ΙΔΕΟΓΡΑΜΜΑ

ΑΜΛΕΤΟΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΣΑΙΚΣΠΕΙΡΟΥ
Η παρούσα έκδοση της μετάφρασης του σαιξπηρικού «και κάτι, ανασύρει από την αφάνεια και καθιστά προσιτό ένα ξεχασμένο αλλά πολύ σημαντικό κείμενο των ελληνικών γραμμάτων, το οποίο για πολλά χρόνια επιζούσε μόνο ως βιβλιογραφικό λήμμα ή ως δευτερογενής αναφορά στα γραπτά κάποιων μελετητών. Η έκδοση του 2000 ξαναφέρνει στη ζωή ακέραιο το πόνημα του Πολυλά χωρίς καμία απολύτως παρέμβαση, πλαισιωμένο όμως από δύο επιπλέον κριτικά κείμενα: το εκτενές δοκίμιο του Δημήτρη Πολυχρονάκη, σύγχρονου μελετητή του Πολυλά, και το «Κριτικαί παρατηρήσεις π...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
"Via dolorosa" ή "ο Δρόμος του Σταυρού" είναι τα ονόματα που έδωσε η ύστερη των χριστιανών ευσέβεια στην πορεία του Πάσχοντος Χριστού από το Πραιτώριο μέχρι τον Τάφο. Η Αγία Γραφή και ιδίως η χριστιανική παράδοση απομνημόνευσαν με συγκίνηση τους σταθμούς αυτής της δραματικής και συνάμα σωτήριας πορείας. Οι φύλακες και οι προσκυνητές της Αγίας Γης επεδίωξαν να δηλώνουν τούτους τους σταθμούς με εξωτερικά σημάδια (στήλες, εντοιχισμένες πλάκες, δείκτες κ.λπ.), στους τόπους όπου βάδισαν για τελευταία φορά οι πόδες του Ιησού. Τα σημάδια της μνήμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΟΙΝΙΚΙΑ
Α. Ο τόπος της "Φοινικιάς" Η "Φοινικιά" γράφεται το 1900, κατά τη ρητή χρονολόγηση του ποιητή. θα πρωτοδημοσιευθή το 1904 στην "Ασάλευτη ζωή", πέμπτη από τις εννέα ενότητες στις οποίες υποδιαιρείται η συλλογή (πλην βεβαίως, του προλογικού και του επιλογικού ποιήματος). Τοποθετημένη ακόμη και χρονολογικά στο κέντρο της "Ασάλευτης ζωής" (τα υπόλοιπα ποιήματα κατανέμονται από το 1896 έως και το 1904) δεν μπορεί παρά να θεωρηθή εκδοτικά ο πυρήνας, ο καταλύτης της συνθέσεως. Αυτό φανερώνουν τα εκδοτικά γεγονότα κι αυτή δεν θα μπορούσε παρά να ή...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΤΑΦΟΣ - Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΤΑΦΟΥ - Ο ΠΡΩΤΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΩΝ
"Ο ΤΑΦΟΣ": ΜΗΤΕ με το σίδερο, Μήτε με το χρυσάφι, Μήτε με τα χρώματα Που σπέρνουν οι ζωγράφοι Μήτε με τα μάρμαρα Τα τεχνοσκαλισμένα Το σπιτάκι σου έπλασα Παντοτεινό για σένα Μόνο με του πνεύματος Τα μάγια! Σου το υψώνω Σ΄ ένα τόπον άυλον, Απείραχτο απ' το χρόνο. Μ' όλα μου τα δάκρυα Και με το αίμα μου όλο Του έχτισα τα θέμελα, Του σκέπασα το θόλο [...] (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΛΟΚΕΣ
«Για τη μελέτη αυτή υιοθέτησα τον τίτλο που ο Σεφέρης σκόπευε να δώσει στο... "Κύπρον ου μ' εθέσπισεν"... Ή -όπως μετονομάστηκε αργότερα- "Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ'". Οι κολόκες είναι αποξηραμένες κολοκύθες που χρησιμοποιούνται ως δοχεία στην Κύπρο. Η επιφάνειά τους είναι περίτεχνα χαραγμένη με γεωμετρικά σχέδια ή άλλα διακοσμητικά μοτίβα, με σατιρικές παραστάσεις ή με σκηνές και πρόσωπα από την ελληνική μυθολογία και την ιστορία. Αποτελούν προϊόν μιας παλιάς κυπριακής τέχνης, που σβήνει αλλά δεν έχει εκλείψει ακόμη, και η οποία γοήτευσε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΔΥΝΑΜΗΣ
Η «Κριτική της κριτικής δύναμης» - η τρίτη μεγάλη «Κριτική» του Immanuel Kant - πραγματεύεται τα ζητήματα της θεμελίωσης της Αισθητικής και της φιλοσοφίας της φύσης, ιδίως το πρόβλημα της τελολογίας. Αναγνωρίζεται καθολικά ως το επιστέγασμα της καντιανής φιλοσοφίας. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, 1809-1811 ΚΑΙ 1823-1824
Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει μόνο τις επιστολές που έγραψε ο Byron κατά το διάστημα 1809 έως 1824 όταν βρισκόταν κατά περιόδους σε διάφορα μέρη του τουρκοκρατούμενου τότε ελληνικού χώρου μέχρι τον θάνατό του στο Μεσολόγγι. (...) (Από την παρουσίαση της έκδοσης) (Προς τον πρίγκιπα Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο) Κεφαλλονιά, 2 Δεκεμβρίου 1823 Εξοχότατε Πρίγκιψ, Ο συνταγματάρχης Stanhope, γιος του υποστράτηγου Harrington κ.λπ. κ.λπ. κ.λπ., θα επιδώσει στην Υψηλότητά Σας αυτή την επιστολή μου. Ήρθε από το Λονδίνο έπειτα από ταξίδι 50 ημερών, αφού επισκ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΣΟΛΩΜΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ
Οι μελέτες που ακολουθούν γράφτηκαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές αλλά απασχολούνται με κοινά ερωτήματα αυτό εξηγεί κάποιες επαναλήψεις και επικαλύψεις αλλά και κάποια κενά που ενδέχεται να παρατηρήσει ο καλοπροαίρετος αναγνώστης. Στην γενικότητά τους επιχειρούν να χαρτογραφήσουν μια προβληματική γύρω από τα σολωμικά κείμενα και ταυτόχρονα να διερμηνεύσουν το είδος της καλλιτεχνικής δυναμικής που χαρακτηρίζει τη σολωμική ιδιόλεκτο. Αυτό επιχειρείται με την εκ σύνεγγυς ανάγνωση μερικών «κρίσιμων» έργων του Σολωμού και την υποτύπωση κάπο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΑΤΙΡΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΑ
Τα "Σατιρικά Γυμνάσματα" θα γεννηθούν στον απόηχο της συντριβής του 1897. Και όχι μόνο. Ο λόγος τους θα ενσωματώση εκείνα τα στοιχεία των πολιτικών αρχών τα οποία θα οδηγήσουν στην επανάσταση του 1909, στον Βενιζέλο και, εν τέλει, στους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913. Αυτή η διπλή πρόθεση ("δίψυχη" θα την έλεγε, ίσως, ο Παλαμάς) είναι η αιτία της αποτυχίας των "Σατιρικών Γυμνασμάτων" να υπάρξουν ως ποιήματα. Η πάκτωση της οργισμένης, στηλιτευτικής διάθεσης και του διδακτικού, αναμορφωτικού τρόπου θα τελεστή στο επίπεδο του π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΡΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΙΚΟΣ
Απόσπασμα: "...Είμαι δεν είμαι Δεν είσθε είσθε Υπάρχετε δεν υπάρχετε Ανύπαρκτοι υπαρκτοί Νεκροί ζωντανοί Τεθνεώτες ζώντες..."...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΛΙΚΗΣ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΤΩΝ
Η Αλίκη είχε αρχίσει να βαριέται, καθόταν στην όχθη δίπλα στην αδερφή της και δεν είχε τίποτα να κάνει. Κρυφοκοίταξε μια - δυο φορές το βιβλίο που διάβαζε η αδερφή της, αλλά δεν είδε ούτε ζωγραφιές ούτε διαλόγους. "Τι να το κάνεις ένα βιβλίο", σκέφτηκε η Αλίκη, "αν δεν έχει ζωγραφιές και διαλόγους;" Καθόταν λοιπόν και λογάριαζε με το μυαλό της (με χίλια ζόρια, γιατί η ζέστη την είχε ζαβλακώσει) αν άξιζε τον κόπο να σηκωθεί και να μαζέψει μαργαρίτες για να φτιάξει ένα στεφανάκι, όταν ξαφνικά ένας Άσπρος Κούνελος με ροζ μάτια πέρασε τρέχοντ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΤΖΙΑΚΟΠΟ ΟΡΤΙΣ
"Οι Τελευταίες Επιστολές του Τζιάκοπο Όρτις" δεν είναι ένα βερθερικό δράμα, όσο και αν η ρομαντική ατμόσφαιρα η οποία καλύπτει τη μελαγχολική ανάδυση της υποκειμενικότητας ως μοναδικού εκφραστή του κόσμου και της ψυχής του κόσμου (Weltseele) συγκροτεί μιαν ενιαία αντίληψη και μιαν ενιαία στάση του ρομαντικού υποκειμένου. Το ρομαντικό υποκείμενο και το πάθος του, η αισθητική του δεκτικότητα και η μοναδικότητά του, το βάθος του το φαντασιακό και η εις εν πλάττειν ενεργητικότητά του ως vis formandi, η οποία κατ'εξοχήν μετουσιώνει ποιητικά και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΡΩΞΑΝΔΡΑΣ ΣΤΟΥΡΤΖΑ, ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ
Δεν είχα διανοηθεί ότι θα ανεμειγνύετο και ο Αυτοκράτωρ. Μία ημέρα όμως μου είπε ότι ήταν πεπεισμένος ότι εν τέλει θα παντρευόμουν εκτός της Ρωσσίας. "Αυτή η ιδέα μου προκαλεί θλίψη", είπε και προσέθεσε: "Θα ήθελα να σας δω να παραμένετε κοντά μας, και επειδή αύτη ήταν η πρόθεσίς μου ανεζήτησα έναν άνθρωπο που θα μπορούσε να σας κάνει ευτυχισμένη. Αλλά ανάμεσα σ' αυτούς που με περιβάλλουν, δεν βρήκα άλλον από τον Καποδίστρια που να είναι αντάξιός σας". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) Τα Απομνημονεύματα αυτά παρουσιάζονται...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΤΑΜΑΤΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΟΔΡΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
«Πρόκειται για 10 επιστολές, αποσπασμένες από ένα πλήθος παρόμοιων εγγράφων, από τις οποίες οι 9 καλύπτουν τον Ιανουάριο του 1793 ενώ η τελευταία είναι γραμμένη την 2α Φεβρουαρίου του ίδιου έτους. Αποστολέας τους ο Κωνσταντίνος Σταμάτης παραλήπτης ο Παναγιώτης Κοδρικάς, ιδιαίτερος γραμματέας του Μιχαήλ Σούτσου, ηγεμόνα της Μολδαβίας. Κύριο -αν όχι αποκλειστικό τους- θέμα η επαναστατική ατμόσφαιρα του Παρισιού, η καταδίκη και η εκτέλεση του Λουδοβίκου ΙΣΤ', καθώς και οι στρατιωτικές ενέργειες των Γάλλων και των συνασπισμένων εναντίον τους ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΑΝΕΞΑΝΤΛΗΤΑ ΣΗΜΑΙΝΟΝ
Emily Dickinson - Μία Μορφή - Ένα Πέρασμα - Ένα Μετέωρο - Ακατάταχτο σε Νόρμες, "...Δεν βρίσκω σε ποια κατηγορία μπορούν να ενταχθούν τα ποιήματά της...", υπήρξε μόνιμο πρόβλημα για τον Thomas Wentworth Higginson, εκδότη λογοτεχνικού περιοδικού, πρώην ιερομένο, με μεταρρυθμιστικές απόψεις για τα δικαιώματα και την κοινωνική θέση των γυναικών και με ενδιαφέρον για την προώθηση της γυναικείας παρουσίας στα γράμματα. Όπως είπε κάποτε σ' έναν φίλο του: "Οι στίχοι της ήταν αξιοπρόσεκτοι, αν και ιδιόρρυθμοι, ιδιαίτερα εύθραυστοι, όχι αρκετά δυνα...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΣΑΛΕΥΤΗ ΖΩΗ
"Η Ασάλευτη Ζωή" υπήρξε το έδαφος από το οποίο αναπτύχθηκε η διαφοροποίηση και η αυτοθέσμιση εκεί καταγράφηκε ένας κόσμος χωρίς σκιές, φόβους και μυστικά, ένας λόγος ευρύχωρος και πολυτυπικός, όπου ακόμα και η άρνηση αποκτούσε μια θετική σημασία. Με τους "Βωμούς" χαρτογραφείται ένας άλλος βίος: γεμάτος σκοτάδι, τρόμο και θραύσματα και ως συνδετικός ιστός ανάμεσά τους αναδύθηκε η βασκανία του ιστορικισμού. Η βιωμένη στιγμή μετατράπηκε σε αιώνιο σύμβολο, έχασε την "ενδοτέλεια" και την αυτονομία της, και μεταμορφώθηκε σε ένα παραπέτασμα που...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΓΚΡΙΤΖΕΝΤΟ
Τι μπορεί να συμβεί όταν ανταμώσουν στο Αγκριτζέντο της Σικελίας... Ένας παράξενος γιατρός που καταδύεται στην ιστορία του αρχαίου Ακράγαντα, με οδηγό τον μεγάλο φιλόσοφο, τέκνο της πόλης, Εμπεδοκλή. Η κόρη του, μια ζωγράφος που ζητά τη λύτρωση όχι στην τέχνη αλλά σε μιαν απρόβλεπτη μοίρα. Ένας Έλληνας που επιλέγει τη φυγή και την επιστροφή στον πρώτο του έρωτα για να σωθεί από τον κορεσμό και την ανία. Κάποιος παράνομος που κρύβεται εδώ και αναλογίζεται τη ζωή του καταρρίπτοντας τους μύθους για το οργανωμένο έγκλημα. Ένας αποσχηματισμένος...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΝΤΙΑΝΗ ΗΘΙΚΗ
Ο Καντ αποτελεί αναμφισβήτητα σταθμό στην ιστορία της ηθικής σκέψης. Έθεσε με νέο τρόπο τα ζητήματα, ανεκάλυψε καινούριες απαντήσεις, κατόρθωσε να διανοίξει πρωτοποριακές προοπτικές για την ηθική, και όλα τούτα μέσα στο πλαίσιο μιας στερεής συστηματικής η οποία αναπτύσσει και καλύπτει το σύνολο των φιλοσοφικών προβλημάτων. Μολαταύτα και παρ' όλο τον ρηξικέλευθο είτε και επαναστατικό χαρακτήρα της ηθικής του, σε ορισμένα κεντρικά ζητήματα η θεωρία του αποτελεί μετεξέλιξη αντίστοιχων μεγάλων σταθμών της φιλοσοφικής παράδοσης, ιδίως του Πλάτω...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Η πρόσφατη δημοσίευση από την Renata Lavagnini των Ατελών Ποιημάτων (1994) του Κ. Π. Καβάφη προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία να αναδιφήσουμε και να εντρυφήσουμε στις πηγές των ποιημάτων του, στις μεθόδους κειμενοποιήσεως των λογοτύπων που τα αποτελούν και τέλος, στις μυθοποιητικές διαδικασίες που το χαρακτηρίζουν. Με τη μελέτη των ποιημάτων αυτών γίνεται εμφανέστατη η διακειμενική φύση και λειτουργία των καβαφικών στίχων, κατά τρόπο που πραγματικά αιφνιδιάζει ως προς τις μορφοποιητικές στρατηγικές που χρησιμοποίησε ο ποιητής για να ενοποιήσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Αν μ' Ηγάπας Αν του βίου μου το σκότος φαεινή έρωτος ακτίς διεθέρμαινεν, ο πρώτος της αλγούσης μου ψυχής ο παλμός ήθελεν ήτο ραψωδία ευτυχής. Δεν τολμώ να ψιθυρίσω ό,τι ήθελον σε ειπεί: πώς χωρίς εσέ να ζήσω μοι είναι αφόρητος ποινή - αν μ' ηγάπας... πλην, φευ, τούτο είν' ελπίς απατηλή! Αν μ' ηγάπας, των δακρύων ήθελον το τέρμα ιδεί και των πόνων των κρυφίων. Οι δε πλάνοι δισταγμοί δεν θα ετόλμων πλέον να δείξουν την δολίαν των μορφή. Εν τω μέσω οραμάτων θείων ήθελ' ευρεθείς. Ρόδα θαλερά την βάτον θα εκόσμων της ζωής - αν μ' ηγάπας....
Διαβάστε περισσότερα...