ΜΠΑΛΤΑ

ΣΜΥΡΝΗ
«Σαν της Σμύρνης το γιανγκίνι στο ντουνιά δεν έχει γίνει...» Ήταν η πυρκαγιά που σήμανε το τέλος της Γκιαούρ Ιζμίρ, εκείνες τις μαύρες μέρες του Σεπτέμβρη του 1922. Και όμως, τόσα χρόνια μετά, δεν έχουν λησμονηθεί το Και, η Αγία Φωτεινή, το Κορδελιό, ο Μπουρνόβας... Πώς όμως ήταν η Σμύρνη πριν καταστραφεί; Μετά από πολυετή έρευνα, ο Γιώργος Πουλημένος συνέγραψε έναν περιηγητικό οδηγό της πόλης της Σμύρνης, όπως ήταν κατά το μοιραίο έτος 1922. Στην αρχή του βιβλίου δίνονται γενικές πληροφορίες για τη Σμύρνη (πληθυσμός, κλίμα, ιστορία, οικον...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΥΛΛΗ ΤΟΥ ΙΚΟΝΙΟΥ
Η Σύλλη απείχε 8 χλμ. από το Ικόνιο, την πρωτεύουσα της Λυκαονίας, εντάσσεται όμως πολιτισμικά στην Καππαδοκία. Ήταν μια ανθούσα ελληνική κωμόπολη που διακρινόταν για τον έντονα βυζαντινό χαρακτήρα της, για τις εκκλησίες και τα μοναστήρια της που ήταν λαξευμένα σε βράχους, για τα ιδιόλεκτα ελληνικά που μιλούσαν οι κάτοικοί της και για τα αξιόλογα σχολεία της. Ξεχώριζε επίσης για την ιδιαίτερη επίδοση των κατοίκων της στο εμπόριο, που της χάρισε σημαντικό πλούτο, καθώς και για τα ενδιαφέροντα λαογραφικά της δρώμενα. Ο συγγραφέας, που έλκει ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΑΜΕΝΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ, ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ Η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΤΣΕΣΜΕ (ΤΟ ΚΙΟΣΤΕ) 1760-1922
Η Αγία Παρασκευή ή Κιόστε, το μεγαλύτερο κέντρο ψαρικής στην Ιωνία, ήταν μια αποκλειστικά ελληνική κωμόπολη της Ερυθραίας, απέναντι από τη Χίο και πολύ κοντά στον Τσεσμέ. Απογυμνώθηκε δυο φορές από τους Έλληνες κατοίκους της με τους διωγμούς του 1914 και 1922, ευτυχώς χωρίς να θρηνήσει πολλά θύματα, όπως αμέτρητες άλλες μικρασιάτικες πόλεις και χωριά. Η ιστορία του Κιόστε δεν είναι μακραίωνη, γιατί το «Χωριό» είναι δημιούργημα του 18ου αι. Παρουσιάζει όμως πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για την άριστα οργανωμένη θαλασσινή δραστηριότητα των κατοίκω...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΤΗΣ ΔΙΑΒΑΣ ΜΟΥ
Η Εταιρεία Ιστορικών Ερευνών «ΛΥΚΙΑ», σε συνεργασία με τις εκδόσεις Μπαλτά, φιλοδοξεί να παρουσιάσει μαρτυρίες για την ιστορία των ελληνορθόδοξων κοινοτήτων της Λυκίας. Μέσα σ' αυτό το πρόγραμμα εντάσσεται το «Μονοπάτι της Διάβας μου». Πρόκειται για την αφήγηση ζωής ενός Μικρασιάτη πατριώτη και επιστήμονα, ο οποίος στις αρχές της δεκαετίας του '40 αποφάσισε να γράψει την αυτοβιογραφία του και να την αφιερώσει στα παιδιά του. Η χειμαρρώδης και λεπτομερής αφήγηση του μηχανικού και τοπογράφου Στέλιου Θεοδοσιάδη συμπληρώνεται από τα ημερολόγια...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: ΠΤΥΧΕΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Στις 30 Ιανουαρίου 1923 υπογράφηκε η Σύμβαση της Λωζάνης η οποία προέβλεπε την Ανταλλαγή Πληθυσμών μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας. Η σύμβαση αυτή αποτέλεσε την τελική και πιο επώδυνη πράξη διαχωρισμού πληθυσμών· μεταξύ του ελληνικού και τουρκικού έθνους-κράτους, στο πλαίσιο της προσπάθειας για την ομογενοποίηση του «εθνικού χώρου» των δύο κρατών. Ωστόσο, οι συζητήσεις για ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ των δύο χωρών δεν ήταν καινούργια. Στις αρχές Μαΐου 1914 ο υπουργός εσωτερικών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Ταλαάτ Πασάς κατέθεσε στην ελ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ
Το συγκεκριμένο βιβλίο ανοίγει άλλη μια πύλη προσέγγισης ενός πολυδιάστατου θέματος, του ρεμπέτικου τραγουδιού και προσπαθεί να φωτίσει, σε συνάρτηση με τα ιστορικά γεγονότα, την κοσμοθεωρία και τη νοοτροπία των λαϊκών πληθυσμών στην Ελλάδα κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, καθώς η αντισυμβατική εκδοχή του λειτούργησε και ως συνολική πολιτισμική ταυτότητα. Η μελέτη εστιάζεται στα χρόνια του Μεσοπολέμου και το πλοίο με το μουσικό φορτίο του ρεμπέτικου ξεκινά από το μουσικό χωνευτήρι της Ανατολής, της Πόλης και της Σμύρνης, φθάνει στο περιθ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΣΙΒΡΙΣΑΡΙ ΤΗΣ ΙΩΝΙΑΣ
Το Σιβρισάρι της ιωνικής Ερυθραίας μπορεί να χάθηκε για πάντα, αλλ' όμως δεν χάθηκαν οι Σιβρισαριανοί! Εδώ συγκεντρώσαμε διάφορα κομμάτια της μνήμης, που συμπληρώνουν σιγά σιγά σαν πολύτιμες ψηφίδες το λειψό μωσαϊκό των γνώσεών μας για κείνη την αγροτική κωμόπολη της Ιωνίας. Φωτίζονται τα περασμένα και διασώζεται ο βίος μιας μικρής ελληνικής εστίας στις ανατολικές ακτές του Αιγαίου. Καταθέτουμε όσα μπορέσαμε να συγκεντρώσουμε με σεβασμό και υπευθυνότητα, σαν μια σπάνια κληρονομιά ενός χαμένου πια τόπου κι ενός προδομένου και ρημαγμένου κόσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΑ ΑΘΛΗΤΙΚΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΣΤΟΝ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟ 1922-1940
Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, οι άνθρωποι που εγκατέλειψαν τις εστίες τους στη Μ. Ασία και εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα, παρά τις διαφορές τους ως προς την οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική τους κατάσταση, έγιναν σταδιακά φορείς μιας ειδικής ταυτότητας, αυτής του πρόσφυγα. Αναπόδραστη ανάγκη για τα μέλη του προσφυγικού κόσμου υπήρξε η συγκράτηση σωματείων και η συλλογική τους εκπροσώπηση στις κατά τόπους αρχές. Αντικείμενο του παρόντος βιβλίου αποτελεί η διερεύνηση της ταυτότητας και της δράσης των αθλητικών σωματείων των προσφύγων, τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΥΣΑΣ
Το "Φάντασμα της Προύσας" προσφέρει μια πολυφωνική θέαση στην ελληνοθωμανική ιστορία, από την πλευρά της αφηγηματικής λογοτεχνίας. Πρωταγωνιστής στην αφήγηση είναι πάντα ο τόπος, ενώ οι άνθρωποι εμφανίζονται με την προσωπική τους ιστορία, με τις τέχνες, τη δουλειά, την καθημερινότητά τους και με την κοινοτική τους διάσταση σε ένα έντονα σκηνικό περιβάλλον. Πολύπτυχα παρουσιάζονται οι ήρωες και οι ιστορίες τους, με γλώσσα εναργή και χαλαρή συνοχή, για να ζωντανέψουν με πληρότητα και ακρίβεια την παρουσία του Γένους μας, των θεσμών και των ο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΡΟΜΜΥΔΟΚΑΣΤΡΟ
Το "Κρομμυδόκαστρο" είναι βιβλίο βασικό για τη γνωριμία με τα παλαιά μνημεία της Σμύρνης, απόκτημα πολύτιμο για τους εραστές της σμυρναϊκής ιστορίας, ιδίως για τους μελετητές της μεσαιωνικής και νεότερης εποχής. Ρίχνει φως στη σκοτεινή -λόγω ελλείψεως πηγών- υστεροβυζαντινή εποχή και κυρίως στις σχέσεις των Δυτικών (ιπποτών, πάπα και άλλων δυνάμεων) με τους Τουρκομάνους κατακτητές της Σμύρνης. Μέσα απ' αυτό διαφαίνεται η ζωτική σημασία ενός κάστρου, που σε παλιότερες εποχές λειτουργούσε ως κτίσμα απαραίτητο κι αναγκαίο στην εν γένει ζωή τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΣΚΗΣΙΣ
Το ΑΣΚΗΣΙΣ δεν είναι παρά μια σειρά από συμβουλές, που έχουν προκόψει μέσα από μια διαδικασία αναστοχασμού κι έχουν υποστηριχτεί επιστημονικά. Διαβάζοντας τη μια ΑΣΚΗΣΗ μετά την άλλη, θα βρείτε πολλές ομοιότητες με συνθήκες και καταστάσεις που έχετε βιώσει. Και σίγουρα θα ανακαλύψετε την δημιουργική πλευρά της επαγγελματικής σας δράσης. Τότε, λοιπόν, είμαι σίγουρος πως θ' αναμετρηθείτε μαζί της και θα έχετε κάνει σίγουρα το πρώτο σας βήμα προς την αυτοβελτίωση. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΓΩ, Ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΑΞΙΩΤΗΣ...
Τα δυο βιβλία του Μανώλη Αξιώτη, του κεντρικού ήρωα και πρωταγωνιστή των "Ματωμένων Χωμάτων", που έζησε όσο λίγοι άνθρωποι τα δεινά και τις ολέθριες συνέπειες του πολέμου, συγκλονίζουν, καθώς αφηγούνται τα πάθη της Μικρασίας, τα βάσανα της προσφυγιάς και τα μετέπειτα ταραγμένα χρόνια ως τη δεκαετία του 1960. Η φοβερή τραγωδία εικονίζεται σε όλες της τις διαστάσεις μέσα από την πένα ενός αυτόπτη μάρτυρα, που είδε κι έπαθε τόσα πολλά. Ξεσκεπάζονται οι υπεύθυνοι που οδήγησαν Έλληνες και Τούρκους στην αλληλεξόντωση και στη σφαγή. Στα γραφτά το...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΕΤΟΣ ΤΗΣ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ
Τα δώδεκα τελευταία χρόνια της ζωής του Καππαδόκη γιατρού, δασκάλου και κοινωνικού αγωνιστή Αρχάγγελου Γαβριήλ ήταν εξαιρετικά πολυτάραχα, γιατί συμπέσανε με επαναστάσεις, αντεπαναστάσεις, καθεστωτικές αλλαγές και πολέμους, που οδήγησαν τελικά στην κατάρρευση της πολυεθνικής και πολυπολιτισμικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κατά τη διάρκεια των δύσκολων αυτών χρόνων, ο Ντοκτόρ Αρχάγγελος πάλεψε με όλες του τις δυνάμεις για την επιβίωση του Μικρασιατικού Ελληνισμού στο πλευρό του μεγάλου Πατριάρχη Ιωακείμ του Γ', του Ίωνα Δραγούμη, του Θανάση ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΡΟΥΤΑ ΣΕ ΧΑΡΤΙ
Παράγει και το χαρτί καρπούς, ώριμα φρούτα. ΦΡΟΥΤΑ ΣΕ ΧΑΡΤΙ αποτελούν και οι ιδέες και οι σκέψεις που έχουν την τύχη να αποτυπωθούν στο χαρτί και να μεταδοθούν σε περισσότερους ανθρώπους, να καρποφορήσουν. Χρειάζεται η συνέργεια της γραφής και της ανάγνωσης για να παραχθούν τέτοιοι καρποί. Από την άποψη αυτή κάθε βιβλίο, έτσι κι αυτό "φρούτα" κομίζει στον αναγνώστη, καρπούς μιας αντίληψης, μια θέαση στον κόσμο. Όμως ο τίτλος του βιβλίου δεν ανταποκρίνεται μόνο σε αυτή τη φιλοδοξία. Προορίζεται να καταδείξει ότι οι καρποί τόσων αιώνων ύπαρξ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΟΔΑΡΑΔΕΣ 1922... ΣΤΗ ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ 1934
[...] Δώδεκα άνθρωποι, περιμέναμε αραδιασμένοι εις τους πάγκους της «Κατίγκως» δια να προσέλθουν άλλοι τρεις και να συμπληρώσουν τον κανονικόν αριθμόν των επιβατών του λεωφορείου που εκτελεί το δρομολόγιον Γ' Σεπτεμβρίου-Νέας Ιωνίας. Δώδεκα ημείς και τρεις που θα ήρχοντο κάμνουν ...δεκατρείς που ορίζει η επιδεικνυόμενη διαταγή της αστυνομίας. Ένας βολικός άνθρωπος συνεπλήρωσε το έλλειμα του προϋπολογισμού και το εισπρακτοράκι διέταξεν.,.άπαρσιν. Η «Κατίγκω» εταλαντεύθη, παρέστησε την λυγερήν και κουνάμενην κατά μήκος της οδού Πατησίων και ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΚΥΝΗΓΟΣ ΤΗΣ ΚΙΛΙΚΙΑΣ
Ο Μίλτης Αγιάνογλου, ο ήρωας αυτού του βιβλίου, θα μπορούσε να είναι ένας πολύ τυχερός άνθρωπος. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πλούσια και μακάρια Κιλικία και η οικογένειά του ήταν από τις πιο πλούσιες του μεγάλου λιμανιού της Μερσίνας. Η φύση τον προίκισε με ικανότητες και προπάντων με ομορφιά. Οι γονείς του φρόντισαν για τη μόρφωση και την κοινωνική του προβολή. Τα εφόδια αυτά του επιτρέψανε να γίνει γρήγορα το ίνδαλμα της χρυσής νεολαίας της Μερσίνας των αρχών του 20ού αιώνα και να έχει μεγάλες επιτυχίες στο ωραίο φύλο. Είχε την τύχη να ζ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΟΥ ΑΡΓΑΙΟΥ
Στις 14 Νοεμβρίου 1914 συλλαμβάνεται ο Έλληνας επιχειρηματίας και διερμηνέας του γαλλικού προξενείου της Μερσίνας Δημήτριος Σάτηρ. Κατηγορείται από τους Τούρκους για την πατριωτική του δράση και εκτοπίζεται στην Καισαρεία, όπου φτάνει μετά από ένα περιπετειώδες ταξίδι. Η αναγκαστική διαμονή του στην πρωτεύουσα της Καππαδοκίας, αλλά και σε άλλες γύρω πόλεις και χωριά, διαρκεί ως τον Οκτώβριο του 1918, δηλαδή σχεδόν ως το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και συμπίπτει με καταιγιστικές εξελίξεις στην καταρρέουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία. Άνθρωπ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΑΡΜΑΡΕΝΙΟ ΝΗΣΙ
«Ας χαμηλώναν τα βουνά, να 'βλεπα ντο Λεβάντη, να 'βλεπα και ντο Μαρμαρά, που λάμπει σα διαμάντι.» Λάμπει πάντοτε σα διαμάντι το νησί με τα λευκά μάρμαρά του, εκεί, καταμεσής στην Προποντίδα, την αλλοτινή «Θάλασσα των Ρωμιών». Άξιος κι ευαίσθητος οδηγός ο Γιάννης Παπαχρήστου μάς ξεναγεί στο νησί του Μαρμαρά, στην αρχαία Προκόννησο δηλαδή. Σου μιλούν τα έξι χωριά του, χώνεσαι στην ψυχή τους, αγροικάς την ανάσα τους, μπαίνεις στις έγνοιες και στις λαχτάρες των ανθρώπων τους, ανασαίνεις τον αγέρα του τόπου με τα μπερεκέτια και τα δεινά του. Α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2022
Η απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, το Μάιο του 1919, ήταν η μεγάλη στιγμή για τους Μικρασιάτες, η στιγμή που το όνειρο της απελευθέρωσης γινόταν πραγματικότητα. Αυτό ίσχυε τουλάχιστον για τους Έλληνες της περιοχής γύρω από τη Σμύρνη. Όμως αυτό ήταν μόνο η αρχή ενός τριετούς αιματηρού πολέμου με εναλλαγές επιτυχιών και αποτυχιών για τον ελληνικό στρατό. Πόσοι, άραγε, πίστευαν την άνοιξη του 1919 ότι ένα χρόνο αργότερα ο ελληνικός στρατός θα έφτανε στην Προύσα και πόσοι ότι το 1921 θα πλησίαζε την Άγκυρα; [...] (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΡΧΙΣΑΤΡΑΠΙΑ ΤΟΥ ΙΚΟΝΙΟΥ
Η Αρχισατραπία του Ικονίου είναι ο συντομευμένος τίτλος, με τον οποίο αποκαλείται περιληπτικά και γενικώς ένα σύγγραμμα του μαρτυρικού Πατριάρχη της Κωνσταντινουπόλεως Κυρίλλου Στ', ο οποίος όχι μόνο περιέγραψε αναλυτικά ολόκληρη την επαρχία Ικονίου και Καππαδοκίας, όπου είχε διατελέσει Μητροπολίτης προ της αναρρήσεώς του στον Οικουμενικό Θρόνο, αλλά επί πλέον σχεδίασε, συνέταξε και δημοσίευσε ένα χάρτη της περιοχής εκείνης, ένα Χωρογραφικό Πίνακα, όπως τον ονομάζει. Τόσο το σύγγραμμα αυτό του Κυρίλλου, όσο και ο χάρτης που το συνοδεύει, π...
Διαβάστε περισσότερα...