ΕΞΑΝΤΑΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Η «Ιστορία της Τέχνης» είναι ένα τεράστιο μωσαϊκό που εκτείνεται από την προϊστορία μέχρι τα πρώτα χρόνια του αιώνα μας. Η απόλυτη καινοτομία αυτού του εγχειρήματος του Ελί Φωρ, που ξεκίνησε το 1909, τελείωσε το 1927 και αναθεωρήθηκε αρκετές φορές, ήταν ότι εισήγαγε ένα νέο είδος, που σήμερα θεωρείται απαραίτητο και είναι ιδιαίτερα δημοφιλές: το βιβλίο για την τέχνη, δηλαδή, όπου κάθε σχόλιο μπορεί να συγκριθεί με τα ίδια τα έργα, όπου η αντιπαράθεση και η παραβολή των εικόνων δικαιολογούν την τόλμη της προσέγγισης, που είναι συχνά πρωτοφα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΝΤΣΕΡΤΟ ΜΠΑΡΟΚ
Δέκατος όγδοος αιώνας... Στη διάρκεια του καρναβαλιού της Βενετίας ένας πάμπλουτος Μεξικανός μεταμφιεσμένος σε Μοντεζούμα, τον τελευταίο Αζτέκο αυτοκράτορα, και ο μαύρος Κουβανός υπηρέτης του συναντούν τον Βιβάλντι. Όταν στην πορεία τους προστίθενται ο Χέντελ με τον Σκαρλάτι, επισκέπτονται όλοι μαζί το Οσπεντάλε ντελα Πιετά, το γυναικείο μοναστήρι στο οποίο εργαζόταν ο Βιβάλντι, για να καταλήξουν αργότερα στο μνήμα του Ίγκορ Στραβίνσκι. Και έπεται συνέχεια, αφού πρόσωπα και χρονολογίες συγχέονται... Σε αυτό το μικρό αριστούργημα ο Κουβανό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΠΕΡΝΧΑΡΝΤ: ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Η Αυτοβιογραφία του Τόμας Μπέρνχαρντ κατέχει κεντρική θέση στο εκτενές λογοτεχνικό του έργο. Σε αυτήν ο μεγάλος συγγραφέας καταπιάνεται με το πιο περίπλοκο και το πιο ευπαθές υλικό που υπάρχει, με την, ίδια του τη ζωή. Η αριστοτεχνική γνώση της αφηγηματικής τέχνης σβήνει από το έργο όλα τα ίχνη του συγγραφικού μόχθου και, παραδόξως, παρά τη δριμύτητα των λεγομένων, το κάνει και αναδίδει μια αίσθηση γαλήνης. Παρόλο που η έκδοση των κειμένων κατά τα έτη 1976-1982 θα μας έβαζαν στον πειρασμό να τα εντάξουμε στο γενικό βιογραφικό ρεύμα που σημ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΔΩ ΟΥΡΑΝΟΣ
Ένας τόμος που συγκεντρώνει τα δύο μυθιστορήματα της Ρουμανοελβετίδας συγγραφέως, "Γιατί βράζει το παιδί στην πολέντα" και "Το ράφι των στερνών εκπνοών". Στο πρώτο μυθιστόρημα, η μικρή ηρωίδα ζει σε δυο κόσμους: ο ένας ταυτίζεται με το «σπίτι» και συνίσταται στη φωτεινή πολύχρωμη καθημερινή ζωή μέσα στο τσίρκο και το τροχόσπιτο, ο άλλος σχετίζεται με τη σκαιά πλευρά αυτής της καθημερινότητας, που είναι οι διαρκείς περιοδείες και το αίσθημα ότι δεν ανήκεις πουθενά. Δελεασμένη από τις ανέσεις και τη ζωή στη Δύση η οικογένεια έχει εγκαταλείψ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗ ΛΑΜΠΕΤΗ: ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
[...] Σε μια συγκλονιστική αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, λιτή, γήινη, ανθρώπινη κι όπως πάντα μοναδική, η Έλλη Λαμπέτη στέκεται στο προσκήνιο και παίζει τον τελευταίο και πιο ρεαλιστικό ρόλο της. Άλλοτε με χιούμορ κι άλλοτε με θλίψη, εξομολογείται τις αγάπες και τα πάθη της, τους έρωτες και τα όνειρά της ανασκαλεύει τις μνήμες των παιδικών χρόνων της, αποκαλύπτει τις κρυφές στιγμές της, κρίνει ανθρώπους και καταστάσεις, αναλύει τις αγωνίες της, χαίρεται, διαμαρτύρεται, φλυαρεί... (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΟΣ
Ο αφηγητής είναι ένας μεσόκοπος Αυστριακός πιανίστας, που κατά τις αρχές της δεκαετίας του ΄50 παρακολούθησε μαζί με τον Καναδό Γκλεν Γκουλντ και τον φίλο του Βέρτχαϊμερ έναν κύκλο μαθημάτων του διάσημου πιανίστα Χόροβιτς. Οι τρεις έμεναν στο ίδιο σπίτι, έπαιζαν μαζί μουσική, αλλά ο Γκλεν Γκουλντ τους άφησε ήδη από τότε πολύ πίσω, με το ταλέντο του, την αφοσίωση του στην τέχνη και το τέλειο παίξιμό του. Ο αφηγητής γράφει τώρα μια εργασία για τον Γκλεν Γκουλντ, τον σπουδαιότερο δεξιοτέχνη του αιώνα μας, που, στο κορυφαίο σημείο της δόξας το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟ ΤΟΝ ΧΩΡΙΚΟ ΣΤΟΝ ΑΓΡΟΤΗ
Ποιοι είναι οι μηχανισμοί οικονομικής, πολιτικής και, ταυτόχρονα, πολιτισμικής ενσωμάτωσης του ελληνικού αγροτικού κόσμου στη σύνολη κοινωνία (εθνική και διεθνή) κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών; Πώς εντοπίζονται τα διακυβεύματα των εντατικών μετασχηματισμών που πραγματοποιούνται σήμερα ως προς τους όρους κοινωνικής ύπαρξης του Έλληνα αγρότη; Με ποιον τρόπο μπορούμε να αντιληφθούμε τις εγγενείς στη διαδικασία προσαρμογής αντιφάσεις, να κατανοήσουμε τη «λειτουργικότητά» τους για τη διαιώνιση των εν ισχύι κοινωνικών σχέσεων και να δ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΞΥΛΕΥΣΗ
Η Ξύλευση είναι η ιστορία ενός "ερεθισμού", η ιστορία ενός "καλλιτεχνικού δείπνου" στη Βιέννη. Ο συγγραφέας και αφηγητής κάθεται στην μπερζέρα και παρακολουθεί την ομήγυρη που περιμένει τον ηθοποιό του Μπουργκ, ο οποίος έχει υποσχεθεί ότι θα έρθει γύρω στις εντεκάμισι. Στο μεταξύ ο αφηγητής αναθυμάται την αυτόχειρα Γιοάνα, τη ζωή του μαζί της, και με τον τρόπο αυτόν έρχεται αντιμέτωπος με τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρεφόταν κατά τη δεκαετία του '50. Κάπου στη μέση της αφήγησης εμφανίζεται εντέλει ο ηθοποιός. Ο ηθοποιός του Μπου...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΚΟΝΤΡΑΜΠΑΝΤΟ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ
Ο καθένας διακατέχεται από την επιθυμία να μεταδώσει στους απογόνους του ιστορίες, έθιμα, πεποιθήσεις. Εκείνο που ήταν αυτονόητο στις σταθερές, ενδημικές κοινωνίες έχει σήμερα ανατραπεί από την αγροτική έξοδο, τις μετακινήσεις, τις μεταναστεύσεις. Η μετάδοση είναι πλέον μια επιτακτική ανάγκη: να εξηγήσουμε στη γενιά που «γεννήθηκε στην εξορία» αποσπάσματα της ιστορίας της, για να μη χάσει την επαφή της με τον τόπο που αφήσαμε πίσω μας, με την εγκαταλελειμμένη γη, με μια γλώσσα που κινδυνεύει να ξεχαστεί ή να εκλείψει. Η αναδίπλωση στις προ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΡΥΣΑ ΡΩΜΑΝΟΥ (ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΕΚΔΟΣΗ)
(. . .) Μέσα στο ευρωπαϊκό καλλιτεχνικό περιβάλλον στο οποίο ζει και δημιουργεί η Χρύσα Ρωμανού κατά την εικοσαετία 1961-81 έχει πλήρη επίγνωση των αδιεξόδων στα οποία οδηγείται η ζωγραφική αφήγηση που ολοένα και περισσότερο μετατοπίζεται από την αναπαράσταση σε άλλα εξω-καλλιτεχνικά πεδία και μέσα έκφρασης, από την εικόνα στη χειρονομία και τη σωματική παρέμβαση, ή από τα πινέλα και τον καμβά στα προκατασκευασμένα υλικά και τεχνολογικά μέσα. Όταν το έργο της δεν αφηγείται αυτά ακριβώς τα αδιέξοδα και γενικότερα την περιπέτεια της γραφής, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ
Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες η θεωρία της λογοτεχνίας γνώρισε μια εξαιρετική άνθιση. Ξεκινώντας από τις σύγχρονες γλωσσολογικές αντιλήψεις και συνδυάζοντας τα συμπεράσματα της σημειολογίας, της κοινωνιολογίας, της ιστορίας, της ψυχανάλυσης οι θεωρητικοί προσπάθησαν να διαβάσουν το λογοτεχνικό κείμενο όχι ως μία απλή μίμηση, αλλά ως ένα ολοκληρωμένο και με δικούς του κανόνες τρόπο οργάνωσης και γνώσης της πραγματικότητας. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΝΤΑΜ ΜΠΟΒΑΡΥ
Με την «Μαντάμ Μποβαρύ», γνήσιο αριστουργηματικό πρότυπο του σύγχρονου μυθιστορήματος, η πεζογραφία διαχωρίζεται με τρόπο ξεκάθαρο από την ποίηση, παύει να μεταρσιώνει, να μεταπλάθει την πραγματικότητα, παύει να τη βλέπει στην προοπτική της έξαρσης, παύει να αναζητά και να ξεθάβει τη βαθύτερη μεγαλοσύνη και δραματικότητά της, παύει να επιδιώκει την ποιητική της υπερύψωση. Η λογοτεχνία προσγειώνεται στο έδαφος της πικρής αλήθειας της καθημερινής ζωής, στην απεικόνιση της άνυδρης πραγματικότητας, τέτοιας που είναι και που καθημερινά βιώνεται...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΛΟΓΑ ΠΟΥ ΤΡΕΜΟΣΒΗΝΕΙ
Ο τοξικομανής Αλέν περιπλανιέται στο Παρίσι του μεσοπολέμου ψάχνοντας τον εαυτό του στα καταγώγια και τα ναρκωτικά. Παρατημένος από τη φιλενάδα του και έχοντας προσπαθήσει μάταια να ολοκληρώσει ένα πρόγραμμα αποτοξίνωσης, παραδίδεται στο ανελέητο σφυροκόπημα της ζωής που τον σπρώχνει στην αναπότρεπτη πορεία προς το τέλος... Ένα «παρακμιακό» μυθιστόρημα, στην παράδοση των καλύτερων στιγμών του Γουίλιαμ Μπάροουζ. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΘΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Ο τόμος αυτός απαρτίζεται από τρία δοκίμια: το πρώτο πάνω στην οικονομική ανάπτυξη της ελληνικής κοινωνίας κατά το μεσοπόλεμο, το δεύτερο πάνω στην ιδεολογία του εθνικισμού και το τρίτο πάνω στο λεγόμενο πνεύμα της παρακμής. Η ενότητα των δοκιμίων αυτών έγκειται όχι μόνον στο τυπικό γεγονός ότι και τα τρία αναφέρονται στην αυτή χρονική στιγμή της νεοελληνικής κοινωνίας, αλλά και σε κάτι πιο ειδικό: τα τρία δοκίμια θίγουν, χωρίς φυσικά να εξαντλούν -κάθε άλλο- τρεις κρίσιμες όψεις που εχαρακτήρισαν αποφασιστικά την ελληνική κοινωνία του μεσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΗΡΩΝΔΑΣ: ΜΙΜΙΑΜΒΟΙ
Λίγα γνωρίζουμε για τον Ηρώνδα ή Ηρώδα ή Ηρωίδα ή Ηρώδη, που οι ελληνιστές τον προτίμησαν Ηρώνδα, για να μην μπερδεύεται το όνομά του με άλλους Ηρώδες της ιστορίας. Είναι Αλεξανδρινός ποιητής, σύγχρονος του Θεόκριτου. Ενδείξεις από τα έργα του οδηγούν στο συμπέρασμα ότι έζησε στα πρώτα 50 χρόνια του 3ου αιώνα π.Χ. Γεννήθηκε μάλλον στην Κω, που την εποχή εκείνη είχε στενούς δεσμούς με την Αλεξάνδρεια. Έγραψε τα έργα του σε χωλίαμβους, έχοντας ως πρότυπο τον Ιππώνακτα, δηλαδή σε ίαμβους που είναι "κουτσοί" στο τέλος του μέτρου για να ταιρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ, Ο ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΘΕΟΣ
(. . .) Στο βιβλίο αυτό γίνεται μια προσπάθεια να διατυπωθεί μια νέα, ως ένα βαθμό, ερμηνεία της σκέψης του Εφέσιου, κυρίως σε ό,τι αφορά στην κοσμολογία του. Υποστηρίζεται ότι ο Ηράκλειτος, συνδέοντας τον προβληματισμό του πάνω στο θέμα της ανθρώπινης κατάστασης -κυρίως στο πρόβλημα της ζωής και του θανάτου- με το κοσμολογικό πρόβλημα, οδηγήθηκε στη διατύπωση μιας θεωρίας διαδοχικών συμπάντων: το υπάρχον σύμπαν οδηγείται στη φθορά, η τάξη που βλέπουμε διαλύεται μέσα από μια οιονεί εκπύρωση, για να ξεκινήσει και πάλι μια ανάδυση ενός νέου ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΑΡΓΑΝΤΟΥΑΣ ΚΑΙ ΠΑΝΤΑΓΚΡΥΕΛ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Τίποτα πιο θεραπευτικό από το παιχνίδι του λόγου και του σώματος. Τίποτα υγιέστερο από το οργιώδες του νου. Τίποτα ισχυρότερο από την λοιδωρία της ανευθυνότητας και της μωροφιλοδοξίας. Τίποτα πιο ανθρώπινο από την προτροπή "Κάνε ό, τι θελήσεις". Στην αυγή των Νέων Χρόνων, εκεί όπου γεννιούνται και ωριμάζουν οι ελπίδες ενός Πολιτισμού ελευθερίας και αυτοσεβασμού, οι γίγαντες Γαργαντούας και Πανταγκρυέλ, πατέρας και γιος, απλώνουν μπροστά μας έναν πλούτο ζωής και τον μοιράζουν αντίδωρο στον αναγνώστη. Ο Φρανσουά Ραμπελαί άνοιξε διάπλατη την ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΝΤΕ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΟΡΦΙΑ
"Σήμερα, στην εποχή της πάνδημης δυστυχίας, της τυφλής βίας, των φυσικών και οικολογικών καταγραφών, το να μιλάμε για την ομορφιά μπορεί να φαίνεται άτοπο, άπρεπο, ακόμη και προκλητικό. Σχεδόν σκανδαλώδες. Ίσως όμως, γι' αυτόν ακριβώς το λόγο, η ομορφιά, σε αντίθεση με το κακό, βρίσκεται όντως στους αντίποδες μιας πραγματικότητας την οποία καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε". Μέσα στην καρδιά του Φρανσουά Τσενγκ ο ποιητής απευθύνεται στον συγγραφέα και τον στοχαστή. Τους δείχνει πόσο άπρεπο είναι να πραγματεύεται κανείς σχολαστικά ένα ζήτημα ό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΕΡΟΣ ΠΑΝΙΚΟΣ
Η Εύα Πάλμερ-Σικελιανού (1874-1952) έγραψε την αυτοβιογραφία της ύστερα από υπόδειξη του πρώην συζύγου της, του ποιητή Άγγελου Σικελιανού. Ο τίτλος «Upward Panic», που τελικά προτίμησε για το χειρόγραφό της, θεώρησα σωστό να μεταφραστεί στη νεοελληνική ως «Ιερός Πανικός»... (Από την εισαγωγή της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ 120 ΜΕΡΕΣ ΤΩΝ ΣΟΔΟΜΩΝ
[...] Οι 120 μέρες είναι οι χίλιες και μία νύχτες από κάποιο Μεσαίωνα που σαν να μην τέλειωσε ακόμα. "Κι απ' όλους τους μεσαίωνες δεν υπάρχει χειρότερος από το μεσαίωνα του ανθρώπου" (Λόρδος Βύρων). Σημασία έχει να τον ατενίζουμε και να μην κρυβόμαστε υποκριτικά πίσω από μια ηθική που δεν είναι παρά η άρνηση της ίδιας της ζωής (Νίτσε). Ο Φουκώ έγραφε το 1966: "Ο Σαντ αγγίζει τα πέρατα του κλασικού λόγου και στοχασμού. Βασιλεύει ακριβώς στα όριά τους. Μετά απ' αυτόν η βία, η ζωή και ο θάνατος, η επιθυμία, η σεξουαλικότητα θα απλώσουν ένα ...
Διαβάστε περισσότερα...