΟΜΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ
Η μετάφραση στα ελληνικά της «Επίτομης Θεολογίας της Παλιάς Διαθήκης» του διαπρεπούς παλαιοδιαθηκολόγου, καθηγητή για πολλά χρόνια στη Ζυρίχη (1935-1951) και στη Γοτίγγη (1951-1981), Βάλτερ Τσίμερλι, εμπλουτίζει προφανώς την ελληνική θεολογική βιβλιογραφία με ένα αξιόλογο και κατατοπιστικό έργο. Συνοπτικό, απαιτεί προσεκτική μελέτη με ταυτόχρονη χρήση του κειμένου της Παλαιάς Διαθήκης, όπως συνιστά ο ίδιος ο συγγραφέας στον πρόλογό του. Συγχρονισμένο, παρουσιάζει τους καρπούς της νεότερης έρευνας με κριτικό τρόπο, δίνοντας στον αναγνώστη...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟΣ ΘΕΟΣ
Ο σταυρός δεν είναι και δεν δύναται να είναι αντικείμενο αγάπης. Και όμως μονάχα ο Εσταυρωμένος μάς χορηγεί εκείνη την ελευθερία που μεταμορφώνει τον κόσμο, διότι δεν φοβάται πια τον θάνατο. Ο Εσταυρωμένος ήταν για την εποχή του σκάνδαλο και μωρία. Αλλά και σήμερα είναι παράκαιρο να τον θέτει κανείς στο επίκεντρο της χριστιανικής πίστης και της θεολογίας. Και όμως μονάχα τούτη η παράκαιρη ανάμνηση απελευθερώνει τους ανθρώπους από την καταπιεστική ισχύ της σύγχρονης πραγματικότητας και από τους νόμους και τις αναγκαιότητες της ιστορίας, και...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΕΣΣΙΑΝΙΚΗ ΙΔΕΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΤΗΣ
Ό μεσσιανισμός, γέννημα καί θρέμμα της Βίβλου, πήρε ποικίλες μορφές στην Ιστορία, πολλές φορές άντιφερόμενες μεταξύ τους, διαπότισε την ευρωπαϊκή σκέψη καί επηρέασε καθοριστικά, συχνά με τραγικό τρόπο, την ευρωπαϊκή ιστορία. Ό Άρτος Ζωής, στην προσπάθεια του να φέρει τη Βίβλο στον δημόσιο χώρο της σκέψης καί να συμβάλει στη συνάντηση ανθρώπων πού σκέπτονται εντός της πίστεως με στοχαστές του έκκοσμικευμένου Λόγου, αφιέρωσε το πρώτο συνέδριο του στη μεσσιανική ιδέα καί τίς μεταμορφώσεις της. Οι εισηγήσεις θεολόγων, φιλοσόφων, ιστορικών καί ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΥΡΙΑΚΟΔΡΟΜΙΟ ΚΑΙ ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το κήρυγμα είναι κλήση για μετάνοια και δέσμευση στον Σταυρό του Χριστού, με την οποία η Εκκλησία συγκροτεί ανέκαθεν και επανασυγκροτεί τις κοινότητές της. Τούτη η συστατική στιγμή της ευχαριστιακής σύναξης και της ζωής εν γένει της Εκκλησίας έχει περιπέσει σήμερα στην Ελλάδα σε πλήρη απαξίωση, όπως μαρτυρεί και η ίδια η χρήση της λέξης στον καθημερινό λόγο. Το κήρυγμα στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, ως πράξη και θεωρία, βρίσκεται ξανά σε μηδενικό σχεδόν σημείο. Το κενό είναι πράγματι τεράστιο, και η παρούσα έκδοση δεν έχει βεβαίως σκοπό ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ
Το εγχειρίδιο αυτό ανατυπώθηκε επανειλημμένως από τον Οργανισμό Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων για να μυήσει τον φοιτητή της θεολογίας στα θέματα της Ερμηνευτικής, που, ενώ άλλοτε ήταν μάθημα χωρίς σημασία, μερικές φορές μάλιστα συγχεόταν με τη Ρητορική, σήμερα έχει πάρει πολύ μεγάλες διαστάσεις, έτσι που να ξεπερνά τα όρια του καθορισμού των αρχών για την ερμηνεία των ιερών κειμένων και να επεκτείνεται στον καθορισμό του νοήματος της θεολογίας γενικά. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ
(. . .) «Ο οίκτος ήταν μια ατέλεια του χαρακτήρα ανάξια για τους σοφούς και συγχωρητέα μόνο σ' εκείνους που δεν έχουν ωριμάσει ακόμα. Ήταν μια ενστικτώδης αντίδραση βασισμένη στην άγνοια. Ο Πλάτωνας είχε αφαιρέσει το πρόβλημα των επαιτών από το ιδανικό κράτος του με την αποβολή τους έξω από τα σύνορά του». Αυτό ήταν το ηθικό κλίμα μέσα στο οποίο ο Χριστιανισμός δίδαξε ότι το έλεος είναι μια από τις πρωταρχικές αρετές - ότι ένας φιλεύσπλαχνος Θεός απαιτεί από τους ανθρώπους να είναι φιλεύσπλαχνοι. (. . .) Αυτό που ο Χριστιανισμός έδωσε στου...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΡΧΟΜΕΝΟΣ ΘΕΟΣ
Στην εσχατολογία του ο Γιούργκεν Μόλτμαν δεν πραγματεύεται τη θρησκευτική τελική απάντηση όλων των ερωτημάτων, γιατί θέμα της χριστιανικής εσχατολογίας δεν είναι το τέλος αλλά η νέα δημιουργία όλων των πραγμάτων. Η χριστιανική εσχατολογία ακολουθεί σε όλες τις διαστάσεις της, την προσωπική, την ιστορική και την κοσμική, το χριστολογικό πρότυπο: στο τέλος, η αρχή. Ο Γιούργκεν Μόλτμαν εξετάζει τις ειδικές εφαρμογές της θεολογίας της ελπίδας, δηλαδή τους ορίζοντες προσδοκίας για την προσωπική ζωή, για την πολιτική και την ιστορική ζωή και, τέ...
Διαβάστε περισσότερα...