ΕΡΙΝΝΗ

ΛΑΙΚΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΥΚΛΑΔΕΣ
Τα τελευταία χρόνια τα νησιώτικα παραμύθια βρίσκονται στο επίκεντρο του λαογραφικού ενδιαφέροντος. Εκδόσεις, συλλογές και μελέτες διαδέχονται η μία την άλλη, πλουτίζοντας τη βιβλιογραφία και αυξάνοντας τις γνώσεις μας γι' αυτό το τόσο σπουδαίο είδος του έντεχνου λαϊκού μας λόγου. (. . .) Το βιβλίο αυτό της κας Σεργή εντάσσεται σε μια γενικότερη προσπάθεια, την οποία και συνεχίζει. Συγκεντρώνει εδώ τριάντα ένα παραμύθια από τη Μύκονο, τη Νάξο, τη Σύρο, την Τήνο, την Πάρο, την Αντίπαρο, την Κέα, τη Μήλο, τη Θήρα, την Αμοργό, την Κύθνο, ενώ σ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΒΙΟΣ ΕΝΟΣ ΑΓΙΟΥ
Για τον μεγάλο γλύπτη, Γιαννούλη Χαλεπά, έχουν γραφεί πολλές μελέτες και άρθρα που έχουν δημοσιευθεί σε επετηρίδες, επιστημονικά και λαϊκά περιοδικά. Επίσης, έχουν κυκλοφορήσει και πολλά βιβλία. Αυτός όμως που άγγιζε τον γλύπτη -ζωή και έργο- είναι ο Μοσχονησιώτης συγγραφέας-καλλιτέχνης Στρατής Δούκας αυτό το πέτυχε γιατί πριν ασχοληθεί με τον άνθρωπο-γλύπτη επισκέφθηκε την γενέτειρά του τον Πύργο της Τήνου, κουβέντιασε με συγγενείς και συγχωριανούς του και περπάτησε στους δρόμους του Πύργου, στους δρόμους που περπάταγε ο μπάρμπα-Γιαννούλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΙΓΑΙΟ ΚΑΙ ΧΑΡΤΕΣ ΜΕ ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΗ ΜΑΤΙΑ
Είναι αλήθεια πως ό,τι εμφανίζεται ως νέο προκαλεί δυσπιστίες και αμφιβολίες, ενώ πολλές φορές φαντάζει προκλητικά αναιδές, γι' αυτό εκ προοιμίου πολλές φορές συγκεντρώνει την απόρριψη όσων διακατέχονται από κρυσταλλωμένες απόψεις και θεωρούν τον εαυτό τους αυθεντία. Ο συγγραφέας, όπως και κάθε άνθρωπος που τεκμηριωμένα μάχεται για τις νέες απόψεις, θεωρεί ότι οι ανατροπές που προωθούνται μέσα από τα κεφάλαια του βιβλίου συμβάλλουν ουσιαστικά στην αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας, όταν μάλιστα τα realia και η επιχειρηματολογία που τις π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΗΝΟΣ
Ο Κώστας Αλεξόπουλος γεννήθηκε στον Πύργο της Τήνου. Τελείωσε το Γυμνάσιο στη Χώρα και την Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών στην Αθήνα. Στην παιδική και εφηβική του ηλικία, έζησε σε διάφορα μέρη της Τήνου. Έξω Μεριά, Μέσα Μέρη, Χώρα κι οι εμπειρίες απ' τη διαμονή του στα χωριά και στην πόλη του νησιού -που λόγοι ιστορικοί, επαγγελματικοί και θρησκευτικοί, έχουν διαμορφώσει ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά- είναι άμεσες και ζωντανές. Στα ποιήματα και στα πεζά του που έχουν δημοσιευθεί κατά καιρούς σε εφημερίδες και περιοδικά...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΝΗΣΟΣ ΤΗΝΟΣ
Στα χρόνια που ασχολούμαι με τη συλλογή παλιού έντυπου υλικού που αφορά στην Τήνο, ποτέ δεν μου έτυχε κάτι τόσο μοναδικό και συνάμα διαφορετικό, όσο αυτό το βιβλίο. Πρόκειται για ένα μικρού σχήματος βιβλίο (8ο μικρό) 67 σελίδων, χαρτόδετο με πράσινο δέσιμο, σε πολύ καλή κατάσταση. Συγγραφέας του είναι ο Alexis de Valon. Ο τίτλος του "Η Νήσος Τήνος". Μεταφραστής ο Τηνιακός Ιάκωβος Ν. Καγκάδης. Στη λευκή σελίδα, πριν από την σελίδα τίτλου, υπάρχει χειρόγραφο σημείωμα με βιογραφικά στοιχεία του μεταφραστή, το οποίο παραθέτουμε. Από το σημείωμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΡΜΑΡΙΝΕΣ ΚΡΗΝΕΣ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ
Η Τήνος έχει πολλές πηγές. Γι' αυτό και στην αρχαιότητα την ονόμαζαν "Υδρούσα". "Τήνος. . . ύδατι κατάρρυτος, δι' ο και Υδρούσα εκλήθη", γράφει ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ευστάθιος (12ος αι.), προσωνυμία δηλωτική των μικρών κατά κανόνα αλλά πολυάριθμων θέσεων εκροής νερού. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΗΝΙΑΚΟΙ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΩΝΕΣ
...Αυτή η αναγκαστική, σχεδόν μονοσήμαντη, εξάρτηση από την πέτρα έδωσε τη δυνατότητα της δημιουργίας του παραδοσιακού περιβάλλοντος της Τήνου και, επί πλέον, την παράδοση που, ακόμα και σήμερα, έχει το δικό της νόημα και περιεχόμενο, του Τηνιακού λιθοξόου, χτίστη και μάστορα, δίπλα στον Τηνιακό γλύπτη και μαρμαροτεχνίτη... Έτσι, όταν μαζί με τους Ενετούς έρχονται και οι περιστεριώνες στο νησί, ο Τηνιακός μάστορας είναι έτοιμος... Θυμάται πως δούλεψε και δουλεύει τα σπίτια του, τα εκκλησάκια και τα εικονοστάσια, τους ανεμόμυλους, τα γεφυρά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑΛΕΝΤΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ ΣΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
Το παρόν βιβλίο δεν είναι γραμμένο από τεχνοκριτικό-ιστορικό τέχνης, (. . .) αλλά από ένα νευρολόγο-ψυχίατρο. Εξαντλημένο από πολλά χρόνια, ίσως αμέσως μετά την έκδοσή του, το 1964. Το βιβλίο αναφέρεται σχεδόν σε όλες τις φάσεις γύρω από την ψυχοπάθεια του Ταλέντου και της Τέχνης. Βιογραφεί και εξετάζει ψυχιατρικά τους μεγάλους άνδρες των Γραμμάτων και των Τεχνών, όπως: Βιγιόν Φρανσουά, Μπερλιόζ Μαγιακόφσκυ, Καρυωτάκη, Μότσαρτ, Τάσσο Τουρκουάδο, Σούμαν, Τουλούζ Λωτρέκ, Γκυ ντε Μωπασάν, Σουίφτ, Πόε, Γκόγκολ, Βαν Γκογκ και Χαλεπά. Αναζήτησα ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙΚΟΣΗΜΑ ΤΗΝΟΥ
Στα οικόσημα Τήνου συγκεφαλαιώνονται, συμπληρωμένες με νεότερα στοιχεία δύο παλαιότερες μελέτες μου: "Μαρμάρινα οικόσημα στην Τήνο", Δελτίον Εραλδικής και Γενεαλογικής Εταιρείας Ελλάδος (ΔΕΓΕΕ) 3 (1982), σσ. 37-73, και "Αδημοσίευτα οικόσημα από την Τήνο", ανακοίνωση στο Γ' Πανελλήνιο Συμπόσιο Εραλδικής και Γενεαλογικής Επιστήμης, Εραλδική και Γενεαλογική Εταιρεία Ελλάδος, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, 29 Οκτωβρίου έως 1 Νοεμβρίου 1998 (πρακτικά υπό δημοσίευση: ΔΕΓΕΕ 11). Προστέθηκαν 6 οικόσημα σε σχεδιαστική απόδοση από παλαιές έντυπες πηγές, έ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΚΡΟΙ ΟΧΥΡΩΜΕΝΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
[...] Το παρόν, έχοντας ως στόχο τη διερεύνηση των δεδομένων αυτού του μικτού και αντιφατικού φαινομένου, κινείται στα πλαίσια μιας φιλοσοφίας που απαιτεί προκαταρκτικά στάδια έρευνας προ της ανάληψης μελετών που θα επεξεργάζονται προτάσεις για τη διαχείριση αυτών των μνημείων. Κατά τα στάδια αυτά η έρευνα αφορά τη διαπίστωση αφενός και τον εντοπισμό των αυθεντικών υλικών στοιχείων που συγκροτούν το αμυντικό σύστημα, την αναγνώριση ανάμεσα στα στοιχεία αυτά, καθώς και την επισήμανση των διαχρονικών τυπικών διατάξεων και κατασκευών οχυρωματ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΤΗΝΙΑΚΕΣ ΒΟΤΣΑΛΩΤΕΣ ΑΥΛΕΣ
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗ Β΄ ΕΚΔΟΣΗ 1. ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΞΑΠΛΩΣΗ 2. ΤΑ ΒΟΛΑΚΙΑ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ 3. Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ 4. ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ α. ΦΥΛΑΚΤΙΚΑ - ΑΠΟΤΡΕΠΤΙΚΑ β. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ γ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΑ 5. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ α. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ β. ΟΙ ΑΥΛΕΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ γ. ΟΙ ΑΥΛΕΣ ΤΩΝ ΧΩΡΙΩΝ 6. ΕΠΙΛΟΓΟΣ 7. SUMMARY 8. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 9. ΕΙΚΟΝΕΣ ΕΠΙΜΕΤΡΟ (ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΗΝΙΑΚΟΙ ΦΕΓΓΙΤΕΣ
Η ΤΗΝΙΑΚΗ ΜΑΡΜΑΡΟΓΛΥΠΤΙΚΗ ΟΙ ΦΕΓΓΙΤΕΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ Η ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ Ο ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ Η ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ ΕΙΚΟΝΕΣ ΦΕΓΓΙΤΕΣ ΗΜΙΚΥΚΛΙΚΟΙ ΦΕΓΓΙΤΕΣ ΟΡΘΟΓΩΝΙΚΟΙ, ΑΨΙΔΩΤΟΙ, ΚΥΚΛΙΚΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ RESUME...
Διαβάστε περισσότερα...

Ημερολόγιο του Αρχιπελάγους 2024
Για μια ακόμη χρονιά το «Ημερολόγιο του Αρχιπελάγους» γίνεται πραγματικότητα και πλέον δικαιωματικά θεωρείται εκδοτικός θεσμός. Είναι το ημερολόγιο που διακριτικά επιμένει να μας ταξιδεύει πρωτίστως σε ένα προς ένα τα κυκλαδονήσια, αλλά και στα άλλα νησιά του Αρχιπελάγους. Με κείμενα γλαφυρά, παραστατικά, λογοτεχνικά, με φωτογραφική ιστορική αποτύπωση αλλά και με ποιητικό υλικό, μας συνοδεύει συντροφικά, μέρα με τη μέρα στο διάβα ενός ολόκληρου χρόνου, ανακινώντας διαρκώς μνήμες και νοσταλγία για τους παλαιότερους και γνώση για τους νεότερ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ ΧΑΛΕΠΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΕ ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ)
[. . .] Το έργο αυτό γράφτηκε από το 1930-1939, από τον συγγραφέα Μιχάλη Κοντιλιέρη, και ήταν έτοιμο να δημοσιευθή. Δυστυχώς, ο συγγραφέας δεν δοκίμασε τη χαρά της δημοσιεύσεως, λόγω του αιφνίδιου θανάτου του. [. . .] Η γλαφυρότητα του έργου το κάνουν επαγωγό στον αναγνώστη και ξαναζωντανεύουν τη ζωή και το έργο του Γιαννούλη Χαλεπά. Με την πεποίθηση, ότι το έργο θα συμβάλη στη διαφώτιση για τη ζωή και το έργο του αείμνηστου Γιαννούλη Χαλεπά, και παρά το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από το 1939, θεωρώ ζήτημα τιμής που αξιώνομαι, έστω κ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΑΛΕΠΑΣ
Ο Χαλεπάς είναι ο νεοέλληνας καλλιτέχνης που, μ' όποιο κι όνομα να τον καλέσουμε, θε να 'ταν κατώτερο απ' τη μεγαλωσύνη του. . . Γιατί αυτός από θεία μοίρα, κατέβηκε ζωντανός στον Άδη κι ως του είταν ωρισμένο έμεινε εκεί κάτω ως έντεκα ολάκερους χρόνους και ξανανέβηκε πάλι κατά θεία συγκατάβαση στον επάνω κόσμο «πάση καθαρότητι και αγνεία εστεφανωμένος την ψυχήν» μ' επιτελεσμένο εντός του το μέγα και παράδοξο μυστήριο της πλέριας ένωσης όλων των δυνάμεων της διάνοιας μ' εκείνες τις άλλες του ενστίκτου, τις ανονομάτιστες ακόμα από την ψυχολ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΠΟΤΕ ΣΤΗΝ ΤΗΝΟ
(...) «Τριάντα ένα χρόνια μετά, και αφού το βιβλίο έχει προ πολλού εξαντληθεί, ξαναφαίνονται εδώ, χάρη στον εκδότη Στρατή Φιλιππότη, μερικά από τα στοιχεία που το συγκροτούσαν. Δεν είναι ίδια ερμηνευτικές επισημάνσεις και αναγωγές εμφιλοχωρούν. Διαφορετική είναι και η δομή, που αποσκοπεί όχι μόνο στην παράθεση των πληροφοριών, όπως τότε, αλλά και στο σχολιασμό τους. Προσπάθησα ωστόσο να διατηρήσω, όσο γινόταν, εκείνη την αμεσότητα. Εμπλούτισα το υλικό με στοιχεία από την πρόοδο της έρευνας, κράτησα όμως το λόγο ζωντανό, συχνά αφηγηματικό....
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΗΝΙΑΚΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ
Δεν ήταν δυνατό να μην ασχοληθώ και με τα παραμύθια της Τήνου. Κατά γραπτές πληροφορίες δημοσιευμένες στο περιοδικό "Κυκλαδικά Θέματα", τόμος Β', τεύχος 10ο, Αθήνα 1985, ο ομότ. καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Δημήτ. Β. Οικονομίδης, μεταξύ άλλων γράφει ότι, ο τότε φιλόλογος και μετέπειτα καθηγητής της Ιστορίας της βυζαντινής τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αδαμάντιος Ι. Αδαμαντίου, υπηρετών ως σχολάρχης στην Τήνο, κατέγραψε μαζί με τούς μαθητές του περίπου 300 παραμύθια, τα όποια κατέθεσε στο Λαογραφικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών πού ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΛΑΓΟΣ - ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

Η ΤΗΝΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ
Ο Πύργος, άψογο δείγμα της τηνιακής αρχιτεκτονικής του περασμένου αιώνα, η οποία βαθιά επηρεάστηκε από το μάρμαρο και τον σχιστόλιθο, αμέσως εντυπωσιάζει τον επισκέπτη και με τα θαυμάσιά του υπέρθυρα (αψιδωτές μαρμάρινες πλάκες, διάτρητες και με ανάγλυφη διακόσμηση, που στολίζουν εξώπορτες, παράθυρα και εξωτερικές σκάλες), αλλά και με τις αξιόλογες μεταβυζαντινές του εκκλησίες, με τα χαρακτηριστικά τηνιακά καμπαναριά, όπως λ.χ. η Ελεούσα, ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος κ.ά. [...] Εκείνο όμως που κάνει τον Πύργο να ξεχωρίζει από όλα τα άλλα την...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΤΟΙΜΑΣΤΕΙΤΕ, ΠΙΑΝΟΥΜΕ ΤΗΝΟ. . .
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΠΕΖΑ ΑΛΑΒΑΝΟΣ ΚΩΝΣΤ. Ν. EΝΑ ΟΡΑΜΑ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΘΑΥΜΑ ΒΕΛΩΝΗ ΡΙΤΑ - ΓΚΙΚΑ ΕΛΕΝΗ Η ΜΕΓΑΛΟΧΑΡΗ ΣΤΟ ΣΦΥΡΙ ΒΕΝΕΖΗΣ ΗΛΙΑΣ ΤΗΝΟΣ, Η ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΟΥ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΥ ΜΑΣ ΓΑΣΠΑΡΑΤΟΥ ΕΥΑ ΤΗΝΟΣ ΓΕΩΡΓΑΝΤΗ ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΤΗΝΟΣ, ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΑΣ ΓΙΟΦΥΛΛΗΣ ΦΩΤΟΣ Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΚΑΚΟΥΛΙΔΟΥ ΕΙΡΗΝΗ Η AΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΤΗΝΟΥ ΝΙΚΗΤΙΔΗΣ ΝΙΚΟΣ ΤΗΝΟΣ, ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙ «ΠΑΝΟΡΜΙΤΗΣ» Η ΕΚΔΡΟΜΗ ΤΗΣ «ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ ΤΗΝΙΩΝ» ΕΝ ΠΑΝΟΡΜΩ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΤΗΝΟΣ, ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ ΦΙΓΚΑΡΟ Η ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ ΦΛΩ...
Διαβάστε περισσότερα...